Thông điệp được phó tổng thống Mỹ Mike Pence đưa ra trong bài phát biểu khai mạc tại hội nghị cấp cao Asean-Mỹ ở Singapore ngày hôm nay, 15/11.
Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence.
“Chúng ta đều nhất trí rằng sự bá quyền và hung hăng không có chỗ đứng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương,” ông Pence nói.
“Tôi xin nói rõ rằng: Tầm nhìn của Mỹ với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương không loại trừ bất kỳ nước nào, mà chỉ yêu cầu các nước đối xử với láng giềng của mình với sự tôn trọng, cũng như tôn trọng chủ quyền của các nước chúng ta và trật tự, luật pháp quốc tế.”
Phó tổng thống Mỹ nói thêm rằng Mỹ vẫn duy trì cam kêt gìn giữ tự do trên biển và trên không – “nơi chúng tôi kề vai sát cánh với các bạn trong vấn đề tự do lưu thông”.
Ông Mike Pence không đề cập quốc gia cụ thể nào, song diễn văn của ông thể hiện thái độ của Mỹ giữa lúc nước này với Trung Quốc đang có nhiều bất đồng trong vấn đề biển Đông – theo tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP). Tàu chiến của hai nước vừa có màn “suýt va chạm” nguy hiểm hồi tháng 9 vừa qua.
Trước đó, ông Pence khẳng định Washington cam kết duy trì vùng nước quốc tế ở biển Đông rộng mở và cam kết này sẽ không bị đe dọa bởi Trung Quốc.
Trong những năm qua, Mỹ đã tiến hành định kỳ chuỗi hoạt động tuần tra tự do hàng hải ở biển Đông, thách thức yêu sách chủ quyền phi pháp mà Trung Quốc áp đặt ở đây và khiến Bắc Kinh giận dữ.
Phó tổng thống Pence đã tiên phong trong chính sách tiếp cận cứng rắn hơn của Mỹ nhằm vào Trung Quốc hồi tháng 10, khi ông cáo buộc Bắc Kinh tìm cách làm phá hoại hoạt động của tổng thống Donald Trump.
Hội nghị cấp cao Asean mở màn trong bối cảnh cam kết của Mỹ với khu vực bị đặt dấu hỏi. Với sự vắng mặt của ông Trump tại Singapore và thay vào đó là ông Pence, các nhà ngoại giao cùng giới phân tích nghi ngờ liệu Mỹ có còn là đối tác mạnh mẽ của các nước Asean.
Theo ông Pence, mục đích của chuyến công du châu Á tuần này là nhằm biến tầm nhìn của ông Trump về chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương thành hiện thực, bao gồm thúc đẩy đầu tư tư nhân và cơ sở hạ tầng trên toàn khu vực, đồng thời tăng cường quan hệ kinh tế giữa Mỹ với các nền kinh tế khác trên cơ sở thương mại tự do, công bằng và cùng có lợi.
“Cam kết của Mỹ với Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương là kiên định và bền vững,” Mike Pence phát biểu trước hội nghị, bổ sung rằng Asean là trung tâm trong tầm nhìn của Mỹ với khu vực với vai trò là một “đối tác chiến lược cần thiết và không thể thay thế”.
“Với mọi điều mà chúng tôi làm, nước Mỹ tìm kiếm sự cộng tác chứ không phải kiểm soát,” ông nói. “Giống như các bạn, chúng tôi tìm kiếm một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, ở đó tất cả các quốc gia, lớn hay nhỏ, đều có quyền thịnh vượng, phát triển – được đảm bảo an toàn trong khuôn khổ chủ quyền của chúng ta, tự tin vào các giá trị của chúng ta và cùng nhau lớn mạnh hơn nữa.”
Trước khi ông Mike Pence khởi hành công du châu Á, Mỹ và Trung Quốc đã tổ chức vòng Đối thoại Ngoại giao và An ninh lần thứ hai. Tại đây, ngoại trưởng Mike Pompeo và bộ trưởng quốc phòng James Mattis đã nêu yêu cầu của Mỹ rằng Trung Quốc cần phải rút những tên lửa mà nước này bố trí trái phép trên các thực thể ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam).