Tổng thống Trump trong sáng 12/11 cho biết ông sẵn sàng làm trung gian hòa giải cho các bên có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.
Tại cuộc hội đàm với Chủ tịch nước Trần Đại Quang vào sáng 12/11, Tổng thống Trump khẳng định lập trường của Trung Quốc về Biển Đông là một vấn đề.
“Nếu tôi có thể giúp làm hòa giải hoặc phân xử, xin vui lòng cho tôi biết”, ông Trump cho biết. Ông nói thêm: “Tôi là người hòa giải và trọng tài viên rất giỏi”.
Trong quá trình tranh cử đến khi trở thành ông chủ Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã có những tuyên bố gay gắt về hoạt động bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông.
Ba ngày sau khi nhậm chức, Tổng thống Trump chỉ trích người tiền nhiệm Obama đã cho phép Trung Quốc mở rộng hoạt động quân sự trên Biển Đông.
“Điều này không xảy ra dưới chính quyền Trump, điều này đã xảy ra dưới chính quyền Obama. Nhiều thứ đã diễn ra mà đáng lẽ chúng không được phép. Một trong số đó là việc xây dựng một tổ hợp quân sự khổng lồ ở giữa Biển Đông”, tân Tổng thống Mỹ cho biết .
Nhiều lãnh đạo hải quân Mỹ phê phán ông Obama đã không cho phép các cuộc tuần tra tự do hàng hải trên Biển Đông từ năm 2012 đến năm 2015, theo tạp chí Hải quân (Navy Times) của Mỹ. Trong thời gian đó, Trung Quốc ra sức xây dựng các đảo nhân tạo và lắp đặt các thiết bị quân sự, tạp chí này cho biết.
Kể từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Trump đã thể hiện một số động thái cứng rắn với Trung Quốc về Biển Đông. Tháng 7, ông phê duyệt kế hoạch một năm cho phép hải quân Mỹ tiến hành các hoạt động tự do hàng hải ở Biển Đông, trong khi dưới thời Obama mỗi hoạt động như vậy phải xin phép từng lượt.
Tháng 5, tàu chiến Mỹ đã tiến hành ‘cuộc thao diễn’ trong phạm vi 12 hải lý của hòn đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng ở quần đảo Trường Sa. Động thái này chưa từng xảy ra dưới thời Obama và được cho là một thách thức trực tiếp đến hoạt động xây dựng phi pháp của Trung Quốc tại khu vực.
Tổng thống Trump đang thể hiện cách ứng đối vừa rắn vừa mềm trong mối quan hệ với Trung Quốc. Ngoài những khoảnh khắc ngọt ngào như chia sẻ clip cháu ngoại hát tiếng Hoa, chính quyền của ông Trump cũng có những động thái cứng rắn với Bắc Kinh.
Một ngày trước khi ông Trump bắt đầu chuyến thăm châu Á của mình, Hoa Kỳ đã cấm Ngân hàng Trung Quốc Đan Đông tiếp cận hệ thống tài chính Mỹ vì công ty này là nơi tiến hành rửa tiền cho Triều Tiên. Động thái này được nhìn nhận là một cú đánh vào Trung Quốc, cảnh báo họ về sự cần thiết phải hợp tác về Triều Tiên và tính dễ tổn thương của hệ thống tài chính Trung Quốc.
Chuyến công du châu Á của Tổng thống Trump được hộ tống bởi 3 nhóm tàu sân bay có mặt tại vùng biển châu Á – Thái Bình Dương, một động thái được cho là gửi thông điệp mạnh mẽ tới Triều Tiên hoặc/và Trung Quốc.