Philippines đang muốn sớm đạt được thỏa thuận với Trung Quốc trong vài tháng tới để hai bên tiến tới hợp tác thăm dò, khai thác chung dầu khí ở Biển Đông, hãng tin Reuters tường thuật.
Một quan chức Philippines được Reuters dẫn lời hôm thứ Hai nói việc hợp tác chung được dự kiến diễn ra tại vùng biển mà cả hai nước cùng tuyên bố chủ quyền.
“Chúng tôi đang nỗ lực, hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận trong vài tháng tới,” Đại sứ Philippines tại Trung Quốc, Jose Santiago Santa Romana, nói tại cuộc họp báo tổ chức tại đảo Hải Nam.
Hồi tháng Hai, hai nước đã đồng ý thành lập một tiểu ban đặc biệt để tìm hướng khai thác chung dầu khí ngoài khơi ở hai khu vực ngoài khơi bờ biển phía tây Philippines mà không cần đề cập tới vấn đề lập trường của các nước trong vấn đề chủ quyền, theo Forbes (7/3).
Trước đó, hồi tháng Bảy 2017, tổng thống Duterte nói chính phủ ông đang đàm phán với Trung Quốc về việc khai thác chung các nguồn tài nguyên thiên nhiên ở vùng biển này sau nhiều năm căng thẳng giữa hai nước.
Tuy nhiên, khi đó Manila hứa sẽ tham vấn với các nước liên quan về các kế hoạch hợp tác với Trung Quốc.
Truyền thông Philippines dẫn lời Ngoại trưởng nước này Alan Peter Cayetano, nói việc phát triển chung giữa hai nước đã được lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình và Tổng thống Philippines Corazon Aquino nêu ra từ 1986.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Image caption Repsol là đối tác được Việt Nam thuê tiến hành các hoạt động thăm dò trong dự án Cá Rồng Đỏ
Cũng liên quan tới vấn đề nguồn tài nguyên ở Biển Đông, trong những ngày đầu tháng Tư, một quan chức cao cấp của Trung Quốc là Ngoại trưởng Vương Nghị trong chuyến tới thăm Việt Nam hồi đầu tháng Tư tuyên bố hai nước cần hợp tác khai thác chung, điều sau đó cũng được Tổng Bí thư nước chủ nhà, Nguyễn Phú Trọng, đề cập tới, theo Tân Hoa Xã.
Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh có tin Việt Nam chỉ trước đó ít hôm, dưới áp lực của Trung Quốc đã yêu cầu hãng dầu khí của Tây Ban Nha, Repsol, dừng hoạt động tại dự án Cá Rồng Đỏ nằm ở ngoài khơi Vùng Tàu, một dự án nhiều tiềm năng đang chuẩn bị đi vào giai đoạn khai thác.
Trong các ngày 9-10/4, ông Duterte sẽ đến Trung Quốc tham dự Diễn đàn Châu Á Bác Ngao và sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề diễn đàn vào thứ Ba, 10/4.
Những người chỉ trích cáo buộc ông Duterte là đã từ bỏ các tuyên bố chủ quyền của Philippines tại Biển Đông, nhưng giới chức nói rằng việc đề xuất khai thác chung đã từng có tiền lệ, trang tin Philstar nói.
Bản quyền hình ảnh AFP/Getty Images Image caption Người biểu tình Philippines cầm biểu ngữ phản đối sự hiện diện của TQ trong vùng biển tranh chấp trên Biển Đông trước Lãnh sự quán TQ ở Manila hồi 12/6/2017
Trang này nhắc tới một tài liệu có tên là Thỏa thuận Thăm dò Địa chấn ở Biển Đông, được ký hồi 2005 giữa ba nước Trung Quốc, Philippines và Việt Nam (2005 Joint Seismic Marine Undertaking – JMSU), với thời hạn thực hiện là ba năm.
Tại Philippines, tính hợp pháp của thỏa thuận này, vốn được ký từ thời cựu tổng thống Gloria Macapagal-Arroyo, đã bị Tòa Tối cao đặt câu hỏi hồi 2008 tuy đã hết hạn, Philstar nói.
Hồi 2016, Tòa Trọng tài Thường trực tại The Hague ra phán quyết theo đó xác định một số các vùng biển tranh chấp là thuộc phạm vi 200 hải lý Vùng Đặc quyền Kinh tế của Philippines, và Manila có quyền chủ quyền đối với các nguồn tài nguyên tại đây.
Tuy nhiên, Trung Quốc không chấp nhận nội dung phán quyết của Tòa Trọng tài.