Bộ Quốc phòng Mỹ hôm 9-7 khẳng định việc đưa 2 tàu chiến Mỹ qua eo biển Đài Loan hồi cuối tuần rồi là hợp pháp, sau khi Trung Quốc cáo buộc Mỹ chơi “quân bài Đài Loan” khi tranh chấp thương mại giữa hai nước tăng nhiệt.
Khu trục hạm USS Benfold. Ảnh: Hải quân Mỹ.
Theo Reuters, Đại tá Robert Manning, Giám đốc hoạt động báo chí của Lầu Năm Góc nói rằng hành trình của các tàu chiến Mỹ qua eo biển Đài Loan nằm trong vùng biển quốc tế nên Hải quân Mỹ có quyền đi qua.
Ông Manning từ chối bình luận về thời gian cụ thể của chuyến đi. “Chúng tôi có thể bay, đi lại và vận hành ở nơi chúng tôi muốn”- ông Manning nói. “Điều đó hoàn toàn được phép theo pháp luật”.
Theo tuyên bố từ Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, hai tàu khu trục USS Mustin và USS Benfold đã thực hiện chuyến đi thường lệ qua các vùng biển quốc tế của eo biển Đài Loan hôm 7 và 8-7.
“Hải quân Mỹ sẽ nhiều lần đi từ biển Hoa Đông sang biển Đông qua khu vực này vì nhiều lý do tác chiến khác nhau”- Trung tá Christopher Logan, người phát ngôn Lầu Năm Góc nói với The South China Morning Post.
Ông Logan không cho biết những lý do tác chiến của những chuyến đi này là gì.
Hôm 8-7, quan chức đứng đầu của Trung Quốc về các vấn đề Đài Loan lên tiếng phản đối chuyến đi của tàu chiến Mỹ và cáo buộc Washington chơi “quân bài Đài Loan”.
Ông Liu Jieyi, Giám đốc Văn phòng các vấn đề Đài Loan của Trung Quốc – đồng thời là cựu đại sứ Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc, nói rằng Mỹ đang sử dụng “quân bài” này một số lần với những mục đích rõ ràng.
“Chúng tôi kiên quyết phản đối bất kỳ động thái nào gây tổn hại đến lợi ích quốc gia của Trung Quốc. Chúng tôi sẽ không chấp nhận điều đó “- ông Liu nói bên lề một diễn đàn về các mối quan hệ qua eo biển ở Hàng Châu.
Ông này nhấn mạnh thêm: “Công chúng Đài Loan nên hiểu rõ mục đích thực sự đằng sau những động thái của Mỹ và không giúp họ chơi “quân bài Đài Loan”.
Trong khi đó, thông cáo từ cơ quan phòng vệ Đài Loan hôm 7-7 nói rằng hai tàu Mỹ di chuyển theo hướng Đông Bắc, đồng thời khẳng định chuyến đi này phù hợp với quy định quốc tế. Đây là chuyến đi đầu tiên của tàu Hải quân Mỹ tới khu vực này trong một năm qua sau một loạt các cuộc tập trận của quân đội Trung Quốc xung quanh hòn đảo này, vốn cũng gây ra căng thẳng giữa Đài Bắc và Bắc Kinh.
Theo Reuters, các quan chức Mỹ trước đó tiết lộ rằng nước này đã xem xét những kế hoạch đưa tàu sân bay vào khu vực nói trên một lần trong năm nay nhưng cuối cùng đã không chốt kế hoạch này, có thể bởi lo ngại về Trung Quốc. Lần cuối cùng một tàu sân bay Mỹ đi qua Eo biển Đài Loan là vào năm 2007, trong thời gian của chính quyền của Tổng thống George W. Bush và một số quan chức quân sự Mỹ cho rằng việc đưa tàu sân bay qua khu vực này quá chậm trễ.
Theo Giám đốc chương trình châu Á tại Trung tâm Wilson, ông Abraham Denmark, Mỹ đưa tàu quân sự qua eo biển Đài Loan nhằm thể hiện sự ủng hộ tiếp tục với Đài Loan và sự sẵn sàng thực hiện quyền trên biển tại vùng sát bên Trung Quốc.