Bước đầu là các cơ sở hạ tầng như đường băng, nhà chứa máy bay, kế đến là các hệ thống radar, gây nhiễu sóng, tên lửa chống hạm và phòng không, rồi đến phi cơ vận tải quân sự, và chẳng mấy chốc sẽ là chiến đấu cơ. Trung Quốc dường như sắp sửa tuyên bố một vùng nhận dạng phòng không ngay trên Biển Đông, báo Philippine Daily Inquirer dẫn chuyên gia nhận định.
Đá Chữ Thập đã bị Trung Quốc bồi lấp thành đảo nhân tạo phi pháp với đường băng, cầu cảng, nhà chứa máy bay và các công trình quân sự kiên cố tại quần đảo Trường Sa.
Chuyên gia Richard Heydarian thuộc Đại học De La Salle ở Manilanhiều kinh nghiệm về Biển Đông phân tích: «Hiện Trung Quốc đã phát triển bộ khung của một vùng nhận dạng phòng không ADIZ ở quần đảo Trường Sa, có khả năng cho phép họ áp đặt một vùng cấm trong tương lai… Cho đến nay, Trung Quốc vẫn chưa tuyên bố vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông. Tôi cho rằng chúng ta đang tiến tới thời điểm Trung Quốc tuyên bố».
Nhận xét của ông Heydarian được đưa ra trong bối cảnh xuất hiện nhiều thông tin dồn dập về việc Trung Quốc đang đẩy mạnh việc quân sự hóa 3 thực thể địa lý lớn nhất mà Bắc Kinh đã bồi đắp trái phép thành tiền đồn quân sự ở Trường Sa bao gồm Đá Chữ Thập , Đá Vành Khăn , và Đá Xu Bi .
Đầu tháng 5/2018, kênh truyền hình Mỹ NBC đã đưa tin về việc các tên lửa phòng không và tên lửa hành trình chống hạm được bố trí trên ba đảo nhân tạo phi pháp nói trên. Không đầy một tháng sau khi có tin thiết bị gây nhiễu quân sự được cài đặt trên Đá Chữ Thập và Đá Vành Khăn.
Tiếp theo đó là những hình ảnh chụp được cho thấy máy bay vận tải quân sự Trung Quốc đậu trên đường băng của hai đảo đá kể trên. Và tại một diễn đàn an ninh hàng hải ở Manila vào tuần trước, chuẩn đô đốc Hải quân Philippine s Rommel Jude Ong đã dự báo rằng sau máy bay vận tải quân sự, Trung Quốc sẽ sớm điều các chiến đấu cơ đến các căn cứ ở Trường Sa, nhất là sau khi hệ thống tên lửa bảo vệ đảo đã được cài đặt xong: «Bước hợp lý tiếp theo sẽ là việc triển khai máy bay tiêm kích trên biển J-11… Với tầm hoạt động 1.500 km, loại chiến đấu cơ này có khả năng vươn tới mọi nơi trên quần đảo Philippines».
Nhận xét của chuẩn đô đốc Hải quân Philippines cũng phù hợp với dự đoán mới đây của cơ quan Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược (CSIS) tại Washington. Theo đó tại quần đảo Trường Sa , Trung Quốc như đang áp dụng trình tự của kế hoạch quân sự hóa Hoàng Sa, với máy bay vận tải quân sự đi trước, rồi sau đó là chiến đấu cơ.
Về khả năng Trung Quốc tuyên bố vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông, trên trang blog của Học Viện Hải Quân Mỹ USNI ngày 12/3/2018, chuyên gia Colin Raunig – một sĩ quan Hải quân dự bị Mỹ cho rằng có rất nhiều khả năng vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông sẽ được Trung Quốc sẽ thiết lập theo mô hình ADIZ ở biển Hoa Đông mà Bắc Kinh đơn phương áp đặt vào năm 2013.
Theo mô hình đó, máy bay bay qua vùng này phải báo cáo vị trí cho chính quyền Trung Quốc, điều mà máy bay quân sự của Mỹ, hay Nhật Bản từng không tuân thủ. Gần đây hơn, ngày 23/3/2017, Trung Quốc đã lại cảnh cáo Mỹ là phải tôn trọng vùng nhận dạng phòng không của họ, sau vụ một máy bay ném bom B-1 của Mỹ bay qua biển Hoa Đông.
Giới quan sát lo ngại nếu Bắc Kinh thiết lập ADIZ trên Biển Đông sẽ khiến căng thẳng tiếp tục leo thang và dẫn đến nguy cơ va chạm tăng lên.