Ngoại trưởng Philippines Alan Peter Cayetano đã khiến không ít người bất ngờ khi thẳng thừng đưa ra một cảnh báo sắc lạnh nhằm vào Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông – một cảnh báo đi ngược lại hoàn toàn với những gì Tổng thống Rodrigo Duterte từng tuyên bố.
Cụ thể, nhà ngoại giao hàng đầu của Philippines đã công khai cảnh báo, Philippines sẵn sàng chiến tranh với Trung Quốc nếu Bắc Kinh vượt qua “các lằn ranh đỏ” và đơn phương chiếm lấy những nguồn lực tự nhiên ở khu vực tranh chấp thuộc Biển Đông.
Philippines sẵn sàng tham chiến để bảo vệ các quyền của mình ở Biển Đông, Ngoại trưởng Alan Peter Cayetano nhấn mạnh.
“Nếu có bất kỳ ai đó muốn chiếm các nguồn lực tự nhiên ở Biển Đông, ông ấy (Duterte) sẽ phát động cuộc chiến tranh với họ”, Ngoại trưởng Cayetano hôm qua (28/05) đã phát biểu như vậy.
“Ông ấy đã nói, nếu việc đó đến, ông ấy sẽ phát động chiến tranh”, Ngoại trưởng Cayetano nhắc lại đồng thời vạch ra “lằn ranh đỏ” trong bối cảnh cuộc tranh chấp ở Biển Đông giữa Trung Quốc và một số nước trong khu vực liên tục nóng lên từng ngày. Bắc Kinh tiếp tục phớt lờ phán quyết của toàn án quốc tế đưa ra năm 2016 trong đó tuyên bố “không có cơ sở pháp lý” đối với những đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông dựa lên yếu tố lịch sử.
Lằn ranh đỏ mà Manila đưa ra có đề cập đến bãi cạn Scarborough. Bãi cạn Scarborough nằm cách đảo chính Luzon của Philippines chỉ khoảng 230km. Trong khi đó, khu vực đất liền gần nhất của Trung Quốc là tỉnh Hải Nam cũng cách bãi cạn Scarborough đến 1.200km. Bãi cạn này là nơi chứng kiến cuộc đối đầu vô cùng căng thẳng giữa Philippines và Trung Quốc được châm ngòi từ một vụ va chạm giữa tàu chiến lớn nhất của Philippines với hai tàu hải giám Trung Quốc hồi tháng 4 năm 2012. Sau vụ va chạm trên, Trung Quốc trên thực tế đã chiếm quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough vốn là ngư trường đánh cá truyền thống của Philippines. Từ vụ việc trên, Manila hồi tháng 1/2013 đã quyết định đưa vụ tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông ra tòa án quốc tế và kết quả là tòa án quốc tế đã ra phán quyết theo hướng có lợi cho Philippines.
Sau những phát biểu cứng rắn với Trung Quốc, Ngoại trưởng Philippines cũng phản bác lại những lời chỉ trích gần đây về chính sách yếu đuối của chính quyền Manila trước Bắc Kinh trong vấn đề Biển Đông. “Nếu chúng ta mất một hòn đảo dưới thời ông Duterte, tôi sẽ gói ghém đồ đạc và về nhà”, Ngoại trưởng Cayetano khẳng định.
Những phát biểu trên của ông Cayetano dường như đi ngược lại với chính sách của Tổng thống Rodrigo Duterte trong việc tránh bất kỳ cuộc đối đầu nào với láng giềng lớn Trung Quốc.
Trong lời cảnh báo của mình, Ngoại trưởng Philippines nhấn mạnh ông Duterte sẵn sàng chiến tranh với Trung Quốc nhưng trên thực tế, Nhà lãnh đạo Philippines nhiều lần khẳng định điều trái ngược.
Sau khi trở thành Tổng thống của Philippines cách đây gần hai năm, ông Duterte luôn nỗ lực tìm kiếm mối quan hệ thân thiết, gắn bó với Bắc Kinh. Ông Duterte thậm chí còn từ chối thực thi một cách kiên quyết phán quyết của tòa án quốc tế Hague 2016 bất chấp sự phản đối, chỉ trích mạnh mẽ từ trong nước đối với chính sách Biển Đông của ông này. Trong một số dịp, Tổng thống Duterte còn công khai giải thích rằng, một cuộc xung đột với Trung Quốc sẽ là “sự tự sát” đối với đất nước Philippines.
Vừa mới đầu tháng này, ông Duterte còn nói: “Nếu chúng ta phát động một cuộc chiến toàn diện với Trung Quốc, Philippines cuối cùng sẽ đi về đâu? Tại sao tôi phải từ bỏ mạng sống của các binh sĩ và cảnh sát trong một cuộc chiến mà tôi không thể giành chiến thắng?”
Thay vì đối đầu, Tổng thống Duterte liên tục cổ súy cho việc khai thác chung các nguồn lực tự nhiên ở Biển Đông với Trung Quốc.