Hải quân Trung Quốc đang diễn tập trên Biển Đông. Cuộc diễn tập với giả định chống lại một cuộc tấn công trên không – truyền thông Trung Quốc hôm 15/6 loan tin. Động thái này diễn ra giữa lúc Trung Quốc và Hoa Kỳ đang đổ lỗi cho nhau trong việc làm gia tăng căng thẳng trên tuyến hàng hải đầy tranh chấp này.
Hoa Kỳ và Trung Quốc thường xuyên chỉ trích nhau về việc ai đang quân sự hóa Biển Đông, trong đó Bắc Kinh quy lỗi cho các hoạt động “tự do hàng hải” của hải quân Mỹ. Washington nói các hoạt động này là cần thiết để chống lại nỗ lực hạn chế lưu thông hàng hải của Trung Quốc trong khu vực.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo bày tỏ lo ngại về nỗ lực quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc trong lúc ông đang thăm Bắc Kinh, hôm 14/6. Phát biểu của ông được đưa ra sau một loạt các hoạt động của Mỹ trong khu vực, bao gồm đưa máy bay ném bom B-52 của Không quân Mỹ bay gần các đảo tranh chấp, khiến Bắc Kinh mạnh mẽ phản đối.
Hải quân Trung Quốc tập trận tại một khu vực không rõ trên Biển Đông. Lực lượng này sử dụng ba máy bay không người lái, bay ở các độ cao khác nhau, hướng đến một đội hình tàu chiến làm mục tiêu. Cuộc tập trận nằm trong khuôn khổ của một chương trình đào tạo không được nêu tên, nhằm chuẩn bị sẵn sàng cho tác chiến thực tế với các mục tiêu trên không, sau khi lãnh đạo Trung Quốc cho rằng một số chương trình huấn luyện không chuẩn bị hiệu quả cho quân đội.
Về phía Hoa Kỳ, trong tháng 5, một tàu khu trục của Hải quân nước này đã đi qua vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền. Tàu khu trục khởi hành chỉ vài ngày sau khi Hoa Kỳ rút lại lời mời Trung Quốc tham gia cuộc tập trận hải quân lớn của Hoa Kỳ.
Theo các nhà qua sát, các hoạt động nêu trên ít có tác động lên hành vi của Trung Quốc mà chỉ mang tính biểu tượng. Còn các giới chức Lầu Năm Góc thường phàn nàn: Trung Quốc không thành thật về việc tăng tốc xây dựng quân đội và sử dụng các hòn đảo ở Biển Đông để thu thập thông tin tình báo.
Việc tăng cường cho lực lượng hải quân là một phần quan trọng trong chương trình hiện đại hóa quân đội đầy tham vọng của Trung Quốc. Chương trình này đặt dưới sự giám sát của Chủ tịch Tập Cận Bình, khi Bắc Kinh tìm cách vươn cái vòi bạch tuộc ra khỏi vùng biển của mình.
Đài Truyền hình Trung Quốc hôm 15/6 cho thấy hình ảnh của ông Tập đi thăm một tàu ngầm ở thành phố cảng Thanh Đảo ở miền Bắc. Ông Tập đến đây và được giới thiệu về hệ thống vũ khí, trò chuyện với các thủy thủ, đặt nhiều câu hỏi mà ông quan tâm về việc đào tạo hạm đội tàu ngầm.
Trung Quốc gần đây gia tăng các hoạt động quân sự hóa trên Biển Đông như triển khai tên lửa chống hạm, phòng không đến các đảo nhân tạo bồi đắp trái phép ở Trường Sa, cho oanh tạc cơ diễn tập hạ cánh phi pháp ở đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Đáp lại, Mỹ đã điều các tàu chiến tuần tra tại khu vực để phản đối. Washington cũng quyết định hủy lời mời Bắc Kinh tham dự tập trận hải quân RIMPAC 2018. Đây là thái độ dứt khoát, được coi là sự “trừng phạt” ban đầu đối với các hoạt động quân sự hóa này.
Lầu Năm Góc cũng đang cân nhắc về một chiến dịch tự do hàng hải cứng rắn hơn ở gần các vị trí Trung Quốc quân sự hóa trái phép trên Biển Đông. Chiến dịch đó bao gồm các hoạt động: tuần tra dài hơn, sử dụng nhiều tàu hơn, hoặc trinh sát gần hơn các cơ sở mà Trung Quốc triển khai trang thiết bị quân sự.
Để trả đũa, Bắc Kinh điên cuồng tổ chức các hoạt động diễn tập từ không quân đến hải quân. Đương nhiên đối tượng tác chiến là Mỹ. Cuộc diễn tập diễn ra chỉ là màn trình diễn kéo dài trong bối cảnh Trung Quốc ráo riết thực hiện những động thái gây hấn, phô diễn sức mạnh. Tất cả những hành động ngông cuồng đó đều nhằm tuyên bố chủ quyền phi lý của họ trong khu vực.