Các hành động khiêu khích hạt nhân của Triều Tiên thường được xem là động thái phô trương lực lượng, tuy nhiên. đây có thể là biện pháp giúp Triều Tiên giành được viện trợ kinh tế, theo CNBC.
Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un. Ảnh: KCNA
Sung-Yoon Lee, giáo sư nghiên cứu Triều Tiên tại Đại học Tufts nói với kênh CNBC ngày 14-8: “Đối với Bình Nhưỡng, nước này cần có hành động khiêu khích. Trong khi hành động đúng mực chỉ nhận được sự thờ ơ từ các nước láng giềng, thì hành động khiêu khích có thể gây ảnh hưởng và giúp Triều Tiên giành được hàng tỷ đô viện trợ”.
Các nước chỉ trích lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vì liên tục thử nghiệm hạt nhân vẫn chi một khoản viện trợ lớn như là “biện pháp ngoại giao khống chế thiệt hại, nghĩa là khiến Triều Tiên lùi bước và không nhận được sự chú ý trong một thời gian. Tạo ra tình trạng bất ổn là cách mà Bình Nhưỡng dùng để khiến các nước nhượng bộ”.
Theo CNBC, trong hơn 15 năm qua, Triều Tiên đã thu về 20 tỷ USD tiền mặt, thực phẩm, nhiên liệu và thuốc men từ Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc. Ông Lee cho rằng đây là kết quả từ “những lời hứa suông sẽ phi hạt nhân hóa” của Triều Tiên.
Bình Nhưỡng vẫn thường cam kết sẽ từ bỏ chương trình hạt nhân. Năm 2007 Triều Tiên đã đồng ý sẽ vô hiệu hóa tất cả các nhà máy hạt nhân để được nhận viện trợ kinh tế và nhiên liệu. Tuy nhiên, rõ ràng là chuyện giải giáp hạt nhân chưa bao giờ được thực hiện.
Gần đây, chính quyền ông Kim cũng tuyên bố sẵn sàng ngừng thử nghiệm hạt nhân và tên lửa nếu Washington ngừng các cuộc tập trận chung với Hàn Quốc.
Ông Lee giải thích rằng Triều Tiên rất “khôn ngoan” khi liên tục có hành động gây hấn mà kéo theo sau đó là những cuộc đàm phán và nhượng bộ từ cộng đồng quốc tế. Ông Lee cho rằng “câu chuyện nhàm chán này sẽ vẫn tiếp diễn trong tương lai tới”.
Theo CNBC, Triều Tiên có thể sẽ tiếp tục sử dụng biện pháp này với người hàng xóm Hàn Quốc. Chính quyền tổng thống Moon Jae-in vốn luôn ủng hộ một mối quan hệ gần gũi hơn giữa hai nước và nối lại viện trợ nhân đạo.
“Triều Tiên muốn sử dụng chương trình hạt nhân của mình để đe dọa Hàn Quốc. Bình Nhưỡng sẽ tống tiền chính quyền ông Moon… vì vậy vòng tròn gây hấn – đàm phán – nhượng bộ sẽ lại tiếp diễn”, ông Lee cho biết.
Washington đã cung cấp khoản viện trợ vô điều kiện trị giá 1,3 tỉ USD cho Triều Tiên trong khoảng từ năm 1995-2008, theo số liệu của chính phủ Mỹ. Gần đây, chính quyền của cựu tổng thống Barack Obama đã gửi 1 triệu USD cứu trợ lũ lụt cho Triều Tiên thông qua Liên Hiệp Quốc vào tháng 1-2017 trước khi ông Trump lên nhậm chức. Đây là gói viện trợ nhân đạo đầu tiên mà Mỹ gửi cho Triều Tiên kể từ năm 2011, khi Mỹ viện trợ khẩn cấp 900 nghìn USD cho Triều Tiên thông qua các tổ chức cứu trợ.
Theo CNBC, từ năm 1998-2007 Hàn Quốc đã viện trợ cho người hàng xóm phía bắc 7 tỷ USD tiền mặt, lương thực, phân bón, vật tư y tế. “Xoa dịu tình hình căng thẳng và khiến Bình Nhưỡng lùi bước là tiêu chuẩn mà Hàn Quốc cho là thành công trong mối quan hệ với Triều Tiên”, giáo sư Lee nói.
Năm 2013, Hàn Quốc chấp nhuận viện trợ 6 triệu USD cho trẻ em Triều Tiên. Hồi tháng trước, chính quyền ông Moon cũng cho biết sẵn sàng chi 6 triệu USD để giúp Triều Tiên tiến hành điều tra dân số, theo các kênh truyền thông địa phương. Kể từ năm 2003, Trung Quốc đã viện trợ cho Bình Nhưỡng từ 1-1,5 tỷ USD , ông Lee ước tính.
Ông Lee nhận định thậm chí khi mối quan hệ Trung Quốc – Triều Tiên dường như rất gay gắt thì Bắc Kinh vẫn gửi viện trợ và hỗ trợ chính trị để bảo vệ lợi ích chiến lược trong khu vực. Nếu Triều Tiên sụp đổ thì Trung Quốc cũng không có lợi vì Mỹ sẽ gia tăng sự hiện diện trong khu vực và hàng triệu người tị nạn sẽ tràn sang biên giới Trung Quốc.