Bản tin Biển Đông ngày 15/10/2018.
Vấn đề Biển Đông nằm trong chương trình nghị sự hàng đầu của Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN
Ngày 14/10, South China Morning Post đưa tin, vấn đề căng thẳng lâu nay tại Biển Đông được kỳ vọng sẽ là một trong những nội dung được bàn thảo trước tiên tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và các đối tác sắp diễn ra từ ngày 18-20/10 tới đây tại Singapore. Các nhà quan sát hy vọng các đại biểu tham dự Hội nghị sẽ đạt được đồng thuận nào đó về các vấn đề ít tranh cãi hơn như cứu trợ thiên tai, nghiên cứu khoa học biển, chống khủng bố, trong khi không mong đợi tiến triển gì từ các tranh chấp lãnh thổ.
Theo một số nhà phân tích, các hành động của Bắc Kinh ở Biển Đông không chỉ làm gia tăng lo ngại từ các nước thành viên ASEAN mà còn khuyến khích sự can dự và hợp tác mạnh hơn giữa các đồng minh của Mỹ, trong đó có Australia, Nhật Bản, New Zealand, Anh và Pháp. Elena Collinson, nghiên cứu viên tại Viện Quan hệ Australia – Trung Quốc thuộc Đại học Công nghệ Sydney, cho rằng “có thể hy vọng sẽ có những thảo luận mạnh mẽ hoặc thực chất hơn tại Hội nghị các Bộ trưởng Quốc phòng sắp tới. Bất cứ quyết định nào cũng sẽ tính đến quan hệ của từng nước ASEAN không chỉ với Trung Quốc mà cả với các nước phương Tây”.
Liên quan đến tiến trình đàm phán COC, các nhà phân tích cho rằng sẽ khó có thể đạt được văn bản cuối cùng trong thời gian sớm. Bill Hayton, chuyên gia về Biển Đông, nghiên cứu viên tại Viện Chatham House của Anh cho rằng “Điều quan trọng là cần phải nghĩ về Bộ quy tắc ứng xử là một hành trình, chứ không phải chỉ là cái đích”. Thậm chí nếu như COC được ký kết, theo Pooja Bhatt, nghiên cứu viên tại Trung tâm Nghiên cứu Không lực, New Delhi, văn bản này sẽ mang tính không ràng buộc, các tranh chấp lãnh thổ sẽ vượt khỏi tầm nhìn của văn bản này, và các nước không phải thành viên ký kết sẽ bị loại, không được can dự vào các bất đồng.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ cảnh báo Trung Quốc về đối đầu ở Biển Đông
Theo The National Sentinel ngày 13/10, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton cảnh báo Chính phủ Trung Quốc về việc đối đầu ngày càng nguy hiểm ở Biển Đông với các tàu chiến Mỹ đi lại tại các vùng biển quốc tế, lưu ý rằng các quy định của Hải quân cho phép có sự phản ứng với các hành động gây hấn. Liên quan đến vụ tiếp cận nguy hiểm với tàu USS Decatur vừa qua, ông Bolton cho rằng các tàu chiến của Hải quân Mỹ được phép sử dụng sức mạnh đề phản ứng bảo vệ bản thân và các thủy thủ khỏi các hành động đe dọa ở biển cả. Cố vấn an ninh quốc gia Bolton tuyên bố “Chúng tôi sẽ không tha thứ cho các đe dọa đối với các thành viên lực lượng Mỹ. Chúng tôi kiên quyết giữ cho các tuyến đường biển quốc tế luôn mở. Đây là điều mà người Trung Quốc cần phải hiểu. Hành vi của họ đã mang tính khiêu khích đã quá lâu rồi”. Ông Bolton cũng gợi ý các quốc gia khu vực như Philippines, Nhật Bản và các nước khác cần xây dựng và quân sự hóa chính các đảo của mình để chống lại chủ nghĩa bành trướng Trung Quốc. Ông Bolton nhấn mạnh “Trung Quốc cần phải biết họ chưa đạt được sự đã rồi ở đây. Đây không phải là một tỉnh của Trung Quốc và sẽ không bao giờ là thế”.