Khi bước vào cải cách mở cửa, Trung Quốc bắt đầu tỏ thái độ nhún nhường, sẵn sàng mở cửa kêu gọi các nước đầu tư vào Trung Quốc với giá nhân công rẻ. Trung Quốc thành lập các đặc khu kinh tế với nhiều ưu đãi để thu hút đầu tư. Các công ty của Mỹ, Nhật là ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Getty
Hình ảnh Đặng Tiểu Bình cúi gập người trước lá cờ Nhật khi sang thăm Nhật, nền kinh tế lớn thứ hai Thế giới. Lúc đó cũng có nhiều người cho rằng Đặng Tiểu Bình đã phải hạ mình một cách quá đáng, nhưng cũng có người nhìn rõ tâm can của ông Đặng cho đây là việc ông Đặng học tập các Hoàng đế Trung Hoa là hạ mình để tiến lên.
Không lâu sau đó các doanh nghiệp Mỹ, Nhật ồ ạt đầu tư vào Trung Quốc nhiều tiềm năng đặc biệt là tiềm năng của một thị trường tiêu thụ hơn một tỷ người.
Khi các doanh nghiệp Mỹ, Nhật đã bị dính chặt vào thị trường Trung Quốc, Trung Quốc liền thực hiện bước tiếp theo là nếu họ muốn tồn tại thì phải chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp Trung Quốc. Lúc này không còn cách nào khác, nhiều doanh nghiệp Mỹ, Nhật đã phải chấp nhận điều kiện này.
Song song với quá trình trên, các doanh nghiệp Trung Quốc vừa có được công nghệ, cung cách quản lý và bắt đầu thực hiện việc đánh cắp kỹ nghệ, làm giả các sản phẩm nổi tiếng của nhiều nước.
Quá trình như vậy cứ diễn ra, đến khi Trung Quốc vươn lên trở thành nền kinh tế lớn thứ hai Thế giới, choán mất ngôi vị của Nhật. Lúc này Mỹ, Nhật mới nhận ra âm mưu thật sự của Trung Quốc thì đã quá muộn.
Nhưng muộn còn hơn không. Ông Trump ngay từ khi tranh cử Tổng thống Mỹ đã cam kết Mỹ phải chống lại thâm hụt thương mại khổng lồ với Trung Quốc, mà một phần lớn được coi là bắt nguồn từ việc các doanh nghiệp Trung Quốc sao chép các sản phầm và ý tưởng của Mỹ và bán lại cho người Mỹ với giá thấp hơn.
Ông Trump cũng đã khẳng định, sẽ chống lại bất cứ quốc gia nào ép buộc các công ty Mỹ phải chuyển giao các tài sản công nghệ giá trị để đổi lấy quyền tiếp cận thị trường, gây tổn hại cho kinh tế Mỹ. Cuộc điều tra mà ông ông thực hiện vừa qua là biện pháp trực tiếp đầu tiên nhằm vào Trung Quốc.
Với khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết”, ông Trump cũng đã yêu cầu các công ty của Mỹ phải ưu tiên xây dựng nhà máy trên đất Mỹ để tạo việc làm cho người Mỹ, chứ không phải làm ở Trung Quốc để tạo việc làm cho người Trung Quốc.
Chính vì thế trong tháng 8 này Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ký sắc lệnh ủy quyền tiến hành điều tra cáo buộc về những vi phạm bản quyền trí tuệ Mỹ của Trung Quốc. Đây là bước đi đầu tiên mà ông chủ Nhà Trắng tiến hành nhằm thực hiện việc điều tra các hoạt động thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc với mục đích bảo vệ làm cho người Mỹ như đã cam kết. Hành động này của ông Trump cũng vạch trần thủ đoạn kinh tế của Trung Quốc.