Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson sẽ có chuyến thăm 3 nước Đông Á lần đầu tiên trên cương vị mới, từ ngày 15 tới 18/3. Theo thông tin ban đầu, ông Tillerson có thể sẽ xoa dịu nỗi lo của Trung Quốc về hệ thống phòng thủ tên lửa và muốn Bắc Kinh cùng tìm ra cách mới nhằm đối phó Triều Tiên.
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP.
Trong buổi cung cấp thông tin cho báo chí về chuyến đi của Ngoại trưởng Rex Tillerson, quyền Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner hôm 13/3 cho biết, trước khi thăm Đông Á, ông Tillerson đã gặp đại sứ các nước thành viên ASEAN để lắng nghe quan điểm của họ đối với chuyến thăm đầu tiên của ông đến khu vực.
Ngoại trưởng Mỹ và các đại sứ đã thảo luận về việc tiếp tục thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược Mỹ – ASEAN nhân kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ. Ông Tillerson cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ Mỹ-ASEAN trong việc bảo đảm châu Á – Thái Bình Dương hòa bình, thịnh vượng.
Theo thông tin được Bộ Ngoại giao Mỹ gửi đến các phóng viên khu vực, ông Toner thông báo, Ngoại trưởng Tillerson trong chuyến đi Đông Á sẽ thảo luận về những việc sẽ làm đối với Triều Tiên. Về việc Mỹ dự định đưa các máy bay tấn công không người lái đến Hàn Quốc, bên cạnh việc triển khai Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD), ông Toner giải thích, Mỹ đã chỉ đạo các lực lượng chuẩn bị cho việc đưa hệ thống máy bay không người lái Gray Eagle đến căn cứ không quân Kunsan ở Hàn Quốc. Ông Toner nói rằng, đây là một trong những nỗ lực của Mỹ nhằm bảo vệ Hàn Quốc và các lợi ích của Mỹ nhằm duy trì an ninh, ổn định, thịnh vượng khu vực.
Ngoại trưởng Mỹ hiểu rằng, Trung Quốc nghĩ khác về THAAD, vì thế những cuộc thảo luận của ông với các quan chức Trung Quốc tại Bắc Kinh được kỳ vọng sẽ làm giảm bớt quan ngại của Trung Quốc, và rằng Mỹ và Trung Quốc cần tìm ra những ý tưởng mới, biện pháp mới nhằm đối phó Triều Tiên, ông Toner cho biết. Quyền Phát ngôn viên khẳng định, Mỹ muốn Trung Quốc làm nhiều hơn nữa với Triều Tiên.
Tự do hàng hải là bất khả xâm phạm
Trước câu hỏi rằng trong khi Trung Quốc phản đối Mỹ đưa THAAD và máy bay không người lái đến Hàn Quốc, còn Nhật Bản sắp đưa tàu chiến lớn qua biển Đông, Ngoại trưởng Mỹ kỳ vọng đạt được gì với Trung Quốc về vấn đề Triều Tiên trong chuyến đi này, ông Toner trả lời, có những vấn đề cần phải khẳng định rõ, trong đó có nguyên tắc tự do hàng hải. Ông Toner khẳng định tự do hàng hải là quy tắc Mỹ coi là bất khả xâm phạm.
Ông Toner cho rằng, Trung Quốc chắc chắn quan tâm Triều Tiên và những hành động của họ. Mỹ cho rằng, họ cần cùng Trung Quốc tìm ra các biện pháp mới để đối phó thách thức từ Triều Tiên, vì đến nay, các biện pháp như nghị quyết trừng phạt của Liên Hợp Quốc không thể thuyết phục Bình Nhưỡng. “Nhưng bất cứ biện pháp đối phó với mối đe dọa đó đều phải bao gồm biện pháp thận trọng để bảo vệ các đồng minh của chúng ta và đó là lý do đằng sau THAAD, đằng sau máy bay không người lái”, ông Toner nói.
Theo lịch trình, ông Tillerson bắt đầu với chuyến thăm Nhật Bản vào hôm nay (15/3), sau đó thăm Seoul ngày 17/3 và kết thúc hành trình ở Bắc Kinh ngày 18/3. Ông Tillerson sẽ gặp các quan chức đồng cấp và lãnh đạo cấp cao khác của 3 nước. Tại Nhật Bản, Ngoại trưởng Mỹ dự kiến gặp Ngoại trưởng Fumio Kishida và Thủ tướng Shinzo Abe. Tại Hàn Quốc, ông sẽ gặp người đồng cấp Yun Byung-se và quyền Tổng thống Hwang Kyo-ahn. Tại Bắc Kinh, ông Tillerson sẽ gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì, Chủ tịch nước Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường.
Thêm một dấu hiệu cho thấy chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang hướng chú ý về châu Á – Thái Bình Dương là thông tin đưa ra đầu tuần này về chuyến thăm sắp diễn ra của Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đến 4 nước gồm Úc, Nhật Bản, Indonesia và Hàn Quốc. Tại Nhật Bản, ông Pence sẽ thảo luận với Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso về khả năng ký kết một hiệp định tự do thương mại Mỹ – Nhật, Reuters đưa tin.