Là quốc gia trẻ với phần lớn dân số là người nhập cư, Singapore trong hàng chục năm qua tìm cách cân bằng giữa việc khuyến khích công dân gốc Hoa tìm về nguồn cội và thúc đẩy bản sắc riêng.
Trung tâm văn hóa cao 11 tầng được Singapore đưa vào hoạt động để đáp trả Trung Quốc. Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Dù vậy, quốc gia Đông Nam Á đang ngày một lo lắng trước nguy cơ Trung Quốc phá vỡ thế cân bằng nói trên bằng cách biến những nét tương đồng văn hóa hiện có trong cộng đồng người Singapore gốc Hoa thành lòng trung thành với “quê hương” Trung Quốc.
Theo tờ The New York Times, Trung Quốc đang đẩy mạnh nỗ lực thu hút cộng đồng người gốc Hoa phục vụ lợi ích của nước này và mở rộng ảnh hưởng trên thế giới. Một số học giả, cựu quan chức ngoại giao Singapore lo ngại đảo quốc sư tử có thể là mục tiêu tiềm tàng của Bắc Kinh, nhất là khi người gốc Hoa chiếm gần 75% dân số.
“Đối với chúng tôi, đó là vấn đề sống còn. Từ sự tương đồng văn hóa với Trung Quốc đến ý tưởng về sự ưu việt của người Trung Quốc chỉ là một bước rất nhỏ. Singapore chỉ mới 53 năm tuổi và không có gì bảo đảm rằng mọi công dân gốc Hoa đều không bị cám dỗ một cách có ý thức hoặc vô thức để thực hiện bước đi đó” – ông Bilahari Kausikan, cựu thư ký thường trực Bộ Ngoại giao Singapore và là một trong những người lên tiếng mạnh mẽ nhất về chủ đề sự can thiệp của Trung Quốc, lo ngại.
Vào tháng rồi, Đại sứ Trung Quốc tại Singapore Hong Xiaoyong buộc phải có bước đi hiếm hoi là công khai bác bỏ những phát biểu gần đây của ông Kausikan về “những hoạt động gây ảnh hưởng bí mật” của Bắc Kinh.
“Chúng tôi phản đối việc kẻ lớn bắt nạt người nhỏ và hành vi can thiệp vào chuyện nội bộ của nước khác. Đây là những gì Trung Quốc đã nói và đang làm” – ông Hong viết trên tờ The Straits Times.
Bất chấp lời trấn an trên, Singapore có lý do để lo lắng sau khi quyết định trục xuất Huang Jing, một học giả Mỹ gốc Hoa vào năm ngoái. Ông này bị cáo buộc bí mật tìm cách gây ảnh hưởng lên chính sách đối ngoại của Singapore thay mặt một chính phủ nước ngoài. Dù không nêu ra nhưng nhiều người vẫn tin rằng chính phủ nước ngoài đó chính là Trung Quốc.
Ông Kausikan và những người khác còn lo ngại về những nỗ lực gây ảnh hưởng tinh vi hơn của Bắc Kinh tại Singapore, như tuyên truyền về mối quan hệ “máu mủ ruột rà” với Trung Quốc.
Trong những năm gần đây, Bắc Kinh thúc đẩy giao lưu nhân dân giữa hai nước, như tổ chức chuyến thăm quê cho người Singapore gốc Hoa… Những hoạt động này thường được các cơ quan chính phủ Trung Quốc như Văn phòng Hoa kiều hải ngoại sắp xếp và trả một phần kinh phí.
Singapore không ít lần nhắc nhở Bắc Kinh rằng đây không phải là đất nước của người Trung Quốc. Chẳng hạn vào năm 2017, không lâu sau khi Trung Quốc đưa vào hoạt động một trung tâm mới để quảng bá văn hóa tại Singapore, nước chủ nhà đã mở một trung tâm văn hóa cao 11 tầng trị giá 110 triệu USD tại khu trung tâm tài chính nhằm phát đi thông điệp rõ ràng: Văn hóa Trung Hoa tại Singapore không giống văn hóa Trung Quốc.