Bản tin Biển Đông ngày 12/05/2017.
Philippines đưa quân và thiết bị ra Trường Sa
Ngày 11/5, trang Fox News đưa lại tin của AP về việc Philippines đã đưa quân và trang thiết bị ra đảo Thị Tứ thuộc Trường Sa nhằm chuẩn bị cho việc xây dựng các công trình, trong đó có củng cố và kéo dài đường băng và xây một cầu cảng. Trung tướng Raul del Rosario, Chỉ huy Tư lệnh miền Tây của quân đội Philippines cho biết hoạt động này đã được tiến hành bắt đầu từ tuần trước.
Trang RT đưa thêm thông tin rằng 1,6 tỷ peso (tương đương 32 triệu USD) đã được dành riêng để chi cho hoạt động này. Theo đó, các tấm pin năng lượng mặt trời, nhà máy lọc nước cũng như các khu dành cho nghiên cứu khoa học biển, du lịch sẽ được xây dựng trên đảo Thị Tứ.
Việt Nam và Trung Quốc trao đổi về Biển Đông
Trang Reuters, China Daily đưa tin ngày 11/5, Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang bắt đầu chuyến thăm chính thức tới Trung Quốc và có cuộc hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Vấn đề Biển Đông tiếp tục là một trong các nội dung được đề cập tại hội đàm. Phát biểu với báo giới sau hội đàm, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân cho rằng hai bên đã trao đổi “tích cực” về nội dung này. Theo đó, hai bên nhất trí tiếp tục ổn định tình hình, duy trì thúc đẩy đối thoại, tiếp tục hợp tác khai thác trong các lĩnh vực ít nhạy cảm.
Cựu quan chức quốc phòng Mỹ đánh giá về chiến dịch tự do hàng hải
Theo tin từ tạp chí The Australian ngày 12/5, Tom Donilon – cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ dưới thời Tổng thống Obama đã lên tiếng bày tỏ nghi ngờ về khả năng có bất cứ hoạt động thực hiện tự do hàng hải nào ở Biển Đông có thể được triển khai trong nhiệm kỳ của Tổng thống Trump.
Trong khi đó, phát biểu trong một sự kiện diễn ra tại trường Đại học quốc gia Úc vào tuần trước, ông David Shear – Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ thời Obama, cho rằng “Tôi nghĩ vấn đề thực hiện tự do hàng hải có xu hướng bị phóng đại trên báo chí… Đây là vấn đề quan trọng nhưng không phải là cần thiết, không phải là thành tố chính trong chiến lược của chúng tôi ở Biển Đông.”
Trước đó, phía Mỹ đã từng gợi ý Úc cùng tham gia hoạt động thực hiện tự do hàng hải trong phạm vi vùng biển 12 hải lý quanh các cấu trúc Trung Quốc xây dựng nhưng Úc chưa đồng ý. Với tình hình hiện nay, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Úc Bob Carr ngày 11/5 cho biết việc trước đây ông này từng chủ trương Úc không tham gia hoạt động nói trên là đúng đắn “Nếu trước đây chúng tôi tham gia thì chúng tôi chắc hẳn đã bị bỏ mặc bởi mối quan hệ mới của Trump với Trung Quốc và sự ngừng trệ của các chuyến tuần tra của Mỹ”.
Thẩm phán Philippines khẳng định không thể từ bỏ quyền của Philippines ở Biển Đông
Ngày 11/5, kênh Truyền hình ABS-CBN News đã có cuộc phỏng vấn Thẩm phán tối cao của Philippines Antonio Carpio liên quan đến vấn đề Biển Đông. Ông Carpio cho rằng trong khi sự hiện diện của Trung Quốc ở quê hương Davao của Tổng thống Duterte là “bình thường” thì việc Trung Quốc xuất hiện ở Scarborough lại là vấn đề khác. Ông Carpio đưa ra dự đoán “Scarborough là cấu trúc cuối cùng mà Trung Quốc sẽ lấn biển và xây dựng thành đảo nhân tạo, làm nơi cư trú cho căn cứ không quân và hải quân. Điều này có thể xảy ra bất cứ lúc nào”.
Trang Inquirer đã trích dẫn lời phát biểu của ông Carpio nhắc lại Phán quyết của Tòa trọng tài ngày 12/7/2016 rằng Philippines có quyền chủ quyền đối với biển Tây Philippines (Biển Đông) và “quyền chủ quyền không thể bị từ bỏ bởi Tổng thống hay ai khác. Thậm chí tôi cũng không nghĩ Quốc hội có thể làm điều đó. Chỉ có người dân mới có thể đưa ra quyết định từ bỏ. Nếu các quan chức chính phủ từ bỏ quyền chủ quyền thì sẽ là một sự phản bội đối với lòng tin của công chúng”.