Vào lúc kết thúc cuộc hội đàm ngoại giao và an ninh Mỹ-Trung được tổ chức gần đây, Hoa Kỳ đã lên tiếng yêu cầu Trung Quốc dỡ bỏ các tên lửa ra khỏi các đảo nhân tạo mà nước này xây dựng phi pháp ở Biển Đông.
“Hoa Kỳ yêu cầu Trung Quốc rút hệ thống tên lửa ra khỏi các khu vực tranh chấp ở quần đảo Trường Sa, đồng thời tái khẳng định rằng tất cả các nước nên tránh dùng cưỡng chế hoặc đe dọa để giải quyết tranh chấp”, phía Mỹ tuyên bố.
Cuộc họp cấp cao Mỹ-Trung xoay quanh các vấn đề ngoại giao và an ninh có sự tham dự của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, Bộ trưởng Quốc Mỹ James Mattis, Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì, và Bộ trưởng Quốc Phòng Ngụy Phượng Hòa.
Ông Dương tiếp tục khẳng định tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, dù tòa án quốc tế đã bác bỏ cơ sở pháp lý cho điều này vào tháng 7/2016. Ông Dương nói trong cuộc hội đàm: “Không có chuyện tự do lái tàu và máy bay trên không phận nước khác mà không bị cản trở, do đó, sử dụng vấn đề này như một cái cớ để hành động quân sự là không hợp lý.”
Ngược lại, ông Dương đề nghị Mỹ ngừng điều tàu chiến và máy bay quân sự tới Biển Đông và nhận được lời từ chối thẳng thừng từ phía Mỹ. Theo AP, Hoa Kỳ đã từ chối lời đề nghị này, và nhấn mạnh rằng sẽ tiếp tục “bay, đi lại và [thực hiện các] hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép”.
Đầu năm nay, tại cuộc đối thoại Shangri-La, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã lên tiếng về việc quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông trước các quan chức an ninh châu Á và chuyên gia quốc phòng.
“Việc quân sự hoá các thực thể nhân tạo ở Biển Đông bao gồm triển khai tên lửa chống tàu, tên lửa đối không, thiết bị làm nhiễu điện tử, và gần đây hơn là hạ cánh máy bay ném bom tại đảo Phú Lâm”, ông Mattis nói. “Việc lắp đặt các hệ thống vũ khí này có mục đích là đe dọa và ép buộc bằng quân sự, mặc dù Trung Quốc tuyên bố ngược lại”
Bất chấp việc Mỹ đề nghị rút vũ khí ra khỏi Biển Đông, Bắc Kinh chắc chắn sẽ không thực hiện, theo ký giả Ankit Panda của The Diplomat. Từ năm 2014, Trung Quốc đã từng bước hoàn thành một loạt cơ sở hạ tầng trên 7 hòn đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa.