Ứng viên Tổng thống Brazil Bolsonaro – còn được gọi là “Donald Trump của Brazil” -cho rằng, Trung Quốc đang tìm cách chiếm hữu lĩnh vực kinh tế chủ đạo của Brazil.
Ứng cử viên Tổng thống Brazil hàng đầu Jair Bolsonaro liên tục chỉ trích Trung Quốc. Ảnh: ABS-CBN News.
“Donald Trump Brazil”
Chính phủ Trung Quốc đang cố gắng “làm hòa” với ứng viên Tổng thống Brazil hàng đầu Jair Bolsonaro, khi những chỉ trích của ông này đang đe dọa quan hệ thương mại giữa 2 nước.
Các nhà ngoại giao Trung Quốc ở thủ đô Brasilia đã tiếp xúc với cố vấn hàng đầu của ông Bolsonaro trong những tuần vừa qua, theo những người tham dự buổi họp. Mục đích là nhằm nhấn mạnh hợp tác với quốc gia lớn nhất khu vực Mỹ Latinh.
Thương mại 2 chiều giữa Trung Quốc và Brazil đạt mức 75 tỷ USD vào năm ngoái, theo số liệu thống kê từ chính phủ Brazil. Trung Quốc đã đầu tư 124 tỷ USD vào quốc gia Nam Mỹ từ năm 2003, chủ yếu vào dầu mỏ, khai thác mỏ và năng lượng.
Bắc Kinh cũng sẵn lòng cung cấp vốn cho các dự án đường sắt, cảng biển và dự án hạ tầng khác để tăng tốc vận chuyển ngũ cốc.
Nhưng ông Bolsonaro, nhà chính trị cực hữu, tương tự Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã liên tục chỉ trích Trung Quốc, cho rằng Bắc Kinh không được phép sở hữu đất đai Brazil và kiểm soát các ngành công nghiệp chính.
Ông phản đối kế hoạch tư nhân hóa một số tài sản của công ty điện lực sở hữu nhà nước Centrais Eletricas Brasileiras SA (Eletrobras) vì lo lắng Trung Quốc sẽ thắng thầu.
Ông Bolsonaro cho biết, ông chống lại việc bán tài sản của Eletrobras bởi lo ngại sẽ đẩy Brazil vào “vòng tay” Trung Quốc. Brazil dự kiến sẽ đấu thầu một số tài sản của chính phủ trong năm tới.
“Chúng tôi đang lo lắng vì một số quan điểm cực đoan của ông ấy”, một Giám đốc công ty xây dựng Trung Quốc nói. Vị Giám đốc này cho biết, ông đã lo lắng rằng “Donald Trump Brazil” có thể thay đổi các quy tắc đấu giá của chính phủ để gây bất lợi cho các nhà thầu Trung Quốc.
Bắc Kinh “tá hỏa”, vội vã làm hòa
Ông Bolsonaro cũng có thái độ thân thiện với Đài Loan. Hồi tháng 2, ông là ứng viên Tổng thống Brazil đầu tiên đến thăm Đài Loan kể từ năm 1970.
Quan điểm cứng rắn của ông Bolsonaro với Trung Quốc trái ngược với phần còn lại của khu vực Mỹ Latin, nơi chào đón các khoản đầu tư, mua sắm hàng hóa từ Bắc Kinh.
Các nhà ngoại giao Trung Quốc đã gặp cố vấn kinh tế hàng đầu của ông Bolsonaro là Paulo Guedes vào đầu tháng 9 để thảo luận về tầm quan trọng của mối quan hệ song phương.
Cố vấn kinh tế của ông Bolsonaro cũng được mời đến Trung Quốc để tăng cường hiểu biết về nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Các nhà ngoại giao Trung Quốc bày tỏ mong muốn gặp trực tiếp ông Bolsonaro, mặc dù chưa có cuộc họp nào được thiết lập.
Tuần trước, ông Qu Yuhui, cố vấn Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc và một nhà ngoại giao khác đã được nhìn thấy đi vào văn phòng ông Onyx Lorenzoni, giám đốc chiến dịch tranh cử của ông Bolsonaro. Ông Lorenzoni cũng chính là người tổ chức chuyến thăm Đài Loan của ông Bolsonaro.
Nếu trúng cử, cuộc họp quan trọng đầu tiên của ông Bolsonaro với lãnh đạo Trung Quốc sẽ là hội nghị thượng đỉnh BRICS 2019 tổ chức tại Brazil. Ông Tập Cận Bình dự kiến sẽ tham dự.
Cho đến nay, ông Bolsonaro vẫn chưa có chính sách cụ thể về các biện pháp ngăn chặn đầu tư từ Trung Quốc. Brazil không có cơ quan tương đương với Ủy ban đầu tư nước ngoài của Mỹ, chuyên đánh giá tác động đến an ninh quốc gia của đầu tư nước ngoài vào các công ty trong nước.
Ông Bolsonaro đang nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của tầng lớp nông dân Brazil nhưng họ cũng muốn tiếp tục duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc. Ông Bolsonaro cũng cần phải cẩn thận với nhóm nghị sĩ “phe nông nghiệp”, kiểm soát hơn 40% số ghế trong Quốc hội Brazil.
Trung Quốc là một khách hàng không thể thiếu của Brazil. Cổ phiếu của công ty khai thác mỏ Vale SA của Brazil đã đạt mức cao kỷ lục trong tháng trước do nhu cầu quặng chất lượng cao của Trung Quốc gia tăng.
Nhờ cuộc chiến thương mại, Bắc Kinh đã giảm mạnh việc mua đậu nành Mỹ và thay vào đó là đậu nành Brazil. Xuất khẩu đậu nành của Brazil sang Trung Quốc tăng 22% theo giá trị trong năm nay, và hiện khoảng 80% lượng đậu nành Brazil được xuất sang Trung Quốc.