Một sự kiện bất ngờ, thách thức dư luận quốc tế: Trung Quốc vừa khánh thành một tượng đài để kỷ niệm các công trình xây dựng của họ trong biển Đông, kể cả các công trình bồi đắp đất và xây đảo nhân tạo, một tờ báo của Quân đội nhân dân Trung Quốc cho biết hôm thứ Ba 24/4.
Ảnh vệ tinh chụp Trung Quốc quân sự hóa đá Chữ Thập (Ảnh: AMTI/Reuters).
Những đảo nhân tạo và các cơ sở Trung Quốc xây dựng trên đó đã gây bất bình cho các nước láng giềng và lo ngại tại Washington. Đáng lên án là, phần lớn các công trình xây cất đó là những căn cứ hoặc phương tiện quân sự, chẳng hạn như các phi trường, đường băng.
Nhật báo của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc nói tượng đài đã được khánh thành hôm thứ Hai 23/4 trên Đá Chữ Thập. Theo văn kiện này thì mục đích việc xây tượng đài nhằm để phát đi một thông điệp, khẳng định âm mưu của Trung Quốc trong việc bảo vệ lãnh thổ và quyền hàng hải của họ.
Không chỉ có tượng đài này, Trung Quốc đã xây dựng phi pháp nhiều công trình trên diện tích 100.000 m2 tại đá Chữ Thập. Năm 2015, Trung Quốc hoàn thành đường băng dài 3 km ở mũi phía bắc đá Chữ Thập. Năm 2017, họ làm xong các nhà chứa máy bay đủ lớn để phục vụ máy bay ném bom ở phía nam đường băng.
Đá Chữ Thập là một trong 7 đá thuộc quần đảo Trường Sa bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép của Việt Nam từ năm 1988. Từ đó nước này ngang nhiên bồi đắp phi pháp thành đảo nhân tạo và xây dựng các công trình quân sự hóa, bất chấp sự phản đối của Hà Nội.
Trong khi đó với thái độ trịch thượng, Bắc Kinh nhiều lần lên tiếng bảo vệ các công trình xây dựng trong Biển Đông, nói rằng họ có toàn quyền xây bất cứ công trình nào tại bất kỳ nơi nào mà họ coi là lãnh thổ bất khả phân của Trung Quốc, hơn nữa họ nhấn mạnh Bắc Kinh chỉ xây dựng những tiện ích công, chẳng hạn như các trạm dự báo thời tiết, và các cảng tránh bão.
Một số báo cáo của Trung Quốc còn ngang nhiên viết, họ đã “mở rộng hợp lý” tại các đảo trên Biển Đông để tăng cường năng lực phòng thủ quân sự. Trơ trẽn hơn, quân đội Trung Quốc còn nói năng lực quốc phòng trên đảo đã được cải thiện đáng kể với việc triển khai binh sĩ đồn trú.
Theo Hoàn cầu Thời báo dẫn lời chuyên gia Trần Tương Miểu tại Viện nghiên cứu Nam Hải, thời gian tới Trung Quốc còn tiếp tục mở rộng các hoạt động bồi đắp và xây dựng với sự tham gia của các tàu nạo vét.
Theo giới quan sát quốc tế, hoạt động xây dựng và quân sự hóa phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông không chỉ vi phạm luật pháp quốc tế mà còn làm mất lòng tin và gây phức tạp, căng thẳng tình hình khu vực.
Là một nước luôn bị Trung Quốc chèn ép, Việt Nam trước sau khẳng định, Đá Chữ Thập “thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Việc Trung Quốc xây tượng đài tại đó là một “hoạt động xây dựng trái phép”.
Trước sự kiện này, Mỹ cùng nhiều nước trong khu vực và trên thế giới chỉ trích mạnh mẽ các hoạt động quân sự hóa bất hợp pháp của Bắc Kinh trên Biển Đông. Đồng thời Mỹ tuyên bố: Phải duy trì quyền tự do hàng hải và hàng không trên vùng biển này!