Giới chức Mỹ đã không giấu nổi sự sững sờ và lo lắng sau khi hứng đòn giáng trả đầu tiên của Nga trong bối cảnh quan hệ giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới ngày một trở nên tồi tệ hơn.
Phát ngôn viên Đại sứ quán Mỹ tại Nga – bà Maria Olson cho hay, Đại sứ quán Mỹ đang phải đánh giá ảnh hưởng từ quyết định cắt giảm một số lượng lớn nhân sự ngoại giao của Mỹ tại Nga.
“Chính phủ Nga đã yêu cầu phái đoàn ngoại giao Mỹ tại Nga phải giới hạn số nhân sự xuống còn 455 người từ 1/9 tới. Đây là hành động đáng tiếc và là điều không thể ngờ tới. Chúng tôi vẫn đang đánh giá ảnh hưởng từ quyết định trả đũa đó cũng như cách thức chúng tôi tiến hành việc cắt giảm nhân sự”, bà Olson cho biết.
Ngoài yêu cầu cắt giảm nhân sự, Nga còn ra quyết định không cho phép Đại sứ quán Mỹ tiếp tục sử dụng các cơ sở nhà kho của họ ở Dorozhnaya St, Moscow, và một tổ hợp ngoại giao ở Silver Forest từ 1/8. Toàn bộ những cơ sở nói trên đã bị đóng cửa từ 12h ngày hôm qua (1/8) theo giờ Moscow.
Các nhân viên của Đại sứ quán Mỹ tại thủ đô Moscow đã phải đưa hết tài sản của họ ra khỏi khu tổ hợp ngoại giao ở Silver Forest (Serebryany Bor) và các nhà kho ở Dorozhnaya St trước khi những nơi này bị đóng cửa, bà Olson xác nhận.
Theo thông báo được phát đi hôm 30/7, Tổng thống Putin cho biết, Mỹ sẽ phải cắt giảm 755 nhân sự ngoại giao tại Nga. Con số cắt giảm này sẽ làm cho phái đoàn ngoại giao Nga tại Mỹ và phái đoàn ngoại giao Mỹ tại Nga có sự ngang bằng về quy mô. “Số lượng nhân viên ngoại giao của Mỹ tại Nga sẽ bị cắt giảm 755 người và như vậy quy mô của phái đoàn ngoại giao Mỹ tại Nga sẽ bằng với quy mô của phái đoàn ngoại giao Nga tại Mỹ, mỗi bên 455 nhân sự”, ông Putin cho hay.
Tổng thống Putin chỉ ra rằng ông tin là số lượng nhân sự ngoại giao bị cắt giảm là lớn trong bối cảnh có hơn 1.000 nhân viên Mỹ hiện đang sống và làm việc tại Nga. “Hơn 1.000 nhân viên, nhà ngoại giao và nhân sự kỹ thuật của Mỹ đã và đang làm việc ở Nga. 755 trong số này sẽ phải dừng công việc ở Nga. Đây là con số đáng kể”, ông Putin cho biết. Sự cắt giảm này là kết quả gây ra từ chính chính sách của Washington, ông Putin nhấn mạnh. Đây là đòn đáp trả đối với việc Quốc hội Mỹ vừa thông qua các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Nga và đối với tình trạng bế tắc trong vụ việc Washington phong tỏa các tài sản ngoại giao của Nga và trục xuất các nhà ngoại giao Nga hồi cuối năm ngoái.
Chính quyền của Tổng thống Barack Obama hồi cuối năm ngoái bất ngờ ra quyết định tịch thu hai tổ hợp tòa nhà ngoại giao của Nga và trục xuất 35 nhà ngoại giao Nga vì lý do cáo buộc Moscow can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống của Mỹ.
Trong giai đoạn chuyển giao quyền lực ở Nhà Trắng, chính phủ Nga đã quyết định kiềm chế không tung ra đòn đáp trả để chờ xem lập trường của Tổng thống Donald Trump và tạo cơ hội cho một sự cải thiện trong quan hệ Nga-Mỹ. Moscow vốn kỳ vọng rằng chính quyền mới ở Mỹ sẽ có lập trường thân thiện với Nga hơn và sẽ nhanh chóng giải quyết vụ phong tỏa tài sản ngoại giao nói trên.
Tuy nhiên, mọi việc đã không diễn ra theo như mong đợi của Nga và kết quả là sau rất nhiều lời thúc giục và cảnh báo, Moscow cuối cùng đã ra tay. Với đòn trả đũa quyết liệt và mạnh tay, Nga dường như muốn cho Mỹ hiểu, một khi họ buộc phải hành động đáp trả thì họ sẽ khiến Mỹ sẽ hối tiếc.
Bộ Ngoại giao Nga hôm qua nhấn mạnh, trong trường hợp giới chức Mỹ tiếp tục đơn phương hành động nhằm giảm số lượng nhà ngoại giao Nga tại Mỹ, Moscow sẽ đáp trả tương xứng.
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson thừa nhận, mối quan hệ giữa Mỹ và Nga đang “hết sức căng thẳng”. Ông này đã có những phát biểu nhằm xoa dịu Moscow. “Tôi cho rằng, người Mỹ muốn hai cường quốc hạt nhân mạnh nhất thế giới có một mối quan hệ tốt đẹp hơn”, ông Tillerson cho biết. Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ cho rằng, Moscow có quyền phản ứng với việc chính quyền của Tổng thống Obama trục xuất các nhà ngoại giao Nga và phong tỏa tài sản ngoại giao của Nga ở Mỹ cũng như việc Quốc hội Mỹ thông qua dự luật trừng phạt mới nhằm vào Nga. Ông Tillerson cho hay, cả ông và Tổng thống Trump đều không vui trước diễn biến hiện nay liên quan đến dự luật trừng phạt nhưng “chúng ta không thể để nó đưa chúng ta đi chệch ra khỏi con đường khôi phục lại quan hệ song phương”.