Hôm 1/11 Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm với ông Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Cuộc trò chuyện với người đứng đầu Trung Quốc “lâu và rất tốt” theo bình luận từ Nhà trắng.
Cuộc gặp Trump _ Tập
Trong một thông điệp đăng tải trên Twitter , ông Trump cũng thông báo, các cuộc đàm phán thương mại song phương “đang tiến triển tốt đẹp”. Theo các nhà quan sát chính quyền Mỹ đang có động thái nhằm sớm chấm dứt cuộc chiến thương mại đang leo thang với Trung Quốc.
Được như vậy quốc gia vui mừng nhất là Trung Quốc. Không những thế nhiều nền kinh tế lớn liên quan cũng trút được gánh nặng.
Mới cách đây mấy ngày, hôm 31/10, Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc buộc phải ra tuyên bố: Nền kinh tế đang phải chịu “áp lực suy giảm ngày càng tăng” với “những thay đổi sâu sắc” ở môi trường bên ngoài. Đây là lần đầu giới lãnh đạo Trung Quốc công khai bày tỏ lo ngại về sự tăng trưởng kinh tế chậm chạp của đất nước kể từ khi Mỹ phát động cuộc chiến thương mại hồi tháng 6.
Cơ quan lãnh đạo tối cao của Trung Quốc buộ phải ra tuyên bố bởi vì chỉ số kinh doanh sụt giảm mạnh hơn dự tính trong các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ, do sụt giảm nặng nề về nhu cầu xuất khẩu. GDP quý III của Trung Quốc chỉ tăng 6,5% so với quý III/2017. Đây là tốc độ chậm nhất kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
Trước những nguy cơ lớn, ông Tập kêu gọi thúc đẩy phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo của chính Trung Quốc, nhấn mạnh tham vọng của Bắc Kinh về thống trị công nghệ này giữa các cáo buộc của Mỹ về “hành vi trộm cắp” liên quan đến sở hữu trí tuệ.
Khi kinh tế bị trừng phạt, giới lãnh đạo Trung Quốc dường như đã thay đổi quan điểm về triển vọng kinh tế đất nước và chuẩn bị đương đầu với sự sụt giảm kéo dài từ cuộc chiến thương mại; quyết định tiếp tục “chính sách tài chính chủ động và chính sách tiền tệ thận trọng”. Bắc Kinh nhấn mạnh sự cần thiết phải ổn định việc làm, tài chính, thương mại, vốn nước ngoài, đầu tư nhưng cũng gửi đi thông điệp rõ ràng rằng Bắc Kinh sẽ không hỗ trợ các doanh nghiệp tư nhân.
Đến hiện tại Mỹ đang áp mức thuế 10% với hơn 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc và có thể tăng lên tới 25% vào năm sau. Đây là mức cao gấp 10 lần mức thuế trung bình mà Mỹ áp với hàng nhập khẩu từ các nước khác. Đáp trả, Bắc Kinh tuyên bố mức thuế mới lên 60 tỷ USD hàng nhập khẩu Mỹ. Trước đó, hai bên đã áp thuế với 50 tỷ USD hàng hóa của đối phương.
Theo đánh giá của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung sẽ làm cho tăng trưởng năm 2019 của Trung Quốc rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 1990.
May thay, như người Trung Quốc thường nói mây dầy thì mưa, Tổng thống Trump đã đổi giọng. Phải chăng ông muốn đạt một thỏa thuận thương mại với ông Tập ngay tại hội nghị thượng đỉnh G20 khai mạc tại Argentina trong tháng này?
Ông Trump đã yêu cầu các nhân viên dưới quyền soạn thảo đề cương thỏa thuận, có thể giúp chấm dứt xung đột thương mại đang leo thang giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Thỏa thuận này có thể liên quan đến nhiều cơ quan chính phủ.
Phía Mỹ và Trung Quốc đều đưa tin, nguyên thủ hai nước đã có các cuộc thảo luận mang tính xây dựng về Triều Tiên và thương mại.
Truyền thông Trung Quốc lập tức làm rùm beng. Rằng, ông Trump ủng hộ “liên lạc trực tiếp, thường xuyên” giữa hai lãnh đạo cũng như “các nỗ lực chung” nhằm chuẩn bị cho cuộc gặp giữa họ tại hội nghị thượng đỉnh G20.
Tuy nhiên, với nhà buôn Trump thì chưa rõ ông ta có giảm bớt các yêu sách mà Bắc Kinh lâu nay vẫn phản đối hay không? Bởi sau nhiều tháng leo thang căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, không chỉ liên quan đến thương mại mà tự do hàng hải ở Biển Đông cũng bị đe dọa.
Bắc Kinh từng tuyên bố cứng rắn: Chính quyền của ông Trump là kẻ tội đồ khi châm ngòi nổ chiến tranh thương mại khi khởi xướng việc tăng thuế nhập khẩu đánh vào hàng hóa Trung Quốc nhằm cắt giảm thâm hụt thương mại.
Trong vòng 5 tháng, Mỹ đã áp thuế nhập khẩu mới đối với lượng hàng hóa xuất xứ Trung Quốc, trị giá tổng cộng 250 tỉ USD. Washington còn đe dọa sẽ tiếp tục đánh thuế các mặt hàng còn lại nhập khẩu từ Trung Quốc. Bắc Kinh cũng “ăn miếng, trả miếng” bằng những đòn thuế tương tự đối với hàng hóa hóa nhập khẩu từ Mỹ.
Vậy mà như một phép lạ, cuộc chiến thương mại có dấu hiệu chấm dứt. Không hẳn đây chỉ là món quà mà ông Trump dành cho ông Tập tại Hội nghị thượng đỉnh G20.