Theo chuyên gia phân tích quân sự Rob Edens của trang The South China Morning Post (Hồng Kông), Ấn Độ đang thiết lập “chuỗi ngọc trai” của riêng mình để đối đầu với lực lượng Hải quân Trung Quốc ở Ấn Độ Dương.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (trái) bắt tay Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trong chuyến thăm Ấn Độ hôm 10-3 Ảnh: BUSINESS STANDARD
Ấn Độ và Pháp gần đây đã ký một thỏa thuận chiến lược cho phép mở cửa các căn cứ hải quân của 2 nước cho tàu chiến của hai bên trên khắp Ấn Độ Dương. Bước đi này diễn ra 2 năm sau thỏa thuận tương tự với Mỹ và nêu bật quyết tâm ngăn chặn sự bành trướng của Trung Quốc ở khu vực sân sau của Ấn Độ lâu nay.
Trong những năm gần đây, Bắc Kinh đã có những động thái tăng cường kiềm chế Ấn Độ, trong đó có các thỏa thuận được ký kết với Myanmar, Sri Lanka, Maldives và Pakistan. Chính vì vậy, thỏa thuận giữa Ấn Độ và Pháp là bước đi nhằm thúc đẩy quyền lực của New Delhi trong khu vực.
Theo thỏa thuận, lực lượng Hải quân Ấn Độ sẽ được tiếp cận các cảng chiến lược quan trọng của Pháp, trong đó có cảng ở Djibouti, nơi đặt căn cứ quân sự nước ngoài duy nhất của Trung Quốc và là vị trí chiến lược trong cuộc cạnh tranh ở Ấn Độ Dương. Căn cứ này có thể chứa hơn 10.000 binh sĩ và là bàn đạp hỗ trợ các hoạt động của Hải quân Trung Quốc trên khắp Ấn Độ Dương.
New Delhi từ lâu lo ngại bị bao vây trong cái gọi là “chuỗi ngọc trai” của Trung Quốc, một mạng lưới các cơ sở quân sự được thiết lập ở Ấn Độ Dương. Do đó, Ấn Độ đang tìm cách giành vị thế ở Djibouti, quốc gia có vị trí chiến lược, từ đó có thể dễ dàng tiếp cận vịnh Aden, các tuyến đường cung cấp dầu và thương mại chính.
Trong khi đó, mối quan hệ của Trung Quốc với Tổng thống Djibouti Ismail Omar Guelleh khiến nhiều người cho rằng Bắc Kinh đang tìm cách đẩy các nước Pháp, Nhật, Ý và Mỹ ra khỏi khu vực.
Một mặt rộng cửa đón nhận hàng loạt khoản vay ưu đãi và các chuyến thăm thường xuyên của Trung Quốc; mặt khác, ông Guelleh một mực bác bỏ những lo ngại của Mỹ về việc cho phép Trung Quốc mở rộng hoạt động. Thế nhưng, việc Tổng thống Guelleh sốt sắng tịch thu các cơ sở cảng tư nhân ngày càng làm gia tăng mối lo ngại chúng sẽ là quà tặng cho Bắc Kinh.
Liên minh của Hải quân Trung Quốc trong khu vực đã gia tăng sự lo ngại của Ấn Độ kể từ khi chúng hạn chế khả năng của hải quân New Delhi đối đầu với các động thái của Bắc Kinh trên khắp Ấn Độ Dương. Bên cạnh cảng Gwadar ở Pakistan, Trung Quốc có kế hoạch thiết lập căn cứ quân sự ở thị trấn Jiwani và Bangladesh. Những dự án này sẽ đưa quân đội Trung Quốc vào sân sau của Ấn Độ và mở đường tiếp cận vịnh Bengal.
Hồi đầu tháng 3, Ấn Độ đã nhận thức được ảnh hưởng từ sự hiện diện của hải quân Trung Quốc đối với các hoạt động của nước này trong khu vực mà New Delhi vốn có ảnh hưởng lâu nay. Sau khi Tổng thống Maldives thân Trung Quốc ban bố tình trạng khẩn cấp, Ấn Độ đã đưa máy bay và tàu đến các căn cứ phía Nam của nước này nhưng đã hoãn mọi hành động sau khi Trung Quốc cũng điều lực lượng hải quân đến đó.
Tuy nhiên, Ấn Độ không ngồi yên trước dã tâm độc chiếm Ấn Độ Dương của Trung Quốc. Thủ tướng Narendra Modi đã đạt được thỏa thuận xây dựng căn cứ mới ở Seychelles và đàm phán cho phép quân đội tiếp cận các cơ sở hải quân tại cảng và sân bay của Oman trong năm nay. Một hiệp định cho phép triển khai các hoạt động quân sự từ những cơ sở hải quân của Ấn Độ và Singapore cũng được ký kết trong năm 2017.
Với các căn cứ mở rộng trên quần đảo Andaman và Nicobar gần eo biển Malacca, Ấn Độ đang tăng cường khả năng quân sự trong cuộc cạnh tranh tại Ấn Độ Dương. Dù hơi muộn nhưng Ấn Độ đã nhận ra cần phải hành động trước sự trỗi dậy của Trung Quốc. Kết quả từ các thỏa thuận quân sự chung này sẽ cho phép tàu chiến Ấn Độ tiếp cận “chuỗi ngọc trai” của mình từ Madagascar, qua Djibouti, Oman và Seychelles đến Singapore.