Hôm qua (11/3), 1 quan chức Trung Quốc cho biết sẽ không khởi động 1 cuộc chiến tranh thương mại với Mỹ nhưng sẽ quyết tâm bảo vệ lợi ích quốc gia trước hiện thực phải đối mặt với làn sóng chủ nghĩa bảo hộ gia tăng.
Phát biểu với báo giới bên lề kỳ họp Quốc hội Trung Quốc, ông Zhong Shan – Bộ trưởng Thương mại nước này cho biết: “Không có ai thắng cuộc nếu chiến tranh thương mại nổ ra, và 1 cuộc chiến như vậy sẽ là thảm họa cho cả 2 nước cũng như phần còn lại của thế giới”.
“Trung Quốc không muốn chiến tranh thương mại cũng như sẽ không phát động chiến trnah thương mại, nhưng chúng tôi có thể đương đầu với bất kỳ thách thức nào và sẽ quyết tâm bảo vệ lợi ích của đất nước và nhân dân Trung Quốc”.
Đây là phát biểu mới nhất thể hiện quan điểm của Bắc Kinh về “vấn đề thương mại và hợp tác giữa 2 nước Mỹ – Trung”, ám chỉ kế hoạch áp mức thuế cao đối với thép và nhôm nhập khẩu. Cuối tuần trước ông Trump đã ký sắc lệnh đánh thuế 25% vào thép nhập khẩu và 10% vào nhôm nhập khẩu, tạm thời miễn trừ đối với các nhà sản xuất thép lớn của Canada và Mexico.
Trong quá khứ các nhà lãnh đạo Trung Quốc từng cảnh báo sẽ trả đũa nếu Mỹ dâng cao rào cản thương mại, nhưng sau thông báo của ông Trump thì Trung Quốc vẫn chưa có động thái trực tiếp nào.
Ông Zhong cũng dẫn các nghiên cứu của Trung Quốc cho rằng Mỹ đã thổi phồng mức độ thâm hụt thương mại với Trung Quốc, khiến con số mỗi năm cao hơn khoảng 20% so với thực tế. Ông không nêu chi tiết cách tính toán số liệu, nhưng thường thì số liệu thương mại chính thức từ 2 nước vẫn có sự chênh lệch lớn bởi Bắc Kinh chỉ tính đến cảng đầu tiên hàng hóa cập bến, thay vì tính theo đích đến cuối cùng.
Năm ngoái Mỹ có thâm hụt thương mại 375 tỷ USD với Trung Quốc, vì thế kể cả có giảm 20% thì đây vẫn là mức thuộc loại cao nhất trong số các quốc gia mà Mỹ giao thương.
Theo ông Zhong, thâm hụt lớn là vì Mỹ kiểm soát quá chặt hoạt động xuất khẩu hàng công nghệ cao sang Trung Quốc. Trung Quốc cũng từng cho rằng Washington có thể thu hẹp thâm hụt thương mại nếu cho phép Trung Quốc tăng nhập khẩu các công nghệ như siêu máy tính hoặc các vật liệu cao cấp sử dụng trong quốc phòng. Tuy nhiên phía Mỹ cho rằng những mặt hàng như vậy chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ và sẽ đe dọa an ninh quốc gia.
Trước thuế nhôm và thép, chính quyền ông Trump cũng đã tăng thuế đánh vào máy giặt, thiết bị sản xuất điện mặt trời và một số hàng hóa khác nhập khẩu từ Trung Quốc. Đáp lại Bắc Kinh buộc tội Washington làm gián đoạn luật lệ thương mại toàn cầu khi chỉ hành động theo luật Mỹ thay vì qua WTO.
Đầu tháng 3, Liu He – cố vấn kinh tế cao cấp của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình – đã tới thăm Washington trong nỗ lực làm giảm căng thẳng giữa hai nước. Ông Zhong cho biết Trung Quốc sẽ tiếp tục “nới lỏng quy định về mở cửa thị trường” và nhấn mạnh hơn tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ – 1 vấn đề khác thường xuyên gây ra căng thẳng.
Hôm 5/3, Thủ tướng Lý Khắc Cường đã đưa ra lời hứa Trung Quốc sẽ tự do hóa ngành sản xuất và mở rộng các ngành như y tế, giáo dục và xe cộ chạy bằng năng lượng mới chào đón các nhà đầu tư nước ngoài.