Ngày 16.7, Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin có cuộc gặp lịch sử ở Helsinki (Phần Lan) giữa lúc mối quan hệ song phương đang ở mức cực thấp.
Sau bao nhiêu sóng gió, hai nhà lãnh đạo Nga, Mỹ cuối cùng cũng có cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên ở thủ đô của Phần Lan kể từ khi ông Trump nhậm chức. Máy bay chở Tổng thống Putin hạ cánh xuống sân bay ở Helsinki vào lúc 13 giờ (giờ địa phương), thời điểm đáng ra ông phải có mặt ở Dinh tổng thống Phần Lan để bắt đầu cuộc gặp. Dù vậy, chủ nhân Điện Kremlin lại là người có mặt ở điểm hẹn trước vì Tổng thống Trump cũng quyết định nán lại khách sạn thêm. Kết quả là cuộc gặp bắt đầu trễ hơn khoảng một giờ so với dự kiến ban đầu.
Trong phần phát biểu mở màn, Tổng thống Trump chúc mừng nước Nga vì đã tổ chức thành công vòng chung kết World Cup 2018 và cho biết sẽ có nhiều điều hay để hai bên đối thoại “từ thương mại đến quân sự, vũ khí hạt nhân” và về Trung Quốc cùng “người bạn chung” là Chủ tịch Tập Cận Bình. Chủ nhân Nhà Trắng nhắc lại rằng việc hòa hợp với Nga là “điều tốt” mà cả thế giới mong đợi, đồng thời hy vọng sẽ có được “mối quan hệ đặc biệt” với Moscow sau khi giải quyết các vấn đề. Về phần mình, Tổng thống Putin gọi người đồng cấp Mỹ là “tổng thống lỗi lạc” và rất hài lòng khi được gặp nhau ở Phần Lan. Đài RT dẫn lời lãnh đạo Nga cho hay hai bên đã điện đàm và gặp gỡ nhau bên lề nhiều sự kiện quốc tế trong vài tháng qua, đồng thời nhấn mạnh “đây chính là thời điểm để thảo luận toàn diện về mối quan hệ song phương và một số điều không được tốt đẹp đã xảy ra”.
Trong cái nóng kỷ lục ở Helsinki, hai nhà lãnh đạo đối thoại riêng trong hai giờ, chỉ với người phiên dịch, dù cuộc gặp dự kiến chỉ diễn ra trong 90 phút, theo CNN. Đại sứ quán Nga tại Mỹ thông báo hai ông bàn bạc về những phương thức để bình thường hóa quan hệ song phương, cùng những vấn đề quốc tế khác như tình hình Ukraine, Syria, bán đảo Triều Tiên và cuộc chiến chống khủng bố. Bản thân Tổng thống Trump trước đó nói “không quá kỳ vọng” về cuộc gặp, trong khi Điện Kremlin cũng chỉ mong đây là “bước đầu tiên” trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng quan hệ. Trả lời câu hỏi của phóng viên sau khi rời phòng họp riêng, ông Trump nói cuộc gặp với ông Putin là sự “khởi đầu rất tốt đẹp cho tất cả mọi người”. Sau đó, hội nghị được nối tiếp bằng cuộc họp mở rộng có sự tham gia của các quan chức cao cấp hai nước.
Tại cuộc họp báo chung sau đó, ông Putin tuyên bố Nga và Mỹ đang đối mặt với một loạt thách thức mới, nhưng hai bên đã vạch ra những bước đầu tiên để cải thiện quan hệ và khôi phục lòng tin ở mức có thể chấp nhận được. Đồng thời, chủ nhân Điện Kremlin nói tổng thống Mỹ đã nêu nghi vấn can thiệp bầu cử trong cuộc đối thoại nhưng ông khẳng định Moscow không bao giờ có kế hoạch can thiệp vào nền chính trị tại Washington, bao gồm các cuộc bầu cử. Tổng thống Trump sau đó cũng tuyên bố “không hề có sự thông đồng” và ông đã đánh bại bà Hillary Clinton “một cách dễ dàng”. Ông Trump nhấn mạnh có cuộc đối thoại “thẳng thắn, cởi mở, mang tính xây dựng” và mối quan hệ tồi tệ nhất từ trước đến nay giữa Mỹ và Nga đã thay đổi từ khi cuộc gặp bắt đầu. Lãnh đạo Mỹ cho rằng hai nước có thể cứu hàng ngàn mạng người ở Syria, đồng thời Moscow và Washington cần hợp tác để giải quyết các vấn đề của thế giới.