Trong cuộc gặp gỡ vào hôm qua (15/12), Thủ tướng Nhật Bản và Tổng thống Nga đã nhất trí khôi phục lại các cuộc đối thoại an ninh và bắt đầu thảo luận hợp tác kinh tế tại khu vực quần đảo tranh chấp.
Ông Putin và ông Abe gặp gỡ tại một khu nghỉ dưỡng suối nước nóng. Nguồn: Reuters
Reuters đưa tin, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng đã bàn về vấn đề Syria. Theo phát ngôn viên chính phủ Nhật Bản, ông Abe đã bày tỏ lo ngại của mình về tình hình nhân đạo ở Syria cũng như đề nghị hợp tác với các quốc gia khác để ổn định cuộc nội chiến tại Syria.
Phát biểu trước báo giới sau khi hai nhà lãnh đạo gặp mặt, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nhật Bản Kotaro Nogami cho biết: “Về vấn đề Syria, Thủ tướng Abe đã bày tỏ mối quan ngại mạnh mẽ về vấn đề nhân đạo và nhấn mạnh tầm quan trọng phải ngừng các hoạt động thù địch và tiến hành cứu trợ nhân đạo. Tổng thống Putin cũng nhấn mạnh ông ủng hộ Tổng thống Syria Assad, đồng thời cho biết ông luôn sẵn sàng đối thoại với các nước trong khu vực và cả Mỹ để đưa ra một giải pháp thích hợp”.
Ngày đầu tiên trong chuyến thăm hai ngày tới Nhật Bản, ông Putin đã có cuộc hội đàm với ông Abe tại một khu nghỉ dưỡng suối nước nóng ở phía tây nam Nhật Bản trong vòng 3 giờ đồng hồ. Hai nhà lãnh đạo dự định sẽ tìm kiếm giải pháp cho những tranh chấp xung quanh bốn hòn đảo ở phía Tây Thái Bình Dương mà Nga kiểm soát nhưng Nhật Bản cũng tuyên bố chủ quyền. Thứ Sáu (16/12), hai nhà lãnh đạo sẽ tiếp tục gặp gỡ tại Tokyo.
“Chúng tôi đã tổ chức hội nghị trong một bầu không khí rất tốt. Tôi nghĩ rằng chúng tôi đã trao đổi thẳng thắn và sâu rộng về tự do đi lại cho các cựu công dân ở vùng đảo tranh chấp, các hoạt động kinh tế trên bốn hòn đảo này dưới một hệ thống đặc biệt của cả hai nước và ban hành một hiệp ước hòa bình”, ông Abe cho biết sau buổi gặp.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho hay ông Putin đã đề nghị khôi phục các cuộc đối thoại an ninh giữa các Bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao hai nước, vốn đã bị ngừng sau khi Nga sáp nhập Crimea năm 2014 và phải chịu các lệnh trừng phạt từ phương Tây. Ngoại trưởng Nga khẳng định ông Abe đã phản ứng rất tích cực với đề nghị trên.
Cố vấn kinh tế Điện Kremlin Yuri Ushakov cũng cho hay hai nước có thể sẽ ban hành một tuyên bố về hoạt động kinh tế chung ở quần đảo tranh chấp trong ngày hôm nay, hoạt động đó sẽ dựa trên luật pháp của Moscow.
Tuy nhiên, phía Nhật Bản tái khẳng định lại chính sách của Tokyo đó là bất kỳ hoạt động kinh tế chung nào trên các đảo này không nên vi phạm luật pháp của Nhật Bản nếu không sẽ tạo nên một mối bất hòa tiềm tàng.
Thủ tướng Shinzo Abe cũng cam kết sẽ giải quyết tranh chấp lãnh thổ, với hy vọng sẽ xây dựng một mối quan hệ tốt đẹp hơn với Nga nhằm chống lại sự trỗi dậy của Trung Quốc. Song một thỏa thuận chấm dứt mâu thuẫn có thể mang tới những nguy cơ cho ông Putin, người không muốn hình ảnh của mình trở nên dễ thỏa hiệp trong mắt người dân Nga.
Thêm vào đó, các hòn đảo này cũng có giá trị chiến lược đối với Moscow, đảm bảo tuyến đường hải quân tới khu vực phía Tây Thái Bình Dương cho Nga.
Ngoài ra, ông Putin cũng bày tỏ những mối lo ngại của mình với ông Abe, đó là sự hiện diện của Mỹ ở châu Á mà Moscow cho rằng sẽ làm gia tăng mối đe dọa từ tên lửa và vũ khí hạt nhân Triều Tiên.
Quần đảo tranh chấp mà phía Nhật Bản gọi là vùng lãnh thổ phương Bắc và Nga gọi là quần đảo Kuril phía Nam, đã rơi vào tay lực lượng Liên Xô trong những ngày cuối của Thế chiến II và khoảng 17.000 cư dân Nhật Bản sống ở đây đã buộc phải di tản.