Trung Quốc và Đài Loan đang ở trong cuộc cạnh tranh giành đồng minh ở quần đảo Thái Bình Dương bằng viện trợ và quyền lực mềm.
Trung Quốc và Đài Loan đang trong cuộc cạnh tranh giành đồng minh ở Thái Bình Dương. Ảnh: Asia Times.
Vòng tròn ngoại giao của Đài Loan bị thu hẹp
Cuộc cạnh tranh giành đồng minh ở khu vực Thái Bình Dương ngày càng trở nên quan trọng với Đài Loan.
1/3 đồng minh của Đài Loan nằm ở khu vực này, vì vậy việc duy trì các liên kết này đã trở thành ưu tiên cho chính quyền bà Thái Anh Văn. Mùa hè năm nay, vòng tròn ngoại giao của Đài Loan đã bị thu hẹp đáng kể, khi nhiều quốc gia khác cắt đứt quan hệ với Đài Loan và chuyển hướng sang Trung Quốc.
Đài Loan hiện có quan hệ chính thức với 17 quốc gia. Trong khi Trung Quốc tuyên bố chính sách “Một Trung Quốc”, theo đó, Đài Loan là một phần lãnh thổ của nước này. Vì vậy, các quốc gia muốn đặt quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh phải cắt đứt các liên kết ngoại giao với Đài Bắc.
Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã chi 1,26 tỷ USD viện trợ cho các đồng minh ở khu vực Thái Bình Dương kể từ năm 2011, theo Viện nghiên cứu Lowy, của Australia. Còn Đài Loan chi 224 triệu USD cho các đối tác.
6/14 quốc gia Thái Bình Dương, bao gồm Kiribati, Marshall, Nauru, Palau, Solomon và Tuvalu – có quan hệ với Đài Loan.
Nhưng khi Trung Quốc tăng cường sự hiện diện trong khu vực, cùng với sức hấp dẫn từ sự hào phóng, câu hỏi đặt ra là quốc gia nào sẽ rời vòng tròn này đầu tiên.
Cạnh tranh ở Thái Bình Dương
Kể từ khi bà Thái Anh Văn lên nắm quyền vào năm 2016, có 5 quốc gia đã cắt đứt quan hệ với Đài Loan và chuyển hướng sang Trung Quốc, gần đây nhất là El Salvador, Burkina Faso và Cộng hòa Dominica. Bà Thái Anh Văn đã cáo buộc Bắc Kinh đang “săn” đồng minh.
Dấu chân của Trung Quốc ở Thái Bình Dương đã được mở rộng trong những năm gần đây với sự gia tăng thương mại, các khoản hỗ trợ phát triển, chi tiêu cơ sở hạ tầng và một dòng khách du lịch Trung Quốc đổ xô đến các đảo nghỉ mát sang trọng trong khu vực.
Mặc dù các quần đảo ở Thái Bình Dương nhận được ít sự quan tâm và nguồn lực của Trung Quốc hơn so với các khu vực khác trên thế giới, nhưng khu vực này vẫn nằm trong chính sách phát triển kinh tế và ngoại giao quan trọng của Trung Quốc là sáng kiến Vành đai và Con đường, Ủy ban đánh giá kinh tế và an ninh Mỹ – Trung Quốc, thuộc quốc hội Mỹ cho biết.
Cũng theo báo cáo này, “hạn chế không gian quốc tế của Đài Loan” là một yếu tố chính thúc đẩy hoạt động của Trung Quốc ở Thái Bình Dương.
Các phương tiện truyền thông hồi đầu năm đưa tin, Bắc Kinh đang xem xét đặt căn cứ quân sự ở Vanuatu, dù cả 2 nước đều bác bỏ.
Khoản hỗ trợ từ Đài Loan ở Thái Bình Dương có thể không so sánh được so với Bắc Kinh, nhưng các dự án của Đài Loan, nhắm vào các lĩnh vực như nông nghiệp và y tế, tạo ra các mối quan hệ dựa trên thiện chí, Viện Lowy bình luận.
Trong khi đó, các dự án của Trung Quốc gây ra nhiều tiếng xấu về các bẫy nợ mà sáng kiến kinh tế Vành đai – Con đường gây ra.