Đa phần người Philippines có mức tin tưởng cực kỳ thấp với Trung Quốc, dù vậy Tổng thống Duterte vẫn tin rằng ‘chỉ có Trung Quốc mới giúp được Philippines’.
Nỗi hoang mang của người dân Philippines ngày càng gia tăng khi Tổng thống Duterte đưa ra những bình luận chống lại đồng minh nhiều thập kỷ của họ – Hoa Kỳ.
Ông Duterte từng gọi Tổng thống Mỹ Obama là ‘con trai của một ả điếm‘ và không lâu sau bảo ông chủ Nhà Trắng có thể ‘biến xuống địa ngục’. Ông Duterte cũng nói Mỹ không nên đối xử với Philippines như ‘chó đeo xích’.
Ông Maning Yabut, tài xế taxi 60 tuổi, chia sẻ với Bloomberg rằng ông đã bầu ông Duterte làm tổng thống, nhưng giờ đây ông đang cảm thấy hối hận.
Ông nói: “Tôi đang bối rối vì những gì đang xảy ra ở đất nước chúng tôi. Chúng tôi đã trải qua rất nhiều điều với người Mỹ, và thật không tốt khi chia tay với họ.”
Người lái xe taxi cho biết ông cũng liên tục nghe về nỗi lo của đủ mọi tầng lớp người Philippines rằng liệu thái độ chống Mỹ của Tổng thống Duterte có tốt cho đất nước.
Trong khi các cuộc thăm dò cho thấy ông Duterte vẫn được tín nhiệm ở Philippines, mối lo ngại ngày càng tăng về những tổn hại có thể xảy ra khi chia tay với Hoa Kỳ – đối tác thương mại lớn thứ hai và đồng minh quân sự quan trọng nhất của Philippines.
Phòng Thương mại Mỹ và các nhóm kinh doanh khác ở Manila đã cảnh báo rằng những bình luận của ông Duterte đang tạo ra cảm giác bất an trong cộng đồng doanh nghiệp.
“AmCham đã nhận được một khối lượng lớn lời quan ngại từ các thành viên ở Philippines, Hoa Kỳ, và các nơi khác, yêu cầu giải thích và hỏi liệu các khoản đầu tư của họ, các khoản mua sắm từ Philippines, và các chuyến thăm tới quốc gia này có được chào đón hay không”, Giám đốc điều hành Phòng thương mại Ebb Hinchliffe cho biết trong một lá thư cho các thành viên vào cuối tháng trước.
Các quỹ toàn cầu đã rút hơn 600 triệu $ từ các cổ phiếu Philippines kể từ khi dòng vốn đạt đỉnh điểm vào tháng 8, và đồng peso đã giảm 3,5 % kể từ ông Duterte nhậm chức vào tháng 6, theo Bloomberg.
Các bình luận chống Mỹ của ông Duterte khả năng sẽ gây cản trở nhiều nhất cho ngành dịch vụ làm thuê từ xa (outsourcing) cho nước ngoài của Philippines. Các doanh nghiệp Hoa Kỳ chiếm hơn 70 % doanh thu của ngành ngành này, vốn sử dụng 1,2 triệu lao động, theo Bloomberg.
Tổng thống Duterte hy vọng rằng nếu các doanh nghiệp Mỹ trong ngành này rút lui thì Philippines vẫn được bù đắp bằng nguồn đầu tư lớn hơn từ Trung Quốc. Tuy nhiên, sự chuyển hướng quyết liệt của ông Duterte gây khó hiểu khi ông hoàn toàn có thể gây dựng mối quan hệ với Trung Quốc mà không phải từ bỏ đối tác lâu năm Hoa Kỳ.
“Chúng tôi thực sự không hiểu tại sao trong quá trình cố gắng để cải thiện quan hệ với Trung Quốc, chính quyền lại thấy thích hợp khi quay lưng lại với một mối quan hệ quan trọng với Hoa Kỳ mà đôi bên cùng có lợi”, ông Ramon del Rosario, Chủ tịch Câu lạc bộ kinh doanh Makati, nói với ABS-CBN News Channel vào ngày 03/11.
“Thật tốt khi ông Duterte đang tìm cách thu được nhiều hơn từ các mối quan hệ với cả Mỹ và Trung Quốc, nhưng có lẽ ông ta đang chuyển hướng khỏi Mỹ quá nhanh”, theo Beverlyn Menor, một nhân viên bán hàng có người thân ở Mỹ cho biết.