Các ảnh vệ tinh do cơ quan Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á (Asian Maritime Transparency Initiative – AMTI) công bố ngày 24/5 cho thấy là Trung Quốc đã triển khai thêm hệ thống vũ khí trên đảo Phú Lâm, quần đảo Hoàng Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam) vào ngày 12/5.
Hình ảnh vệ tinh của AMTI cho thấy Trung Quốc triển khai các hệ thống vũ khí mới trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa, ngày 12/5/2018.
Theo AMTI (một cơ quan thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế – CSIS của Mỹ), các vũ khí nói trên có thể đã được sử dụng trong các cuộc tập trận của Trung Quốc ở Biển Đông ngày 9/5. Tuy nhiên đến ngày 20/5, các hệ thống vũ khí đó không được thông báo là đã được đưa khỏi đảo Phú Lâm, cho nên AMTI cho rằng chúng được bố trí luôn tại đây.
Nhưng AMTI không thể xác định được cụ thể đó là những hệ thống vũ khí gì do chúng được che phủ kín. Họ chỉ có thể đoán rằng trong số này có các tên lửa đất đối không gắn trên xe tải và các tên lửa chống hạm, cùng các radar kèm theo.
Tại sườn phía bắc đảo Phú Lâm, vệ tinh đếm được 20 xe mới, trong đó có thể bao gồm các xe chở hệ thống tên lửa và một xe chở radar. Bên bờ phía đông, AMTI đếm được 2 xe tải và 4 xe được che phủ. Chiến đấu cơ J-11, được thiết kế để tác chiến trên không cũng như tấn công từ trên không, cũng được phát hiện trên đảo Phú Lâm. Theo AMTI, trước đây chiến đấu cơ J-11 cũng từng được triển khai trái phép đến đảo Phú Lâm, gần đây nhất là vào tháng 10/2017.
Ngày 19/5, Tân Hoa Xã cho biết không quân Trung Quốc lần đầu tiên đã điều động một nhóm oanh tạc cơ đến diễn tập quân sự ở cái gọi là “vùng biển phía nam”. Theo AMTI, các máy bay ném bom nói trên đã đáp xuống đảo Phú Lâm.
Động thái quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc đã bị dư luận khu vực và quốc tế phản đối, xem đây là hành động khiêu khích, làm gia tăng tình hình căng thẳng trong khu vực.