John Bolton tuyên bố Hoa Kỳ sẽ phản đối bất kỳ một thỏa thuận nào giữa Trung Quốc với ASEAN về Biển Đông mà cản trở tự do hàng hải quốc tế.
Philstar ngày 14/11/2018 đưa tin, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường hôm thứ Ba 13/11 tuyên bố, đất nước ông không mưu cầu quyền bá chủ hay bành trướng.
Phát biểu tại Singapore trước khi khai mạc hội nghị thượng đỉnh Đông Á, ông Lý Khắc Cường nói rằng:
“Hy vọng tiến trình đàm phán (bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông – COC) sẽ được hoàn thành trong 3 năm tới để góp phần bảo vệ hòa bình và ổn định ở Biển Đông.
Chúng tôi không và sẽ không tìm kiếm quyền bá chủ hay bành trướng. Đó là điều chúng tôi sẽ không bao giờ làm.
Những gì chúng tôi mong muốn là có một mối quan hệ hài hòa với các nước láng giềng của mình.” [1]
Tháng Tám năm nay, các nước ASEAN và Trung Quốc tuyên bố họ đã đồng ý về “dự thảo khung” COC, tuy nhiên thực tiễn vẫn còn những khác biệt căn bản chưa được giải quyết.
Trong khi phạm vi áp dụng COC đến đâu trên Biển Đông còn chưa được làm rõ, 2 đề xuất của Trung Quốc liên quan đến các hoạt động hợp tác giữa các nước ven Biển Đông với quốc gia ngoài khu vực đang trở thành trở ngại chính.
 |
| Cố vấn An ninh quốc gia Hoa Kỳ John Bolton, ảnh: WSJ. |
Cụ thể, Trung Quốc muốn đưa vào dự thảo COC 2 nội dung.
Một là, “các bên không được mời quốc gia ngoài khu vực tổ chức tập trận quân sự chung, trừ phi các bên liên quan được thông báo trước hoặc không phản đối”.
Nội dung thứ 2 Trung Quốc muốn đưa vào dự thảo COC khiến Mỹ đặc biệt lo ngại, là trong lĩnh vực hợp tác kinh tế biển “không nên triển khai với các công ty nước ngoài ngoài khu vực này”. [2]
Trong một động thái khác có liên quan, The Wall Street Journal ngày 13/12/2018 đưa tin, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton tuyên bố Hoa Kỳ sẽ phản đối bất kỳ một thỏa thuận nào giữa Trung Quốc với ASEAN về Biển Đông mà cản trở tự do hàng hải quốc tế.
Phát biểu của ông John Bolton được The Wasll Street Journal xem như một cảnh báo đối với các nước Đông Nam Á đang tổ chức hội nghị thượng đỉnh khu vực tại Singapore tuần này.
Thông điệp của Mỹ còn nhắm tới Philippines – quốc gia yêu sách ở Biển Đông đang đàm phán với Trung Quốc về việc khai thác tài nguyên thiên nhiên ở “khu vực tranh chấp”.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ tới thăm chính thức Philippines vào tuần tới.
Washington hoan nghênh các cuộc đàm phán về COC, nhưng kết quả phải được chấp nhận không chỉ bởi các bên đàm phán, mà tất cả các nước có quyền tự do hàng hải hợp pháp ở Biển Đông.