Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã chỉ trích Trung Quốc 2 lần trong tháng 8 qua, kêu gọi Bắc Kinh “suy nghĩ lại” và “kiềm chế hành vi” trên biển Đông.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte
“Trung Quốc phải suy nghĩ lại vì vấn đề biển Đông có thể trở thành ngòi nổ một ngày nào đó. Bạn không thể xây đảo. Nó là đảo nhân tạo và bạn khẳng định rằng không phận trên hòn đảo nhân tạo đó là của bạn. Điều đó là sai trái vì vùng lãnh hải đó được xem là vùng biển quốc tế” – ông Duterte tuyên bố, ám chỉ đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng phi pháp trên biển Đông bất chấp bị cộng đồng quốc tế chỉ trích.
Bloomberg ngày 24-8 đưa tin đây là những tuyên bố mạnh mẽ nhất của ông Duterte kể từ năm 2016, thời điểm ông đưa Philippines đến gần hơn với Trung Quốc và xa lánh đồng minh quân sự lâu năm Mỹ.
Cũng theo Bloomberg, đây có thể là một dấu hiệu cho thấy “mối tình” giữa ông Duterte và Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Philippines, đã đến hồi kết.
Mới nhất, trong cuộc họp với các thị trưởng quần đảo Visayas tại TP Cebu hôm 21-8, Tổng thống Duterte cảnh báo Trung Quốc không khai thác dầu và các tài nguyên khác ở vùng biển phía Tây nước này và cho rằng hành động đó có thể dẫn đến chiến tranh.
“Tôi nói rõ về vấn đề dầu mỏ, nếu Trung Quốc giành độc quyền thì họ sẽ gặp rắc rối… Khi đó mọi người sẽ thấy Bộ trưởng Bộ Nội vụ Eduardo Ano mang dao rựa ra chém người Trung Quốc” – ông Duterte cho hay.
Tổng thống Duterte “đổi giọng” với Trung Quốc giữa lúc các cuộc khảo sát cho thấy sự ủng hộ dành cho ông đang suy giảm. Trước đó, Tổng thống Duterte liên tục bị phe đối lập chỉ trích là “mềm yếu” với Trung Quốc trong khi quốc gia này ngày càng ngang ngược ở vùng lãnh thổ tranh chấp.
Theo cuộc khảo sát được tiến hành hồi cuối tháng 6 bởi tổ chức nghiên cứu xã hội Social Weather Stations (Philippines) có sự tham gia của 1.200 người, gần 90% người tham gia nói rằng họ muốn Philippines khẳng định các tuyên bố chống lại Trung Quốc trên biển Đông,
Ông Duterte từng liên tục nhấn mạnh rằng sự hỗ trợ kinh tế là lý do chính để ông đưa Philippines đến gần Trung Quốc. “Tại thời điểm này của vận mệnh quốc gia chúng tôi, tôi cần Trung Quốc hơn bất cứ ai hết” – ông Duterte từng tuyên bố trong chuyến viếng thăm Trung Quốc vào tháng 3. Tuy nhiên, phần lớn số tiền đầu tư 24 tỉ USD mà Bắc Kinh cam kết “rót” cho Philippines vẫn chưa được hiện thực hóa bằng hành động.
Hơn 2 năm kể từ khi nhậm chức tổng thống, ông Duterte từng không ít lần trải lòng về những khó khăn khi làm lãnh đạo. Cách đây không lâu, vào tuần trước, Tổng thống Duterte nói rằng ông đã quá mệt mỏi và nghĩ đến việc từ chức.