Liệu Trung Quốc có sử dụng các nước như là “con tốt” hoặc chính mình cũng biến thành “con tốt” để thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị với Mỹ?
Theo Thời báo Hoàn Cầu phân tích: “Làm con tốt cho chiến lược ngăn chặn của Mỹ sẽ là một cái bẫy với Ấn Độ” trước thềm chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Ấn Độ Naredra Modi tới Hoa Kỳ (diễn ra ngày 26/6). Hoàn Cầu cũng nhận định: “Ấn Độ đang chuyển đổi từ sự cân bằng quyền lực toàn cầu”.
Các nhà nghiên cứu Mỹ khuyến cáo Washington rằng, Hoa Kỳ sẽ cần đến New Delhi để đối phó với những ảnh hưởng ngày càng tăng của Bắc Kinh trên thế giới. Tổng thống Donald Trump nên ưu tiên quản lý quan hệ hợp tác với Ấn Độ.
“Dạy khôn” nước khác
Ấn Độ có cách đi riêng của mình và đang cảm thấy tự hào vì tầm quan trọng chiến lược của họ trong việc làm đối trọng với Trung Quốc, mà giới nghiên cứu và truyền thông Mỹ đang thổi phồng. Tuy nhiên, việc làm một phần trong bức tranh của Mỹ thì có gì đáng để tự hào? Ấn Độ cũng hiểu rằng đấy là một cái bẫy mà Ấn Độ phải cảnh giác.
Việc Washington theo đuổi mối quan hệ gần gũi hơn với New Delhi chủ yếu được thúc đẩy bởi nhu cầu chiến lược của Mỹ, trong việc dùng Ấn Độ như một công cụ, làm đối trọng với Trung Quốc. Vậy Ấn Độ sẽ đạt được bao nhiêu lợi ích quốc gia từ mối quan hệ đó?
Trong nhiệm kỳ của Tổng thống Barack Obama, để lôi kéo New Delhi, ông đã cam kết ủng hộ Ấn Độ có một ghế trong Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.Nhưng Mỹ đã không có hành động nào trong thực tế.
Washington và New Delhi có phần lo lắng về sự trỗi dậy của Trung Quốc. Những năm gần đây, để gia tăng áp lực địa chính trị với Trung Quốc, Mỹ đã tìm cách tán tỉnh Ấn Độ. Nhưng Ấn Độ không phải một đồng minh của Mỹ như Nhật Bản hay Hàn Quốc, hoặc Australia.
Đảm nhận vai trò một tiền đồn của Mỹ trong chiến lược kiềm chế Trung Quốc chẳng những không phù hợp với lợi ích của Ấn Độ, mà còn có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc.
Nếu Ấn Độ từ bỏ lập trường không liên kết và trở thành “con tốt” của Mỹ để chống lại Trung Quốc, họ sẽ rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan, va chạm địa chính trị mới sẽ được kích hoạt ở Nam Á. Ấn Độ không có khả năng để cân bằng với Trung Quốc, việc này đã được lịch sử chứng minh.
Không riêng Ấn Độ, ngay cả Philippines và Việt Nam cũng trở thành “mục tiêu kích động” của Thời báo Hoàn Cầu.
Phía Trung Quốc đã nhận định: Mỹ và Nhật Bản ngày càng sẵn sàng hơn trong việc thấy Việt Nam và Philippines gây rắc rối cho Trung Quốc, tạo cớ để họ can thiệp. Bây giờ họ chú ý đến Hà Nội nhiều hơn, sau khi Manila đã thay đổi chính sách đối ngoại của mình kể từ năm ngoái…Theo thông lệ, các nước vừa và nhỏ thường nỗ lực sinh tồn bằng cách cân bằng trong quan hệ với các cường quốc.
Tranh chấp giữa Trung Quốc và Việt Nam chỉ có thể được giải quyết đúng cách thông qua các kênh giữa hai nước hoặc hai Đảng. Mỹ và Nhật Bản sẽ không giúp Việt Nam trong bất kỳ tình huống nào nếu xảy ra khủng hoảng nghiêm trọng. Lợi ích của các siêu cường luôn luôn chiếm ưu thế trong một trò chơi, nơi cả nước lớn lẫn nước nhỏ vẫn tìm cách lợi dụng nhau….
Trung Quốc muốn làm “con tốt” cho Mỹ?
Theo quan điểm Thời báo Hoàn Cầu phản ánh một mặt bằng nhận thức rất thấp, nếu không nói là vị kỷ, hẹp hòi và ảo tưởng về quan hệ quốc tế đương đại.
Những hoạt động đối ngoại bình thường giữa các nước láng giềng của Trung Quốc với Hoa Kỳ và Nhật Bản đang bị một số học giả và tờ báo này chính trị hóa, rồi chụp lên nhiều cái mũ cực đoan.
Từ “con tốt” hay “con bài” thường được một số học giả và hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc sử dụng để gọi các nước thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị với Mỹ và Nhật Bản.
Ngược lại, họ cho rằng Mỹ – Nhật đang “lợi dụng” các quốc gia này để kiềm chế Trung Quốc. Trong khi chính Trung Quốc cũng phải chủ động tiếp cận tân Tổng thống Mỹ Donald Trump.
The New York Times, Mỹ ngày 2/4 cho biết, Trung Quốc đã chuyển tải các thông điệp của mình đến tai Tổng thống Mỹ Donald Trump thông qua con rể kiêm cố vấn của ông, Jared Kushner.
Chuyến thăm Mỹ đầu tiên của ông Tập Cận Bình dưới triều đại Donald Trump nằm trong sự sắp xếp của 2 người, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải và con rể – cố vấn của Donald Trump, Jared Kushner.
Vai trò trung tâm của ông Kushner không chỉ phản ánh tính chất đặc biệt của cuộc họp đầu tiên giữa ông Donald Trump với ông Tập Cận bình, mà còn là mối quan hệ Trung – Mỹ trong những tháng đầu tiên của chính quyền Trump.
Ảnh hưởng của Jared Kushner thể hiện rõ trong việc ông và Thôi Thiên Khải đã thu xếp cuộc điện đàm đầu tiên giữa Donald Trump và Tập Cận Bình. Trong cuộc điện đàm này, Donald Trump nói ông cam kết sẽ tuân thủ nguyên tắc “một nước Trung Quốc” theo đề nghị của ông Tập Cận Bình.
Bây giờ đến lúc Trump muốn có một cái gì đó bù lại từ Trung Nam Hải.
Nếu Trung Quốc muốn thể hiện vai trò “cửa trên” trong quan hệ với Mỹ – Nhật như Thời báo Hoàn Cầu đang khuyến cáo dạy khôn các nước láng giềng, thì hà tất các nhà lãnh đạo Trung Nam Hải phải mời con gái, con rể ông Donald Trump sang thăm nước mình?
Tất nhiên chúng tôi không ngây thơ đến độ tin rằng Trung Quốc muốn “độc quyền làm con tốt cho Mỹ” lợi dụng, mà chỉ muốn qua câu hỏi này để xác định:
Mục đích thực sự của một số học giả, tờ báo nhà nước Trung Quốc là gì, khi họ ra sức chia rẽ quan hệ đối ngoại hợp tác hữu nghị rất bình thường giữa các nước láng giềng với Mỹ – Nhật, còn riêng họ thì tìm cách hợp tác với Mỹ – Nhật?
Việc Thời báo Hoàn Cầu còn có ý dọa dẫm nước khác chỉ làm xấu đi hình ảnh Trung Quốc trong mắt phần còn lại của thế giới.
Phải chăng là tờ báo này đang cố chứng minh cho thế giới thấy, quan điểm của lãnh đạo nước này rằng “Trung Quốc không có gen bành trướng” là sai?
Nếu quả thực đó là nhận thức của một số học giả và hãng thông tấn Trung Hoa, thì chính họ đang nhầm lẫn, chứ các nước láng giềng không bao giờ nhầm lẫn, đặc biệt là trong quan hệ với Trung Quốc!