Chính sách dùng vũ lực cứng rắn để quét sạch ma túy khỏi Philippines của Tổng thống Rodrigo Duterte đang vấp phải trở ngại lớn khi có những cáo buộc về việc cảnh sát lạm quyền.
Hôm thứ hai, 21.8 hàng ngàn người dân ở thủ đô Manila – Philippines đã bất chấp mưa bão để tập trung trong lễ tưởng niệm cuộc cách mạng lật đổ chế độ độc tài Ferdinand Marcos năm 1986, đồng thời mượn luôn sự kiện này để biểu tình kêu gọi chấm dứt các vụ giết người trong cuộc chiến chống ma túy của chính quyền Duterte.
Giữa áp lực của công chúng, ông Duterte thừa nhận đã có sự lạm dụng chính sách chống ma túy của ông. “Tôi thừa nhận điều đó”, ông Duterte nói với các phóng viên ở Manila. “Các cảnh sát lạm dụng quyền lực đang hủy hoại uy tín của chính phủ”.
Những người biểu tình yêu cầu một cuộc điều tra độc lập về các vụ hành quyết và hoạt động của cảnh sát khiến hàng ngàn người thiệt mạng. Họ nói rằng tổng thống cần phải chịu trách nhiệm về hậu quả chết chóc.
Những người biểu tình đã vẫy cờ Philippines và mang các biểu ngữ: “Chống lại chủ nghĩa phát xít!”, “Dừng giết người!”… Nhóm cầm đầu cuộc phản đối hôm thứ hai nói rằng số người chết trong cuộc chiến ma túy của ông Duterte đã lên tới 13.000 người – vượt qua cả con số những người bị sát hại trong cuộc chiến chống chế độ độc tài Marcos suốt 2 thập niên.
Các số liệu của chính phủ cho thấy kể từ khi ông Duterte nhậm chức vào giữa năm ngoái đến giữa năm nay, ước tính có 3.351 “nhân vật ma túy” đã bị giết trong các cuộc đọ súng với cảnh sát. Nhưng bên cạnh đó, lại có hơn 2.000 người chết vì vạ lây trong các cuộc đọ súng và đặc biệt là 8.200 trường hợp chết trong khi đang bị điều tra.
Tại sự kiện biểu tình trên, những người tham gia cũng tỏ ra tức giận trước cái chết của một học sinh 17 tuổi. Kian delos Santos, người mà các nhân chứng nói đã bị cảnh sát vu cáo oan là kẻ buôn bán ma túy rồi bị bắn bỏ ít ngày trước. Đây có thể là giọt nước tràn ly khiến nhiều người tức giận. Hàng trăm người thân và đồng cảm với nạn nhân đã thắp nến ở gần nơi Delos Santos bị cảnh sát bắn chết trong một cuộc đột kích kéo dài ba ngày khiến ít nhất 80 người chết.
Cảnh sát nói Santos là kẻ vận chuyển ma túy và có hành vi chống đối. Tuy nhiên, bằng chứng pháp y cho thấy trước khi thiệt mạng, không hề có ẩu đả chống đối nào mà lại có 3 viên đạn bắn vào sau gáy Santos. Bạn bè, giáo viên khẳng định Santos là một học sinh tốt và Bộ giáo dục Philippines cũng ra tuyên bố lên án hành động của cảnh sát.
Theo báo cáo, đã có ít nhất 30 người vị thành niên thiệt mạng trong cuộc chiến ma túy kể từ khi ông Duterte nhậm chức. Hôm qua, ông Duterte đã ra lệnh cho cảnh sát bắt các sĩ quan tham gia vào vụ giết Santos. Đồng thời, ông nói rằng sẽ không dung túng tội lạm dụng và những cảnh sát hành động sai trái sẽ phải đối mặt với hậu quả gây ra.