Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tuyên bố sẵn sàng “bình thường hóa quan hệ với Triều Tiên” nếu vấn đề tên lửa, hạt nhân và bắt cóc con tin được giải quyết triệt để.
Ông Abe đưa ra tuyên bố trước cuộc hội đàm thượng đỉnh 3 bên với sự tham gia của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In tại Tokyo.
Đây là hội nghị thượng đỉnh Trung-Nhật-Hàn đầu tiên sau gần 2 năm rưỡi bị gián đoạn và cũng là lần đầu tiên một thủ tướng Trung Quốc đến Nhật Bản kể từ sau những căng thẳng trong tranh chấp lãnh thổ trên biển Hoa Đông năm 2011.
Đề cập đến chuyến thăm Trung Quốc của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un hôm 7 và 8-5, Thủ tướng Abe cho rằng Triều Tiên cần tận dụng cơ hội này để tuân thủ các nghị quyết trừng phạt của Liên Hiệp Quốc, tiến hành tiêu hủy các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt và tên lửa đạn đạo một cách hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược.
Ông Abe cũng cho rằng Nhật Bản cùng Hàn Quốc, Trung Quốc cần liên kết với cộng đồng quốc tế để yêu cầu Bình Nhưỡng có các hành động cụ thể trong vấn đề nêu trên. Ngoài ra, Tokyo cũng mong muốn ba nước Đông Á hợp tác để sớm giải quyết vấn đề con tin người Nhật.
Triều Tiên thừa nhận đã bắt cóc 13 công dân Nhật để đào tạo điệp viên, 5 trong số này đã trở về Nhật Bản.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (trái), Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (giữa) và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In trước thềm cuộc hội đàm ngày 9-5 – Ảnh: REUTERS
Phát biểu trong cuộc họp báo chung với ông Abe sáng 9-5, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cho biết Bắc Kinh hoan nghênh ý tưởng nối lại các cuộc đối thoại giữa Tokyo và Bình Nhưỡng. Đề xuất này trước đó cũng nhận được sự ủng hộ của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In.
Trong khi cả Hàn Quốc và Nhật Bản đều cho thấy thượng đỉnh 3 nước Đông Bắc Á lần này sẽ tập trung vào vấn đề Triều Tiên, Trung Quốc đến hội nghị với tâm thế khác.
Hôm 4-5, trả lời Hãng tin Reuters, một quan chức ngoại giao Trung Quốc cho biết tất cả vấn đề đều có thể được thảo luận tại thượng đỉnh 3 bên ở Tokyo, tuy nhiên Triều Tiên không phải là trọng tâm.
Nhấn mạnh chuyến công du Nhật của thủ tướng Lý Khắc Cường là “bước phát triển hiếm hoi”, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Khổng Huyễn Hựu khẳng định thượng đỉnh 3 bên sẽ tập trung chính vào thảo luận quan hệ hợp tác khu vực giữa 3 nước.
Điều này càng được khẳng định trong phần họp báo của thủ tướng Trung Quốc sáng 9-5.
Người đứng đầu chính phủ Trung Quốc đã hối thúc Nhật Bản và Hàn Quốc cần đẩy nhanh các cuộc đàm phán về hiệp định thương mại tự do 3 bên và sớm đạt được Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP).
Ông Lý Khắc Cường cũng đề xuất 3 nước tiến hành các dự án chung trong những lĩnh vực như xóa đói giảm nghèo, quản lý thảm họa và tiết kiệm năng lượng thông qua mô hình hợp tác mới “Trung Quốc – Nhật Bản – Hàn Quốc + X”