Đoàn Thanh Niên Cộng sản Trung Quốc gần đây đã chứng kiến sự suy yếu hơn nữa về vị thế chính trị sau một số động thái của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Tổ chức này truyền tải ý thức hệ của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) dành cho các thanh thiếu niên từ 14 đến 28 tuổi.
Ngày 20/11, ông Tập Cận Bình, Tổng Bí thư ĐCSTQ tuyên bố tại một cuộc họp cải cách Đảng rằng Trường Chính trị Thanh niên Trung Quốc, một ngôi trường được thành lập năm 1948 do Đoàn Thanh niên và Bộ Giáo dục đồng quản lý, sẽ phải từ bỏ hệ thống giáo dục của mình, sửa đổi phương pháp giảng dạy, và tăng cường đào tạo chính trị, theo một báo cáo của Tân Hoa Xã.
Điều này cho thấy một sự suy giảm quyền lực đối với Đoàn Thanh niên. Thông báo mới nhất về cuộc cải cách được đưa ra sau khi ông Tập chỉ trích mạnh mẽ tổ chức này trong cuốn sách mới của ông xuất bản vào tháng 9, mang tên “Một số thảo luận về công việc của Đoàn Thanh niên”.
Trong cuốn sách này, ông Tập gọi Đoàn Thanh niên là “cái vỏ trống rỗng” của một tổ chức chỉ biết hô hào “những khẩu hiệu sáo rỗng”. Ông Tập thậm chí còn cảnh báo các lãnh đạo trong Đoàn Thanh niên: “Đừng có lúc nào cũng chỉ nghĩ đến việc thăng tiến, và đừng tưởng tượng về việc trở thành người kế nhiệm [đối với vị trí lãnh đạo Đảng]”, theo DW News, một kênh tin tức tiếng Hoa ở hải ngoại ủng hộ ông Tập.
Sự suy yếu của Đoàn Thanh niên đã trở nên trầm trọng hơn khi Tân Hoa Xã thông báo rằng China CYTS Tours, một công ty du lịch thuộc Tập đoàn Du lịch Thanh niên Trung Quốc (China Youth Travel Group) có 100% vốn sở hữu của Đoàn Thanh niên, đã bị đình chỉ hoạt động trong khi chờ thông báo về thay đổi quyền sở hữu.
Các phương tiện truyền thông Trung Quốc từ lâu đã phỏng đoán rằng Tập đoàn Du lịch Thanh niên sẽ mất quyền kiểm soát đối với China CYTS Tours. Theo Tân Hoa Xã, tập đoàn này hiện chỉ sở hữu 17,17 phần trăm cổ phần của China CYTS Tours.
Hai biến động này đối với Đoàn Thanh niên không phải là một bất ngờ. Vào tháng 8/2016, ông Tập Cận Bình đã công bố các biện pháp cải tổ Đoàn Thanh niên.
Đoàn Thanh niên đã sản sinh ra nhiều nhà lãnh đạo nổi tiếng trong chính quyền, vì vậy các nhà quan sát chính trị đề cập đến sự tồn tại của một phe gọi là Đoàn Phái (tuanpai), hay Phe Đoàn Thanh Niên trong ĐCSTQ. Các cựu quan chức cấp cao như ông Hồ Diệu Bang, Triệu Tử Dương, Hồ Cẩm Đào, và Thủ tướng đương nhiệm Lý Khắc Cường đều từng là thủ lĩnh thanh niên. Hầu hết họ đều có liên quan với phe Đoàn Phái.
Nhưng theo ông Li Datong, cựu biên tập viên của Nhật báo Thanh niên Trung Quốc, tờ báo chính thức của Đoàn Thanh niên, phe Đoàn Phái chỉ là một “thây ma chính trị”. Do đó, việc cơ cấu lại Đoàn Thanh niên có thể trao quyền cho ông Tập Cận Bình thực hiện một cuộc đại tu của ĐCSTQ và ít gặp phải sự phản kháng từ các phe chính trị đối nghịch.
Có những dấu hiệu cho thấy các đảng viên ĐCSTQ có quan hệ với Đoàn Thanh niên sẽ không được ưu ái trong bộ máy lãnh đạo mới của ông Tập Cận Bình, được đưa ra vào tháng 10 sau Đại hội lần thứ 19. Ông Qin Yizhi, cựu bí ký thứ nhất của Đoàn Thanh niên, bị hạ bệ làm phó giám đốc của Tổng cục Quản lý Chất lượng, Thanh tra và Kiểm dịch. Ông Yang Yue, cựu bí ký của Đoàn Thanh niên từ năm 2001 đến năm 2005, và là phó thống đốc tỉnh Giang Tô hiện nay, đã không được nêu tên trong Ủy ban Trung ương ĐSTQ lần thứ 19, mặc dù có tư cách thành viên tại Đại hội 18.