Nguy cơ về cuộc đối đầu quân sự giữa Mỹ và Nga tại Syria gia tăng sau vụ Mỹ bắn rơi máy bay cường kích Su-22 của Damascus.
Máy bay F/A-18E cất cánh từ tàu sân bay USS George H.W.Bush.
Sau khi tiêm kích F/A-18 của Mỹ bắn hạ Su-22 của quân đội Syria ngày 18.6, Nga ngay lập tức đưa ra những cảnh báo cứng rắn.
Lằn ranh của Nga
Ngày 19.6, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố chấm dứt thực thi thỏa thuận phòng ngừa sự cố trên không và an toàn bay với Mỹ tại Syria, được hai nước ký từ tháng 10.2015, theo Hãng thông tấn TASS. Quân đội Mỹ trước đó thông báo đã liên lạc với Nga trước khi bắn rơi máy bay Syria nhưng Moscow phủ nhận thông tin này, đồng thời nhấn mạnh máy bay của Nga khi đó cũng hoạt động trong khu vực. Ngoài ra, Nga gọi vụ bắn rơi máy bay Su-22 là vi phạm luật quốc tế và là sự xâm lược quân sự chống Syria.
Bộ Quốc phòng Nga cảnh báo rằng bất kỳ máy bay nào, gồm cả có người lái hoặc UAV của liên quân quốc tế bị không lực Nga phát hiện hoạt động tại các khu vực phía tây sông Euphrates sẽ bị coi là mục tiêu. Theo chuyên san The National Interest, các hệ thống tên lửa S-400 và S-300 của Nga tại Syria đã theo dõi máy bay Mỹ và đồng minh trong nhiều tháng qua. Trong khi đó, ông Viktor Ozerov, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng và an ninh thuộc Hội đồng Liên bang Nga đe dọa rằng máy bay Mỹ tại Syria có thể phải đối mặt với sự hủy diệt nếu gây nguy hiểm cho tính mạng của phi công Nga.
Đáp lại các tuyên bố của phía Nga, Nhà Trắng và Lầu Năm Góc cương quyết tự vệ trước bất kỳ mối đe dọa nào. Theo tờ Washington Examiner, người phát ngôn Lầu Năm Góc Jeff Davis nói rằng Mỹ sẽ không do dự trong việc phòng vệ và bảo vệ đối tác nếu bị đe dọa.
Người phát ngôn Nhà Trắng Sean Spicer cũng đồng quan điểm khi khẳng định Washington sẽ bảo vệ lợi ích của mình tại Syria và luôn có quyền tự vệ. Bên cạnh đó, người phát ngôn liên quân do Mỹ dẫn đầu chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), ông Ryan Dillon quả quyết rằng tuyên bố của Nga không ảnh hưởng đến máy bay của Mỹ và liên quân tham gia chiến dịch hỗ trợ các tay súng nổi dậy ở Syria chống IS.
Mỹ, Úc cảnh giác
Dù tuyên bố hành động bắn rơi máy bay Syria là biện pháp phòng vệ tập thể, nhưng Mỹ cũng có những biện pháp đề phòng nguy cơ xung đột với Nga. Theo ông Dillon, liên quân do Mỹ dẫn đầu đã thận trọng thay đổi vị trí hoạt động của các máy bay ở Syria để có thể tiếp tục chống IS nhưng cũng đảm bảo an toàn cho phi công trước những mối đe dọa trong chiến trường trên không. Bộ Quốc phòng Úc ngày 20.6 thông báo hoãn chiến dịch không kích IS tại Syria như biện pháp đề phòng sau vụ bắn rơi máy bay Su-22, theo Reuters. Phía Úc cho biết đang theo dõi sát tình hình tại Syria và sẽ quyết định khôi phục chiến dịch hỗ trợ trên không vào thời điểm thích hợp.
Trong khi đó, người phát ngôn Nhà Trắng Spicer nhấn mạnh việc tiếp tục giữ liên lạc với phía Nga, đồng thời cho rằng leo thang sự thù địch giữa các bên trong khu vực là hành động không có lợi. Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Joseph Dunford ngày 19.6 xác nhận rằng Washington đang nỗ lực để khôi phục lại liên lạc giữa hai bên. Hồi tháng 4, Nga cũng tuyên bố hoãn thực thi thỏa thuận phòng ngừa sự cố với Mỹ sau khi Washington nã tên lửa Tomahawk vào sân bay Syria tuy nhiên liên lạc được nối lại sau vài ngày.