Hải quân Cục Phòng vệ Nhật Bản (MSDF) đã đưa tàu chiến lớn nhất vào nhiệm vụ xa bờ, đến Ấn Độ Dương, một động thái nhằm gây thất vọng cho Trung Quốc, hai nước đang muốn gieo tầm ảnh hưởng với các nước nhỏ hơn ở khắp châu Á.
Tàu sân bay trực thăng Kaga cùng tàu chiến Anh (đi đầu) và khu trục hạm Nhật (giữa) tập trận chung ở Ấn Độ Dương – Ảnh: Reuters
Theo báo Washington Times ngày 1.10 (giờ Mỹ), các quan chức Mỹ đã giám sát kỹ tàu sân bay trực thăng Kaga của Nhật cuối tuần qua đã đến Sri Lanka, nơi mà Trung Quốc muốn lập ảnh hưởng bằng khoản tiền cho chính phủ Sri Lanka vay, và gần đây ép chính phủ này nhượng quyền điều hành một cảng lớn.
Theo Reuters, động thái quân sự này là “miếng đánh” lớn nhất của Nhật trong cuộc chiến ngoại giao với Trung Quốc, để gieo ảnh hưởng ở vùng biển Ấn Độ Dương, một tuyến đường biển thương mại quan trọng đối với châu Á.
Chuẩn Đô đốc Tatsuya Fukuda, Hạm trưởng Kaga cùng các khu trục hạm hộ tống, nói việc tàu ghé cảng Colombo của Sri Lanka là một phần trong nỗ lực của Nhật, nhằm khẳng định không có thế lực nào kiểm soát hoạt động hàng hải tại khu vực này:
“Chính phủ Nhật đang quảng bá Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và mở cửa, và cuộc triển khai này ở châu Á-Thái Bình Dương là một phần trong chiến lược này”.
Hãng tin Anh ghi nhận trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc, từ lâu Nhật đã cho Sri Lanka vay tiền lãi suất thấp cũng như giúp nước này, giúp Colombo trở thành một cảng trung chuyển lớn hòa vào thương mại toàn cầu ở phía nam Sri Lanka vốn nối châu Âu và Trung Đông với châu Á.
Các nhà phân tích nói cuộc chiến giành ảnh hưởng ở Sri Lanka có thể khiến nước này trở thành một điểm nóng, khi Sri Lanka bị ép bán quyền kiểm soát cảng Hambantota cho một công ty nhà nước Trung Quốc, sau khi nước này không thể trả khoản lãi vay Trung Quốc 1, 5 tỉ USD.
Ngày 26.9, chiến hạm HMS Argyll của hải quân hoàng gia Anh đã tập trận với MSDF tại Ấn Độ Dương, nhằm tăng cường hợp tác, theo tuyên bố của Kenji Sakaguchi, chỉ huy nhóm tác chiến của tàu sân bay trực thăng Kaga.
Hồi cuối tháng 8, báo Japan Times (Nhật) đưa tin Nhật sẽ tổ chức tập trận chung với hải quân 5 nước châu Á và Mỹ, trong một nhiệm vụ xa bờ đi vào Biển Đông và Ấn Độ Dương.
Kế hoạch hoạt động của chiếc Kaga và hai khu trục hạm hộ tống là cập cảng ở Ấn Độ, Sri Lanka, Singapore, Indonesia và Philippines, và tiến hành tập luyện chung nhằm tăng khả năng chiến đấu, cải thiện hợp tác với hải quân mỗi nước vừa kể, đồng thời kết nối với hải quân Mỹ.
Trong bối cảnh Trung Quốc tuyên bố phi lý chủ quyền hầu như toàn bộ Biển Đông, Mỹ và một số đồng minh có các hoạt động thách thức Trung Quốc. Mỹ đã 2 lần tung máy bay ném bom chiến lược tầm xa B-52H vào Biển Đông, và một chuyến bay B-52 khác để tập trận chung với chiến đấu cơ Nhật ở biển Hoa Đông.
Ngày 13.9, tàu ngầm Kuroshio của MSDF cũng lần đầu tiên cùng Mỹ tập trận trên Biển Đông.