Dù nhận được nhiều ưu ái từ gói viện trợ của Nhật Bản nhưng Philippines tuyên bố chỉ vay chứ không xin máy bay và tàu từ Tokyo.
Philippines tiếp nhận máy bay TC-90.
Theo Kyodo, ngày 27/3, Philippines đã chính thức tiếp nhận 2 trong số 5 máy bay huấn luyện TC-90 thuê của Nhật Bản, nhằm phục vụ công tác tuần tra hàng hải. Thepo kế hoạch, ba máy bay TC-90 còn lại sẽ được chuyển giao cho phía Philippines trước tháng 3/2018.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana và Thứ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Kenji Wakamiya đã dự lễ bàn giao tại căn cứ hải quân Heracleo Alano tại tỉnh Cavite, phía Nam Thủ đô Manila.
Phát biểu tại lễ bàn giao, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines cho biết các máy bay này sẽ tăng cường năng lực của nước này trong lĩnh vực an ninh biển, cũng như cung cấp cho Hải quân Philippines các phương tiện trên không cần thiết cho các nhiệm vụ khác.
Bộ trưởng Delfin Lorenzana cũng cho biết các máy bay trên sẽ được sử dụng trong các hoạt động nhân đạo và cứu trợ thảm họa. Trong khi đó, Thứ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Kenji Wakamiya cho biết các máy bay TC-90 đã được Lực lượng Phòng vệ trên biển của Nhật Bản sử dụng trong nhiều nhiệm vụ khác nhau và Nhật Bản sẵn sàng hỗ trợ nhiều hơn trong tương lai.
Trước khi được tiếp nhận 2 chiếc máy bay TC-90 đầu tiên này, hãng Reuters dẫn nguồn tin quân sự Nhật Bản cho biết, nước này cam kết sẽ cấp tàu và máy bay tuần tra cho Philippines. Theo đó, Tokyo sẽ cấp khí tài quân sự cho Philippines tuần tra Biển Đông, gồm cả máy bay tuần tra.
Dù nguồn tin không tiết lộ cụ thể gói viện trợ này gồm những phương tiện nào, nhưng theo Reuters đây là những khí tài đã qua sử dụng. Để nhận được lời hứa từ Nhật, trước đó Thủ tướng Shinzo Abe và Tổng thống Philippines khi đó là ông Benigno Aquino đã đạt được thỏa thuận chung lịch sử, lần đầu tiên Tokyo đồng ý tặng trực tiếp khí tài quân sự cho nước ngoài.
Theo nguồn tin này, đầu tiên Nhật có thể cấp 3 máy bay Beechcraft TC-90 King Air, tiếp đó, Nhật có thể cấp máy bay tuần tra biển săn ngầm P3-C (phiên bản do Nhật sản xuất) cho Philippines.
Trước thông tin Philipines “nhờ vả” Nhật Bản, Ngoại trưởng Albert del Rosario đã lên tiếng khẳng định Manila không “xin không” Tokyo mà chỉ “vay” Nhật Bản thông qua kênh nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA). Philippines được phép trả góp số tiền này trong một thời gian dài.
Ngoại trưởng Philippines cho hay, tàu tuần tra mua của Nhật Bản thuộc loại mới đa chức năng, phản ứng nhanh và có chiều dài khoảng 40 mét. Một số chi tiết của tàu sẽ được sản xuất tại Philippines trong khi phần còn lại được đóng ở Nhật Bản.
Trong một cuộc phỏng vấn riêng biệt, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Raul Hernandez khẳng địn rằng những tàu tuần tra này là 1 phần của chương trình cho vay vốn ưu đãi ODA mà Nhật Bản dành cho Philippines, chứ không phải Nhật Bản “cho không” hay Philippines “xin không” như một số báo đưa tin trước đó.