Ngoài cụ ông Trần Văn Thêm mang án oan hơn 40 năm, nhiều người khác như Huỳnh Văn Nén, Hàn Đức Long… cũng phải ngồi tù oan nhiều năm. Những vụ án oan chấn động này đều có mức đòi bồi thường oan sai “khủng”.
Ông Trần Văn Thêm người bị kết án oan hơn 40 năm
Cụ ông 81 tuổi chịu hơn 40 năm oan sai
Ông Trần Văn Thêm (SN 1936, trú tại xã Yên Phụ, huyện Yên Phong, Bắc Ninh) người bị kết án oan hơn 40 năm đã làm đơn yêu cầu bồi thường.
Gia đình và luật sư được thuê tính toán những ngày tháng oan khuất của cụ Thêm thành hai giai đoạn. Khoảng thời gian cụ Thêm bị giam giữ và thụ án ở trại Phủ Đức là 2.010 ngày. Sau đó, thời gian cụ Thêm được tha tù, tại ngoại nhưng chưa được minh oan là 14.530 ngày.
Tổng cộng các khoản bồi thường cho cả hai giai đoạn được luật sư xác định ban đầu là hơn 12 tỷ đồng, sau đó gia đình “chốt” lại còn hơn 8,3 tỷ đồng.
Ông Thêm chịu án oan tử hình hơn 40 năm về trước, do bị cáo buộc liên quan đến vụ giết người, cướp tài sản trong một chòi cắt tóc ven đường huyện Tam Dương (tỉnh Vĩnh Phú cũ), một lần nữa cho thấy những sai sót nghiêm trọng của các cơ quan tố tụng.
Sau nhiều năm mang tiếng giết người, sáng 11-8, ông Thêm mới được cơ quan chức năng xin lỗi công khai.
Người mang tới 2 án oan Huỳnh Văn Nén
Ông Huỳnh Văn Nén là người duy nhất trong lịch sử tố tụng Việt Nam mang 2 án oan về tội Giết người. Tháng 4.1998, ông Nén bị cho là dùng đoạn dây thừng làm hung khí giết bà Lê Thị Bông cướp chiếc nhẫn.
 |
| Ông Huỳnh Văn Nén. |
Hơn 2 năm sau, TAND tỉnh Bình Thuận xử sơ thẩm, tuyên phạt ông tù chung thân về tội Giết người, 3 năm tội Cướp tài sản và 2 năm về tội Cố ý hủy hoại tài sản, tổng hợp hình phạt là tù chung thân.
Trong thời gian bị điều tra vụ án này, ông Nén và 9 người bên vợ bị cáo buộc giết bà Dương Thị Mỹ trong “kỳ án vườn điều” xảy ra 5 năm trước.
Do không chứng minh được hành vi phạm tội, 12 năm sau đó cơ quan điều tra phải minh oan cho họ, bồi thường gần 1 tỷ đồng. Riêng ông Nén đang thi hành bản án chung thân nên không được giải quyết. Cuối năm 2015, ông Nén được TAND Bình Thuận công khai xin lỗi tại địa phương do cảnh sát tìm được hung thủ giết bà Bông.
Hồi tháng 4, ông Nén nộp đơn yêu cầu TAND Bình Thuận bồi thường 18 tỷ đồng do bị kết án oan trong hai bản án.
Trong năm 2016, qua 5 lần thương lượng, TAND Bình Thuận và gia đình ông Huỳnh Văn Nén – người tù thế kỷ vẫn chưa đi đến được mức bồi thường cuối cùng.
Bị truy tố oan, người phụ nữ đòi bồi thường gần 3 tỷ đồng
Ngày 30-9, VKSND TP.Bắc Kạn, tỉnh Bắc Kạn tổ chức xin lỗi công khai bà Phạm Thị Lan – người bị truy tố với cáo buộc nhắn tin đánh bạc 3,9 triệu đồng.
 |
| Toàn cảnh buổi xin lỗi công khai. |
Ngày 24-12-2013, Công an thị xã Bắc Kạn triệt phá vụ án đánh bạc dưới hình thức chơi số đề.
Trong 21 người bị khởi tố về tội đánh bạc có bà Lan với cáo buộc số điện thoại do bà Lan làm chủ thuê bao đã thực hiện giao dịch nhắn tin mua bán số đề với số tiền 3,9 triệu đồng.
Trong quá trình điều tra, bà Lan thừa nhận số điện thoại là của mình nhưng không nhắn tin đánh bạc.
Bà Lan giải thích kinh doanh cửa hàng tạp hóa, thường để điện thoại ở cửa hàng nên có thể có người đã sử dụng.
Sau một lần bị tòa án trả hồ sơ yêu cầu điều tra lại, VKS đã đình chỉ điều tra bị can với bà Lan vì xét thấy chưa đủ cơ sở vững chắc để truy tố.
Cựu Chủ tịch phường oan sai 26 năm
Đầu tháng 11-2016, cơ quan tố tụng tỉnh Bến Tre xin lỗi công khai ông Châu Ngọc Ngừng (SN 1957, trú tại TP.Bến Tre; nguyên chủ tịch phường 6, TP.Bến Tre).
 |
| Ông Châu Ngọc Ngừng. |
Tháng 12-1990, ông Ngừng đang là Bí thư, Chủ tịch UBND phường 6 thì bị khởi tố, bắt tạm giam về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa.
Qua hai lần xử sơ thẩm, phúc thẩm, TAND tỉnh Bến Tre và TAND Tối cao đều tuyên ông Ngừng không phạm tội.
Đến tháng 11-2007, ông Ngừng có đơn yêu cầu bồi thường, xin lỗi, cải chính công khai đồng thời khởi kiện đòi bồi thường.
Đầu năm 2016, cơ quan tố tụng tỉnh Bến Tre xử và tuyên buộc VKSND tỉnh phải bồi thường cho ông Ngừng gần 140 triệu đồng và xin lỗi công khai.
Chấp nhận lời xin lỗi và đã nhận tiền bồi thường, nhưng ông Ngừng cho biết đã gửi đơn đến tòa tối cao xin giám đốc thẩm vì cho rằng thiệt hại gây ra cho ông hơn 150 tỷ đồng.
Hàn Đức Long – người 4 lần bị kết án tử – được minh oan
 |
| Ông Hàn Đức Long vừa trở về nhà và được vợ chăm sóc sau 11 năm ngồi tù oan. |
Ngày 20-12, ông Hàn Đức Long, người đã bị 4 bản án (2 lần sơ thẩm, 2 lần phúc thẩm) tuyên tử hình, đã được VKSND tỉnh Bắc Giang ra quyết định đình chỉ vụ án, trả tự do sau 11 năm ngồi tù.
Vụ án Hàn Đức Long xảy ra cách đây hơn 11 năm. Theo nội dung vụ việc, khoảng 19h ngày 16-5-2005, vợ chồng anh Sơn, chị Liễu (ở xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang) đi làm về thì phát hiện con gái mình là cháu Nguyễn Thị Yến (SN 2000) bị mất tích. Sáng hôm sau, thi thể cháu Yến được tìm thấy ở ngoài đồng với nhiều dấu hiệu bị hiếp dâm.
Sau 4 tháng điều tra, Cơ quan cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Giang vẫn không xác định được nghi phạm nên đã ra quyết định đình chỉ vụ án, đồng thời phát động quần chúng tố giác tội phạm.
Thời gian này, gia đình hàng xóm bà Ngô Thị Khuyến viết đơn tố cáo Hàn Đức Long từng hiếp dâm hai mẹ con mình, đồng thời tố giác người đàn ông này chính là hung thủ hiếp dâm cháu Yến. Từ tố giác này, cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bắc Giang bắt giam Hàn Đức Long để điều tra. Từ đó qua 4 phiên xử, ông Hàn Đức Long đều bị kết án tử hình.
Sau đó, đến tháng 6-2016, cơ quan cảnh sát điều tra đưa ông Long về trại giam T6 của Bộ Công an phối hợp cùng công an tỉnh Bắc Giang làm rõ một số nội dung chưa rõ. Sau gần 6 tháng thẩm tra lại rất kỹ các chứng cứ, các cơ quan tiến hành tố tụng đã thống nhất trả tự do cho ông Hàn Đức Long.
Cùng với yêu cầu sớm được xin lỗi, người 4 lần bị kết án tử Hàn Đức Long cũng sẽ đòi bồi thường oan sai và tố cáo những người đã “hại” mình vướng lao lý suốt 11 năm.
9 ngày sau khi được đình chỉ điều tra vụ án, rời trại giam về nhà, chiều 28-12, gia đình ông Hàn Đức Long cùng luật sư Ngô Ngọc Trai đã thống nhất sẽ có đơn yêu cầu các cơ quan tố tụng sớm công khai xin lỗi việc bắt, kết tội oan.
Luật sư Trai ước lượng ông Long và gia đình có thể đòi bồi thường 12-15 tỷ đồng cho các tổn thất, chi phí kêu oan, thiệt hại tinh thần… mà ông và gia đình đã phải trải qua.
Ông Long sẽ có đơn tố cáo một số cán bộ tư pháp mà ông cho rằng có hành vi bức cung nhục hình, cố ý làm sai lệch hồ sơ vụ án và các sai phạm khác trong quá trình xét xử.
Người đàn ông này cũng đề nghị cơ quan điều tra làm rõ việc hai người hàng xóm đã tố cáo mình hiếp dâm để rồi từ đây vướng lao lý.