Triều Tiên im lặng trước cuộc tập trận chung Mỹ – Hàn Quốc trong bối cảnh nước này phải hứng chịu sức ép mới từ Liên Hiệp Quốc
Hàn Quốc và Mỹ hôm 1-4 tiến hành cuộc tập trận thường niên sau khi trì hoãn một tháng để tổ chức Thế vận hội mùa đông và tạo điều kiện cho việc nối lại cuộc đàm phán liên Triều.
Hiểu tình hình
Cuộc tập trận chung mang tên “Đại bàng non”, thường bao gồm các hoạt động diễn tập phối hợp trên bộ, trên không và trên biển cùng các lực lượng đặc nhiệm, dự kiến kéo dài trong một tháng. Trong khi đó, cuộc tập trận “Giải pháp then chốt” được lên kế hoạch trong 2 tuần bắt đầu từ giữa tháng 4.
Phát ngôn viên Lầu Năm Góc hồi tháng 3 nói rằng 2 cuộc diễn tập chung có sự tham gia của khoảng 23.700 binh sĩ Mỹ và 300.000 binh lính Hàn Quốc. Tàu sân bay USS Wasp cỡ nhỏ 40.000 tấn dự kiến sẽ là một trong những điểm nhấn của đợt tập trận khi chở theo các chiến đấu cơ tàng hình F-35 hiện đại nhất. Ngoài USS Wasp – tàu hải quân đầu tiên của Mỹ được trang bị máy bay F-35 có khả năng mang vũ khí hạt nhân, còn có các tàu chiến khác dự kiến tham gia như nhóm tàu sân bay tác chiến USS Carl Vinson.
Cuộc tập trận “Đại bàng non” cũng sẽ triển khai các máy bay ném bom hạt nhân B-2 mà Triều Tiên thường cáo buộc sẽ chịu trách nhiệm thực hiện cuộc không kích nhằm vào nước này. Là một trong những oanh tạc cơ ấn tượng nhất của Không quân Mỹ, B-2 có thể mang theo 16 quả bom hạt nhân nặng 1.100 kg cùng với hàng loạt chất nổ khác.
Theo hãng tin Reuters, giới chức quân sự Seoul cho hay quy mô cuộc tập trận chung lần này sẽ tương tự những đợt diễn tập của các năm trước. Thường cáo buộc Hàn Quốc và Mỹ tiến hành cuộc tập trận mô phỏng hoạt động xâm lược nhưng lần này Triều Tiên lại giữ im lặng.
Theo ông Chung Eui-yong, người đứng đầu Văn phòng An ninh quốc gia Hàn Quốc có chuyến thăm tại Bình Nhưỡng hồi tháng trước, lãnh đạo Kim Jong-un hiểu tình hình của các cuộc diễn tập chung Mỹ – Hàn, vốn diễn ra vào tháng 3 hằng năm nhưng bị hoãn cho đến khi Thế vận hội mùa đông và Thế vận hội mùa đông dành cho người khuyết tật kết thúc. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera hoan nghênh việc Mỹ – Hàn nối lại cuộc tập trận chung khi cho rằng cuộc diễn tập thường niên sẽ gia tăng áp lực lên Triều Tiên về việc từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân. Cuộc tập trận trên diễn ra chưa đầy một tháng trước hội nghị thượng đỉnh giữa lãnh đạo hai miền Triều Tiên dự kiến được tổ chức vào ngày 27-4.
Sức ép mới
Trước cuộc gặp được mong đợi giữa lãnh đạo Triều Tiên và Hàn Quốc, phía Bình Nhưỡng lần đầu tiên chào đón màn trình diễn của các nhóm nhạc thần tượng Hàn Quốc trong suốt hơn một thập kỷ. Theo báo The New York Times (Mỹ), việc Bình Nhưỡng mời nghệ sĩ Hàn Quốc đến biểu diễn là một động thái kỳ lạ bởi trước đây chính quyền đất nước cô lập nhất thế giới từng tìm kiếm các biện pháp cấm người dân tiếp cận với nghệ thuật, phim ảnh Hàn Quốc.
Ông Shim Jin-sup, một sĩ quan tâm lý chiến Hàn Quốc về hưu, nhận định Triều Tiên có thể tận dụng chuyến lưu diễn của các nhóm nhạc Hàn Quốc làm chiến dịch tuyên truyền cho những thành tựu về chương trình hạt nhân nước này.
Giữa lúc diễn biến trên bán đảo Triều Tiên chuyển hướng tích cực, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (UNSC) hôm 30-3 công bố các biện pháp trừng phạt mới lên Triều Tiên, đưa vào danh sách đen 27 con tàu và 21 công ty vận tải biển bị cáo buộc giúp Bình Nhưỡng tránh né lệnh trừng phạt về than, dầu mỏ và các loại nhiên liệu khác. Theo đó, các tàu và công ty vi phạm sẽ bị đóng băng tài sản.
Công dân Đài Loan Tsang Yung Yuan cũng bị liệt tên vào danh sách đen vì cáo buộc điều phối hoạt động xuất khẩu than của Triều Tiên với người môi giới Triều Tiên tại nước thứ 3. Theo thông cáo của Liên Hiệp Quốc, nhân vật này cũng từng có tiền sử tham gia các hoạt động lẩn tránh trừng phạt khác.
Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley cho rằng việc thông qua những biện pháp trừng phạt mới này là dấu hiệu rõ ràng cho thấy cộng đồng quốc tế thống nhất trong nỗ lực duy trì áp lực tối đa lên chính quyền Bình Nhưỡng. Bất chấp những cải thiện trong quan hệ Triều Tiên – Hàn Quốc hiện nay, chính quyền Seoul thể hiện sự ủng hộ UNSC gia tăng áp lực lên Bình Nhưỡng.
Âm thầm giăng bẫy?
Theo cựu ngoại trưởng Hàn Quốc Yun Byung-se, thế giới đang rơi vào cái bẫy được lên kế hoạch cẩn thận của Triều Tiên.
Nhà ngoại giao này cho rằng những lời lẽ của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un trong chuyến thăm gần đây tới Trung Quốc, trong đó ông khẳng định ủng hộ một bán đảo Triều Tiên phi hạt nhân hóa, có thể là một chiến thuật để câu giờ trước các cuộc hội nghị thượng đỉnh đã được lên kế hoạch với Seoul và Washington trong những tuần tới. Nhà lãnh đạo trẻ của Triều Tiên không cam kết sẽ đóng băng chương trình vũ khí hạt nhân nhưng tỏ ra sẵn sàng đề cập tới chủ đề phi hạt nhân hóa trong các cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in vào tháng tới, cũng như trong cuộc gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến diễn ra vào tháng 5.
Tuy nhiên, theo trang Jane’s Intelligence Review, Triều Tiên đã bắt đầu thử nghiệm một lò phản ứng nước nhẹ và có thể đưa một lò phản ứng khác đi vào hoạt động tại Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân Yongbyon của nước này.
“Đây là một cái bẫy. Thay vì suy nghĩ viển vông, chúng ta nên phản ứng một cách cẩn trọng. Ít nhất chúng ta nên tìm kiếm những cam kết cụ thể từ ông Kim Jong-un về ý định của ông ta để nắm bắt khoảng cách giữa lời nói và hành động” – ông Jun nhấn mạnh với trang The South China Morning Post hồi cuối tuần rồi. Theo phân tích của vị cựu ngoại trưởng, ông Kim định nghĩa khác về phi hạt nhân hóa so với thế giới, trong đó không loại trừ khả năng Triều Tiên sẽ đặt điều kiện Mỹ phải rút quân khỏi Hàn Quốc.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono hôm 31-3 cũng lên tiếng bày tỏ sự thận trọng, cho rằng không nên phản ứng vội vàng với “sự quyến rũ” của Bình Nhưỡng. Ông cảnh báo có những dấu hiệu cho thấy Triều Tiên đang chuẩn bị tiến hành một vụ thử hạt nhân nữa giữa lúc căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên tưởng như đang hạ nhiệt. Theo lời nhà ngoại giao này, Bình Nhưỡng dường như đang nỗ lực hết sức để sẵn sàng cho một vụ thử hạt nhân mới. “Triều Tiên đang đào xới đất từ một đường hầm ngầm nơi từng diễn ra vụ thử hạt nhân trước đó” – ông Kono nói. Theo báo Japan Times, phát ngôn của vị bộ trưởng này có thể dựa trên những hình ảnh vệ tinh do Mỹ cung cấp.