Các nhà lãnh đạo APEC lần đầu tiên trong lịch sử không thể đưa ra tuyên bố chung sau hội nghị thượng đỉnh tổ chức ở Papua New Guinea ngày 18/11.
Theo hãng tin Reuters, sự chia rẽ sâu sắc giữa Mỹ và Trung Quốc về hợp tác thương mại và đầu tư là nguyên nhân khiến các nhà lãnh đạo châu Á-Thái Bình Dương không đạt được sự đồng thuận. Washington và các nước đồng minh phương Tây đã đứng lên đáp trả sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Bắc Kinh.
Trong cuộc họp báo sau hội nghị, khi được hỏi về nước nào trong số 21 thành viên của APEC không đồng ý về tuyên bố chung, Thủ tướng Papua New Guinea Peter O’Neill cho biết đó là “hai nước khổng lồ” ở trong hội nghị.
Ông O’Neill cho biết điểm gây tranh cãi là việc có nên đề cập đến Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cùng khả năng cải cách tổ chức này vào Tuyên bố của Lãnh đạo APEC hay không.
“APEC không có điều lệ nào về WTO, đó là một thực tế. Các vấn đề đó nên được nêu ra tại WTO”, ông O’Neill nói.
Kể từ tổ chức cuộc họp thượng đỉnh đầu tiên vào năm 1993 tới nay, đây là lần đầu tiên APEC không đưa ra được tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo các nước thành viên.
Thủ tướng Papua New Guinea cho biết nước chủ nhà sẽ ra Tuyên bố chủ tịch, nhưng cũng chưa rõ khi nào.
Các nhà lãnh đạo rời APEC mà không đạt được tuyên bố. (Ảnh: Reuters)
Việc không đạt được đồng thuận trong APEC khiến mục tiêu tăng cường thương mại đa phương của tổ chức này phải đối mặt với thách thức về sự chia rẽ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump không tham gia cuộc họp thượng đỉnh, trong khi Phó Tổng thống Mike Pence đi thay. Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng không đến dự.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Papua New Guinea hôm thứ Năm tuần trước và gặp các nhà lãnh đạo nước này để quảng bá về sáng kiến Vành đai và Con đường, gây ra lo ngại cho nước phương Tây.
Đáp lại, Mỹ và các đồng minh gồm Nhật Bản, Australia và New Zealand ngày 18/11 đã công bố kế hoạch cung cấp điện và Internet cho Papua New Guinea trị giá 1,7 tỷ USD.
Theo AFP, hội nghị cấp cao APEC năm nay chứng kiến những lần công kích và đáp trả gay gắt từ phía Mỹ và Trung Quốc.
Trong khi Chủ Trung Quốc Tập Cận Bình chỉ trích chủ nghĩa bảo hộ của Washington, Phó Tổng thống Mike Pence tuyên bố Bắc Kinh vẫn đang thực hiện những hoạt động thương mại thiếu công bằng như cưỡng ép chuyển giao công nghệ và ăn cắp quyền sở hữu trí tuệ.
Phần lớn các nước thành viên vẫn cam kết duy trì hệ thống thương mại đa phương và ủng hộ một tổ chức WTO mạnh.