Căng thẳng leo thang tại biên giới có thể hủy hoại mối quan hệ song phương của Trung Quốc và Ấn Độ, đây là điều cả Bắc Kinh lẫn New Delhi không hề mong muốn.
Cuộc chiến tranh biên giới năm 1962 khiến Ấn Độ tin rằng Trung Quốc là kẻ thù. Ảnh: AP
Báo South China Morning Post (SCMP) hôm 24-7 nhận định Bắc Kinh đang lặp lại sai lầm của năm 1962 và lần này, hậu quả có thể nặng nề hơn cho cả Trung Quốc và Ấn Độ.
Bắc Kinh được cho là đã giành thắng lợi trong cuộc chiến tranh biên giới với Ấn Độ vào tháng 10-1962. Mặc dù Trung Quốc đạt được mục đích khi ấy là “dạy cho chính quyền cựu Thủ tướng Jawaharlal Nehru một bài học”, cuộc chiến này hóa ra lại là một thất bại về mặt chiến lược của Bắc Kinh.
SCMP giải thích cuộc chiến này đã khiến Ấn Độ – một quốc gia có nhiều người trẻ tuổi – tin rằng Trung Quốc là kẻ thù của họ. Năm 1962, 50% dân số Ấn Độ dưới 19 tuổi.
Vào nửa đầu thế kỷ 20, Ấn Độ đã nỗ lực tìm kiếm mối quan hệ tích cực với Trung Quốc. Trong chuyến viếng thăm Bắc Kinh vào năm 1924, nhà thơ Rabindranath Tagore khẳng định “tình yêu – hòa bình – tình bạn” là trái ngọt của “hạt giống được gieo hàng thế kỷ trước”.
Vào những năm 1950, ông Nehru lên tiếng bảo vệ Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc, nói rằng “thật không công bằng nếu một quốc gia tuyệt vời như Trung Quốc không có mặt tại Hội đồng Bảo an”.
Tuy nhiên, đến năm 1998, trước và sau các vụ thử nghiệm hạt nhân vào tháng 5 cùng năm, Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ khi ấy là ông George Fernandes tuyên bố: “Trung Quốc là kẻ thù số 1… và bất cứ ai quan tâm đến an ninh Ấn Độ đều phải đồng ý với điều này”.
Lý do lớn nhất cho sự thay đổi quan điểm này là cuộc chiến biên giới năm 1962.
Theo cuộc khảo sát được Tổ chức Pew Research tiến hành vào năm 2016, 36% người Ấn Độ tham gia có thái độ không thiện cảm với Trung Quốc. Gần 70% người Ấn Độ tham gia cuộc khảo sát nói trên khẳng định họ “khá quan ngại” trước sức mạnh quân sự gia tăng của Trung Quốc và những căng thẳng liên quan đến tranh chấp lãnh thổ giữa 2 nước.
Hôm 25-7, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị chỉ trích Ấn Độ gây ra căng thẳng biên giới hiện nay bằng cách cho binh lính đi vào lãnh thổ Trung Quốc.
Từ năm 2006, Trung Quốc thể hiện thái độ cứng rắn trong tranh chấp biên giới với Ấn Độ. Dù Bắc Kinh và New Delhi đều kiềm chế không để những cuộc chạm trán dọc dãy Himalaya vượt ngoài tầm kiểm soát song người dân Ấn Độ ngày càng lo ngại.
Hiện tại, 50% dân số Ấn Độ dưới 26 tuổi. SCMP nhận định những người này nhiều khả năng sẽ mang tư tưởng thù địch với Trung Quốc đến hết đời. “Liệu việc để cho hơn nửa tỉ người sống ngay cạnh mình thù ghét nhiều thập kỷ nữa có giúp ích cho “giấc mơ Trung Hoa” hay chỉ đẩy Ấn Độ vào vòng tay Mỹ?” – SCMP đặt câu hỏi.