Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung nên được nhìn nhận đúng là đòn đánh của Hoa Kỳ nhằm loại bỏ Trung Quốc dang trở thành một đối thủ cạnh tranh toàn cầu.
Bài viết của Sputnik cho biết, phát biểu trước các nhà báo tuần này tại Văn phòng Bầu dục trong Nhà Trắng, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nhắc lại lời hứa tăng thuế với hàng nhập khẩu của Trung Quốc thêm 267 tỷ USD, nếu như Bắc Kinh không chịu nhượng bộ.
Trong bình luận mang tính chất đe dọa của Washington gần đây nhất, ông Trump nhấn mạnh rằng, cuối cùng Mỹ sẽ có thể áp đặt biểu thuế với hàng hóa Trung Quốc trị giá tới hơn 500 tỷ USD, tức là gần bằng tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Trung Quốc hồi năm ngoái.
Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung ngày càng leo thang
Trong bài bình luận dành riêng cho Sputnik, chuyên gia quân sự Nga Vasily Kashin phân tích những nguyên nhân của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung và bản chất của nó.
Theo ông, khởi đầu chiến tranh thương mại của Hoa Kỳ chống Trung Quốc còn hiện hữu cái nhìn mơ hồ cho rằng, nguyên nhân xung đột là bởi sự mất cân bằng thương mại mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã liên tiếp phàn nàn trong thời gian qua, còn mục tiêu của Trump là nhắm tới “giao kèo tốt” kế tiếp dành cho các cử tri Mỹ của ông.
Tuy nhiên, nếu xét đến mức độ leo thang của cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ, rõ ràng sự việc không hẳn đã là như vậy.
Trong chặng dài tất cả những tháng xung khắc vừa qua, Trung Quốc sẵn sàng tìm kiếm thỏa thuận về biểu thuế và thương mại, cũng như sẵn sàng đi đến những nhượng bộ đơn phương đáng kể, với số tiền khổng lồ lên đến hàng chục tỷ USD một năm.
Vào thời điểm nào đó, thậm chí nảy sinh ảo tưởng rằng thỏa hiệp giữa hai bên dã sắp diễn ra. Tháng 5/2018, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc và Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin đã ký thỏa thuận ở Washington. Văn kiện này khi đó được xem như bước đột phá lớn nhất, có thể ngăn chặn chiến tranh thương mại.
Trong khuôn khổ thỏa thuận khung này, các bên cam kết sẽ nghiên cứu câu hỏi tái cân bằng thương mại của mình. Trong đó, Trung Quốc sẵn lòng gia tăng đáng kể mức mua khí thiên nhiên hóa lỏng, sản phẩm nông nghiệp, kim loại và máy bay dân dụng từ Hoa Kỳ.
Đây là những mối lợi to lớn cho thương mại Mỹ, kể cả cho các cử tri của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, chẳng mấy chốc sau đó Hoa Kỳ đã bỏ rơi thỏa thuận này.
Phía Mỹ liên tục thay đổi những đòi hỏi của mình và liên tục thực hiện những biện pháp leo thang chiến tranh thương mại khiến cho đối thoại trở thành bất khả thi.
Để khôi phục đàm phán, Bắc Kinh buộc phải chịu sự hạ nhục và mời chào nhượng bộ, trong khi tiếp tục nhận những đòn giáng thương mại mới, mà những cố gắng này thậm chí rất có thể cũng không mang lại kết quả gì trước thái độ ngày càng cứng rắn của Mỹ.
Bản chất thực của chiến tranh thương mại Mỹ-Trung
Theo chuyên gia Vasily Kashin, mục tiêu của chiến tranh thương mại Mỹ-Trung thực ra không phải là cân bằng thương mại, mà là kiềm chế và phá hoại nền công nghiệp-công nghệ hùng mạnh của Trung Quốc. Bằng cách như vậy, Hoa Kỳ trông đợi loại bỏ được Trung Quốc như một đối thủ cạnh tranh toàn cầu.
Lập luận rằng Trung Quốc “ăn cướp” Hoa Kỳ chỉ là khẩu hiệu đao to búa lớn nhưng trống rỗng. Và hậu quả hợp lý tiếp theo của chính sách như vậy là việc Hoa Kỳ phá vỡ các chuỗi sản xuất xuyên quốc gia, có sự tham gia của Trung Quốc, trước hết là trong ngành công nghiệp điện tử.
Chúng ta đang thấy một loạt những cáo buộc có thể phân thành hai nhóm chính như sau:
Thứ nhất là cáo buộc gián điệp công nghệ:
Đó là cáo buộc của Mỹ cho rằng, các công ty Trung Quốc lợi dụng vai trò của họ như là nhà sản xuất lớn và sàn lắp ráp các sản phẩm điện tử để phục vụ cho mục đích gián điệp.
Hoa Kỳ đã đạt kết quả trong việc hạn chế sự hiện diện của các công ty như Huawei và ZTE trên thị trường Mỹ, mà công việc kinh doanh của ZTE lúc đó cũng đã bị phá hoại bởi biện pháp trừng phạt do hợp tác với Iran.
Từ đầu tháng 10, bùng ra vụ scandal về việc các nhà sản xuất Trung Quốc cài đặt “chip gián điệp” của họ trong máy chủ mà các công ty lớn của Mỹ sử dụng, kể cả Apple và Amazon. Điều đáng chú ý là bản thân các công ty nói trên đã phản bác phương án này.
Thứ hai là sự phụ thuộc vào linh kiện điện tử Trung Quốc:
Một chủ đề không mới và cũng ngày càng nóng hơn là sự lệ thuộc đến mức khủng hoảng của ngành công nghiệp quốc phòng và nền kinh tế Mỹ nói chung vào khâu cung cấp vật liệu và thiết bị Trung Quốc.
Mới đây, Lầu Năm Góc tung ra bản báo cáo 150 trang, chỉ tới 300 thứ vật liệu và thành tố sản xuất tại Trung Quốc và đang có mặt trong dây chuyền hoạt động của tổ hợp công nghiệp quân sự Mỹ, mà theo đánh giá của giới chuyên gia quân sự, những vật liệu, linh kiện này có thể gây hại cho Quân đội Mỹ một khi chiến tranh xảy ra.
 |
|
Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung sẽ gây thiệt hại lớn cho kinh tế thế giới |
Mỹ quyết tấn công, Trung Quốc ra sức phòng thủ
Trong mọi kết luận, các khuyến nghị của giới chức lãnh đạo các bộ ngành của Mỹ đều giống nhau, đó là: Cần thiết phải cắt giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, tích cực đầu tư cho thay thế hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, từ bỏ sản phẩm Trung Quốc và chuyển các dây chuyền sản xuất về Mỹ.
Sự viện dẫn mối đe dọa cho an ninh quốc gia, kết hợp với việc tiếp tục khai thác chủ đề mất cân bằng thương mại sẽ là cơ sở biện minh cho những biện pháp “đau đớn nhưng bức thiết” này của Mỹ, nhằm mục đích đánh vào nền kinh tế công nghệ cao mà Trung Quốc đang nỗ lực xây dựng hòng thâm nhập vào mọi lĩnh vực đời sống xã hội và nền kinh tế nói chung và ngành công nghiệp quốc phòng toàn cầu nói riêng.
Mỹ tự tin cho rằng, với nền kinh tế lớn gấp đôi Trung Quốc và nhiều đồng minh trên khắp thế giới, Washington sẽ đánh bại Bắc Kinh trong cuộc chiến tranh thương mại này, làm suy giảm thế và lực của Trung Quốc, ngăn chặn Bắc Kinh trở thành đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Mỹ.
Về phần mình, Trung Quốc cũng không cam tâm chịu chết và đang tiến hành các biện pháp phòng thủ rõ rệt; bởi Bắc Kinh hiểu rằng, nền kinh tế của mình có quy mô nhỏ hơn, đồng thời, khả năng ảnh hưởng về chính trị-kinh tế của Trung Quốc trên thế giới cũng thấp hơn.
Trong những năm gần đây, Bắc Kinh thực hiện chương trình thay thế nhập khẩu khổng lồ trong ngành công nghiệp điện tử. Những tháng vừa qua, công việc này đã tăng tốc, và công trình xây dựng nhà máy sản xuất linh kiện điện tử đôi khi còn được đích thân ông Tập Cận Bình đến thăm.
Theo ông Vasily Kashin, chung quy lại, nạn nhân của những chuỗi sự kiện này là tiến trình toàn cầu hóa, mà thành quả dễ thấy nhất của nó dành cho những người bình thường là các thiết bị kỹ thuật thông tin và tiện ích công nghệ, vừa hữu dụng, mà giá cả lại vừa tầm.
Vị chuyên gia Nga kết luận: Hậu quả đối với nền kinh tế thế giới có thể rất sâu xa và tiêu cực, còn thế giới sẽ ngày càng phân ly thành một số khối thương mại-kinh tế lớn đối lập nhau và đấu đá nhau quyết liệt. Có thể sau một thời gian nữa chúng ta sẽ phải nhớ lại thời những năm 2000, trong nỗi hoài niệm về một khung cảnh thế giới chung lợi ích và yên bình.