Mỹ và Canada bày tỏ quan ngại trước việc Trung Quốc giam cựu nhân viên ngoại giao Michael Kovrig, sau khi giám đốc Huawei bị bắt ở Vancouver.
Cựu nhân viên ngoại giao Canada Michael Kovrig. Ảnh: AP.
“Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc chấm dứt mọi hình thức giam giữ tùy ý, đồng thời tôn trọng sự bảo vệ và tự do của tất cả cá nhân theo những cam kết quốc tế về nhân quyền và lãnh sự mà Trung Quốc đưa ra”, AFP hôm nay dẫn lời phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Robert Palladino cho biết.
Tuyên bố của Mỹ được đưa ra nhằm phản ứng trước việc Michael Kovrig, công dân Canada từng là nhân viên ngoại giao hơn 10 năm tại Trung Quốc, bị bắt sau khi Ottawa bắt giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu vào ngày 1/12 theo yêu cầu của Washington. Bắc Kinh chưa đưa ra bình luận về sự việc.
“Chúng tôi đã nhận được thông tin một người Canada bị giam ở Trung Quốc và đang liên lạc trực tiếp với Bắc Kinh”, Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết, nói thêm rằng Ottawa “rất nghiêm túc” xem xét trường hợp này.
Bộ trưởng An toàn Công cộng Canada Ralph Goodale nhấn mạnh Ottawa “quan ngại sâu sắc” trước vụ bắt. “Chúng tôi chắc chắn cảm thấy lo ngại bất cứ khi nào một người Canada bị đặt vào tình huống khiến họ gặp rủi ro hoặc nguy hiểm mà không có nguyên nhân rõ ràng cho điều đó”, ông nói. Tuy nhiên, Goodale cho rằng “không có dấu hiệu rõ ràng” về việc Kovrig bị giam liên quan tới vụ bắt bà Mạnh.
Mạnh Vãn Chu, con gái người sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi, bị cáo buộc lừa dối các ngân hàng quốc tế, nhằm sử dụng công ty con Skycom để bán thiết bị máy tính do Mỹ sản xuất cho Iran trong giai đoạn 2009 – 2014, vi phạm lệnh cấm vận Washington áp đặt lên Tehran. Nếu bị kết tội và dẫn độ về Mỹ, bà có thể đối mặt với án tù trên 30 năm.
Sự việc khiến quan hệ giữa Canada và Trung Quốc trở nên căng thẳng. Bắc Kinh đã triệu đại sứ Canada để yêu cầu giải thích về vụ bắt và trao công hàm phản đối. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng việc Canada bắt bà Mạnh vi phạm nghiêm trọng quyền lợi hợp pháp. Một số chuyên gia còn cảnh báo về nguy cơ trả đũa từ phía Bắc Kinh. Tuy nhiên, Bộ trưởng Thương mại Canada Jim Carr cho rằng quan hệ hai nước đủ vững chắc để vượt qua sự việc này.