Nga và Mỹ nên rút quân khỏi Syria sau tuyên bố chung được hai nhà lãnh đạo Vladimir Putin và Donald Trump đưa ra ở Việt Nam, trong đó họ khẳng định không có giải pháp quân sự cho cuộc xung đột ở Syria, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm qua (13/11) đã thẳng thừng phát biểu như vậy trước khi lên đường đến thăm Nga.
“Tôi cảm thấy khó hiểu với những tuyên bố như vậy. Nếu một giải pháp quân sự không thể giúp tìm ra lối thoát cho cuộc khủng hoảng, vậy thì những ai nghĩ như vậy nên rút quân ra khỏi Syria”, kênh truyền hình Haberturk TV dẫn lời Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cho biết.
Trước đó, bên lề hội nghị thượng đỉnh APEC ở thành phố Đà Nẵng, Việt Nam hôm 11/11, Tổng thống Putin và người đồng cấp Trump đã thông qua một tuyên bố chung về Syria. Tuyên bố nói rằng, “hai tổng thống nhất trí với nhau về việc sẽ không có giải pháp quân sự cho cuộc xung đột ở Syria”.
“Hai nhà lãnh đạo khẳng định, giải pháp chính trị tốt nhất cho cuộc xung đột phải được thông qua từ tiến trình đàm phán Geneva theo Nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc”, tuyên bố nói thêm. Tổng thống Putin và người đồng cấp Trump “cũng đề cập đến cam kết gần đây của Tổng thống Bashar al-Assad với tiến trình Geneva và với cải cách hiến pháp cũng như cuộc bầu cử được tổ chức theo nghị quyết 2254”.
Theo tuyên bố chung, hai nhà lãnh đạo của Nga và Mỹ “khẳng định rằng, những bước tiếp theo phải bao gồm việc thực thi đầy đủ Nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, trong đó có cải cách hiến pháp và tiến hành các cuộc bầu cử tự do, công bằng dưới sự giám sát của Liên Hợp Quốc và theo tiêu chuẩn quốc tế cao nhất về sự minh bạch, công khai với sự tham gia của tất cả người dân Syria, trong đó có cả những thành viên của cộng đồng người Do Thái”.
Phản ứng trước tuyên bố chung nói trên, Tổng thống Erdogan hôm qua đã thẳng thừng chỉ trích sự can thiệp của Nga và Mỹ vào Syria đồng thời nói rằng nếu hai nước nói trên thực sự tin rằng một giải pháp quân sự là không thể thì họ nên rút quân ra khỏi quốc gia Trung Đông.
“Tôi gặp khó khăn trong việc hiểu được những gì họ nói. Nếu một giải pháp quân sự là điều không cần bàn đến thì những người nói như vậy nên rút quân của họ đi. Sau đó một giải pháp chính trị cần được tìm kiếm ở Syria. Con đường đến các cuộc bầu cử nên được xem xét… Chúng tôi sẽ thảo luận những vấn đề đó với Tổng thống Putin”, ông Erdogan đã phát biểu như vậy với cánh phóng viên trước khi bay đến Nga để gặp gỡ ông chủ điện Kremlin.
Sau hơn 4 giờ đồng hồ hội đàm với Tổng thống Putin ở khu nghỉ dưỡng Sochi phía nam của Nga, Tổng thống Erdogan cho biết, hai nhà lãnh đạo đã nhất trí tập trung vào một giải pháp chính trị cho cuộc xung đột ở Syria.
Tổng thống Putin khẳng định, Nga sẽ tiếp tục hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ để giải quyết vấn đề Syria và rằng nỗ lực chung của hai nước hiện đang đạt được những kết quả nhất định: “Tình trạng bạo lực chắc chắn đã giảm và các điều kiện thuận lợi đang được tạo ra nhằm mở đường cho một cuộc đối thoại giữa các phe phái đối địch nhau ở Syria”.
Cả ông Putin và ông Erdogan đều không cho biết chi tiết cụ thể thỏa thuận mà hai ông đạt được sau cuộc hội đàm kéo dài đến tận 4 giờ đồng hồ. Khi được hỏi về việc hai nhà lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ có bàn gì về những phát biểu trước đó của ông Erdogan hay không, phát ngôn viên điện Kremlin – ông Dmitry Peskov cho biết, cuộc hội đàm giữa Tổng thống Putin và Tổng thống Erdogan tập trung vào những vấn đề phức tạp hơn và nội dung không thể được công bố công khai, hãng tin RIA Novosti cho biết.
Trên thực tế, Thổ Nhĩ Kỳ không hài lòng với sự hiện diện của Nga và Mỹ ở Syria. Trước chuyến thăm đến Nga, Tổng thống Erdogan cho biết, Moscow và Washington đều đã thiết lập căn cứ ở Syria. “Mỹ từng tuyên bố họ sẽ hoàn toàn rời khỏi Iraq nhưng họ đã không làm vậy. Thế giới không ngu ngốc. Một số việc đã được nói khác đi và được thực hiện khác đi”, ông Erdogan chỉ trích. Theo ông Erdogan, Mỹ đã lập 13 căn cứ ở Syria trong khi Nga có 5. Mỹ đang hậu thuẫn cho lực lượng người Kurd mà Ankara coi là kẻ thù. Trong khi đó, Nga ủng hộ cho chính quyền Tổng thống Assad – chính quyền mà Thổ Nhĩ Kỳ đã và đang giúp phe nổi dậy Syria lật đổ.