Vào ngày 8.5, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã yêu cầu Trung Quốc rút ngay các trang thiết bị quân sự triển khai trái phép trên các cấu trúc thuộc chủ quyền của Việt Nam tại quần đảo Trường Sa mà Trung Quốc đang chiếm đóng phi pháp.
Trước đó, truyền thông quốc tế dẫn thông tin tình báo Mỹ cho thấy Trung Quốc triển khai các tên lửa đất đối hạm YJ-12B và tên lửa đất đối không HQ-9B tại các bãi đá Chữ Thập, Vành Khăn và Xu Bi, đều nằm trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Tiến sĩ Gregory Poling, Giám đốc Sáng kiến Minh bạch hàng hải châu Á – thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở Mỹ, gọi đây là bước ngoặt nguy hiểm, cho thấy mối đe dọa hết sức rõ ràng từ Trung Quốc. Ông dự đoán bước đi kế tiếp của chính quyền Bắc Kinh nhiều khả năng sẽ đưa máy bay chiến đấu đến các cấu trúc phi pháp này, không sớm thì muộn.
Cùng ngày, tờ Manila Standard dẫn lời nghị sĩ Philippines Carlos Isagani Zarate kêu gọi sự hợp tác quốc tế tại khu vực, đặc biệt là những nước đang bị ảnh hưởng bởi các hành vi quân sự hóa Biển Đông.
“Việc triển khai các hệ thống tên lửa và thiết lập căn cứ quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông đang ở mức báo động cao độ, và chúng ta phải nhanh chóng hành động, như đưa thêm tàu tuần tra ra biển, khuyến khích ngư dân tích cực trình báo về sự hiện diện của các tàu Trung Quốc”, nghị sĩ Zarate phát biểu và đề xuất thiết lập cơ chế tuần tra chung giữa Philippines với Việt Nam, Malaysia, Brunei vì cho rằng điều này có thể tạo ra trở lực lớn hơn cho các kế hoạch phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông.
Trong lúc quan ngại tăng cao về động thái nguy hiểm của quân đội Trung Quốc tại Biển Đông, hải quân Philippines và Mỹ hôm qua khởi động cuộc tập trận tấn công đổ bộ tại căn cứ ở San Antonio, tỉnh Zambales, theo trang tin Rappler.
Từ 10 giờ sáng, khoảng 100 lính thủy đánh bộ của hai nước đã “ập vào” bờ biển trực thuộc căn cứ, diễn tập các nội dung hóa giải mối đe dọa trên đất liền. Địa điểm tập trận cách bãi cạn Scarborough khoảng 180 km, nơi Trung Quốc và Philippines đang tranh chấp. Đây là một trong các chiến dịch diễn tập theo khuôn khổ tập trận Balikatan năm 2018, với sự tham gia của khoảng 8.000 quân thuộc hai lực lượng đồng minh.