Khi nhìn thấy tàu chiến hải quân Philippines được kéo ra khỏi vị trí mà nó bị mắc kẹt ở Biển Đông, phía Trung Quốc đã “thở phào nhẹ nhõm”, tờ báo SCMP cho biết ý kiến của các nhà phân tích.
Hai tàu lai thương mại đã được sử dụng vào tối thứ Hai (3/9) để kéo chiếc tàu BRP Gregorio del Pilar, thuộc hạm đội của Hải quân Philippines, ra khỏi vùng nước nông quanh rạn san hô Trăng Khuyết (Half Moon) trên rìa phía đông của quần đảo Trường Sa, quân đội Philippines cho biết hôm thứ Ba. Chiếc tàu đã bị mắc cạn từ trước đó 5 ngày.
Vụ việc này gợi nhớ sự kiện năm 1999 khi Philippines cố tình đem tàu BRP Sierra Madre tới “mắc cạn” tại vùng nước nông bên cạnh Bãi Cỏ Mây (thuộc quần đảo Trường Sa) và biến nó trở thành tiền đồn quân sự của nước này.
Các nhà phân tích cho rằng Trung Quốc hết sức cảnh giác từ sau vụ tàu Sierra Madre. Vào tháng 3 năm 2016, các nhà chức trách Trung Quốc đã lấy đi một chiếc thuyền đánh cá Philippines ngay sau khi nó mắc cạn trên đảo san hô Jackson thuộc quần đảo Trường Sa.
Khi tàu chiến Philippines bị mắc cạn ở Bãi Trăng Khuyết vài ngày trước, Bắc Kinh lập tức cử tới hiện trường các tàu bảo vệ bờ biển và một chiếc thuyền cứu hộ từ các hòn đảo nhân tạo mà họ xây dựng phi pháp gần đó.
Tàu chiến BRP Gregorio del Pilar của Philippines mắc cạn ở Bãi Trăng Khuyết, quần đảo Trường Sa, Biển Đông (Ảnh: Hải quân Philippines)
Ông Ni Lexiong, một nhà bình luận quân sự có trụ sở tại Thượng Hải cho biết, việc phái tàu bảo vệ bờ biển và tàu cứu hộ tới “ứng cứu” tàu Philippines là một cách hiển thị của Trung Quốc rằng họ đang kiểm soát khu vực. Với việc kết hợp giữa nỗ lực ngoại giao và đưa lực lượng tới khu vực, Bắc Kinh đã truyền tải áp lực buộc Manila phải di dời chiếc tàu chiến của mình “càng sớm càng tốt”.
“Duy trì nguyên trạng ở Biển Đông là mối quan tâm chủ yếu của Trung Quốc vào lúc này trong khi mối quan hệ với Mỹ trở nên căng thẳng”, ông Ni cho biết.
“Họ như thể nói với người Philippines rằng: nếu các vị không hành động đủ nhanh, thì chúng tôi sẽ làm điều đó”, ông Ni bình luận.
Từ chối đề nghị trợ giúp của Trung Quốc, hải quân Philippines đã thuê hai tàu lai thương mại từ quê nhà và dành 10 giờ giải cứu tàu chiến mắc kẹt ở Bãi Trăng Khuyết. Chiếc tàu được đưa đến Subic, một đô thị ven biển ở Philippines, phía tây bắc thủ đô Manila.
Theo SCMP, Bãi Trăng Khuyết vẫn chưa bị kiểm soát bởi bất kỳ bên nào có liên quan đến tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, gồm Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Philippines, Malaysia và Brunei.