Giới phân tích nhận định, Nhà Trắng có thể dùng Đài Loan làm “con bài” quan trọng để ép Trung Quốc nhượng bộ về thương mại.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters
Theo dự kiến, ngày 9/4, ông John Bolton – người được mệnh danh “diều hâu hiếu chiến” sẽ chính thức nhậm chức Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ. Trong khi đó, theo một số nguồn tin, ông Bolton có khả năng sẽ tới thăm Đài Loan vào tháng 6 tới đây. Đây được coi là ý đồ của Nhà Trắng, dùng Đài Loan làm “con bài” quan trọng để ép Bắc Kinh nhượng bộ về thương mại.
Thực tế trước đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần đề cập song song vấn đề thương mại Trung-Mỹ và vấn đề Đài Loan nhưng sau đó các tuyên bố chìm xuống do tình hình bán đảo Triều Tiên nóng lên.
Giới phân tích nhận định, do cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ leo thang căng thẳng, cộng thêm sự tác động của các quan chức thuộc giới “diều hầu” trong Nhà Trắng nên không loại trừ khả năng Tổng thống Trump dùng “con bài Đài Loan” gây áp lực lên Bắc Kinh.
Đặc biệt, trụ sở mới của Viện Mỹ tại Đài Loan (AIT) sắp khánh thành vào trung tuần tháng 6, trong khi Đài Loan đã gửi lời mời quan chức cấp cao thuộc Nhà Trắng và Bộ Quốc phòng Mỹ tới đảo này để dự lễ khánh thành trụ sở mới.
The Economis (Anh) ngày 5/4 đưa tin, tân Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton có thể sẽ tới Đài Loan nhân dịp này.
Từ chính quyền Tổng thống George W. Bush tới Barack Obama, Bộ Ngoại giao Mỹ luôn thực hiện theo chỉ thị “các quan chức Bộ Ngoại giao không được thăm chính thức Đài Loan”. Quốc hội Mỹ cho rằng, chính phủ nên xóa bỏ quy định này và cần tăng cường quan hệ với Đài Loan.
Theo đó, ngày 16/3 vừa qua, Tổng thống Trump đã ký phê duyệt Luật lữ hành Đài Loan, cho phép các quan chức Mỹ ở các cấp tiến hành các cuộc gặp gỡ song phương hợp pháp với Đài Loan và ngược lại.
Mới đây, từ ngày 20-22/3, ông Alex Wong – Phó trợ lý Bộ trưởng phụ trách các vấn đề khu vực Đông Á và Thái Bình Dương thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ đã sang thăm Đài Loan và tham dự các sự kiện của Phòng thương mại Mỹ tại Đài Bắc, cũng như có cuộc tiếp xúc với người đứng đầu đảo Đài Loan, bà Thái Anh Văn.
Mặc dù kế hoạch của chuyến công du đã được sắp xếp trước khi Đạo luật lữ hành Đài Loan được chính thức công bố nhưng Bắc Kinh vẫn đưa ra động thái cảnh báo nhất định, tức trong thời gian Alex Wong ở thăm Đài Loan, tàu chiến Trung Quốc đã đi qua eo biển Đài Loan.
Trước đây, các quan chức hàng đầu của Mỹ tới thăm Đài Loan chủ yếu là các đại diện thương mại, Bộ trưởng Bộ giao thông vận tải hay quan chức cấp cao Bộ môi trường. Tuy nhiên, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ lại là thân phận đặc biệt, thường được cử là đặc sứ của Tổng thống với tính biểu tượng vượt xa các quan chức chính phủ khác.
Ngoài ra, John Bolton được cho là người khá hiểu ý của Tổng thống Trump. Về lĩnh vực kinh tế thương mại, John Bolton cũng cho rằng, Trung Quốc đã lợi dụng những lỗ hổng trong các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) để lấn lướt Mỹ.
Về lĩnh vực quân sự, John Bolton ủng hộ củng cố chiến lược Ấn Độ – Thái Bình Dương, đặc biệt nhấn mạnh vào vai trò và địa vị của Đài Loan. Ông này ủng hộ bán vũ khí cho Đài Loan hay coi Đài Loan là “tàu sân bay” không thể chìm tại khu vực Đông Bắc Á của Mỹ, thậm chí ủng hộ quan điểm Lầu Năm Góc nên đưa quân đội đến đồn trú tại Đài Loan.
Giới quan sát cho rằng, theo quan điểm của ông Bolton, Washington nên điều chỉnh chính sách đối với Trung Quốc, thay vì theo đuổi chính sách “Một Trung Quốc” để chịu nhượng bộ trước Bắc Kinh.
Ông này từng nói, Đài Loan có vị trí gần Trung Quốc Đại lục và biển Đông, có vị trí chiến lược quan trọng hơn cả Okinawa và Guam trong chuỗi đảo thứ nhất, giúp việc triển khai quân đội của Mỹ trở nên linh động và cơ động hơn.