Nhiều khả năng đến 2030, Trung Quốc sẽ sở hữu ít nhất 4 tàu sân bay, gồm CV-16, Type 002 và Type 003, với chiếc thứ 4 là mẫu Type 003 thứ hai hoặc có thể là tàu sân bay hạt nhân.
Tàu khu trục và khinh hạm
Những năm gần đây, sự gia tăng các tàu chiến mặt nước của Hải quân Trung Quốc (PLAN) đã giúp cải thiện đáng kể năng lực tổng thể của lực lượng này. Sự xuất hiện của tàu khu trục lớp Type 055 và tỷ lệ sản xuất cao các tàu Type 055 và Type 052D tại 2 nhà máy đóng tàu lớn đã thay đổi đáng kể các dự đoán về cơ cấu tàu chiến mặt nước của PLAN so với vài năm trước.
Trong 8 năm, từ 2010 – 2018, các nhà máy đóng tàu Trung Quốc đã hạ thủy 24 tàu khu trục, gồm 4 tàu Type 052C, 16 tàu Type 052D và 4 tàu khu trục cỡ lớn Type 055. Trong khi đó, 20 năm trước, từ 1990 – 2010, chỉ có 10 tàu khu trục được hạ thủy (không tính 4 tàu khu trục lớp Sovremenny mua từ Nga).
Nhiều đồn đoán gần đây cho biết, PLAN sẽ chế tạo thêm khoảng 12 tàu khu trục lớp Type 055 nữa trước khi chuyển sang lớp 055A tiên tiến hơn, có thể là vào đầu những năm 2020. Dự kiến cũng sẽ có khoảng 12 chiếc Type 052D sẽ được PLAN được sản xuất rồi tiếp theo mới đến biến thể cải tiến Type 052E. Cả 055A và 052E được cho là sẽ tích hợp các công nghệ đẩy mới dưới dạng động cơ điện, một phần hoặc toàn bộ.
Nếu hai nhà máy đóng tàu Giang Nam và Đại Liên tiếp tục đóng các khu trục hạm với tốc độ như những năm gần đây thì dự kiến mỗi năm họ sẽ cho ra lò khoảng 3 tàu khu trục Type 052D/E và 2 tàu khu trục Type 055/A. Và nếu như tốc độ sản xuất như vậy được duy trì từ 2019 đến đầu 2030 thì PLAN sẽ bổ sung thêm khoảng 33 tàu khu trục 052D/E và 22 tàu 055/A.
Xét tới số lượng tàu khu trục hiện đại của Trung Quốc, loại tương đương tàu Aegis (6 chiếc Type 052C cùng 10 chiếc Type 052D đang hoạt động, 6 chiếc Type 052D đang thử nghiệm trên biển hoặc vừa hạ thủy, 4 chiếc Type 055 đang thử nghiệm hoặc cũng mới hạ thủy) thì tổng số tàu khu trục 7.000 tấn sẽ rơi vào khoảng 55 chiếc còn tàu khu trục 12.000 tấn sẽ là 26 chiếc.
Như vậy, dự kiến đến năm 2030, nhiều khả năng PLAN sẽ sở hữu khoảng 40 tàu khu trục 7.000 tấn (Type 052C/D/E) và 20 tàu khu trục 12.000 tấn (Type 055/A).
Tàu ngầm
Với các tàu ngầm của PLAN, cả chạy bằng năng lượng hạt nhân (SSN, SSBN) và điện – diesel (SSK), số lượng có phần khó đoán định hơn. Nhưng có một điều có thể xác nhận chắc chắn là trong những năm tới, PLAN sẽ bổ sung thêm nhiều lớp tàu mới cho mỗi chủng loại, cụ thể là SSN 09V, SSBN 09VI và SSK 039C.
Tuy nhiên, số lượng chính xác các tàu đang hoạt động hiện nay là chưa rõ. Một số dự đoán cho rằng PLAN có thể đang sở hữu từ 6-9 tàu SSN 09III thuộc nhiều biến thể khác nhau, cũng như khoảng từ 2-3 tàu SSN 091 cũ hơn.
Lực lượng này cũng có tối đa khoảng 5 chiếc SSBN 09IV, hơn 12 chiếc SSK lớp Type 039A/B mới nhất đang hoạt động cùng với khoảng 13 chiếc SSK lớp Type 039, 12 chiếc SSK lớp Kilo và đâu đó vào khoảng 16 chiếc SSK lớp Type 035 cũ hơn và có khả năng đang trong quá trình loại biên.
Cơ sở sản xuất tàu ngầm hạt nhân mới ở Huludao sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc dự báo tiềm năng mua sắm tàu ngầm hạt nhân tương lai của PLAN nói riêng và số lượng tàu ngầm mà họ sở hữu nói chung.
Hiện chưa rõ PLAN mong muốn đóng mới các tàu SSN và SSBN ở tốc độ như thế nào cũng như mức độ tiên tiến về công nghệ của chúng. Tuy nhiên, quy mô lớn của cơ sở sản xuất tàu ngầm hạt nhân mới cho thấy PLAN đã lên kế hoạch đóng thêm rất nhiều tàu ngầm hạt nhân.
Bức tranh không rõ ràng về khả năng đóng tàu ngầm của Trung Quốc có nghĩa là rất khó đưa ra được dự báo chính xác, ngay cả trong thời gian trung hạn. Tuy vậy, theo một ước tính khá thận trọng thì cơ sở đóng tàu mới của Trung Quốc sẽ cho ra đời mỗi năm 1 chiếc SSN và mỗi hai năm 1 chiếc SSBN. Do đó đến 2030, PLAN sẽ có thêm 8 chiếc SSN và từ 3-4 chiếc SSBN.
Nhưng cần lưu ý rằng, tiềm năng sản xuất của cơ sở sản xuất tàu ngầm mới sẽ gia tăng nếu họ đạt độ chín về công nghệ. Ở kịch bản này, đến năm 2030 PLAN sẽ có tới từ 30 – 40 chiếc SSN mới.
Tàu sân bay
Những hình ảnh gần đây về nhà máy đóng tàu Giang Nam đã xác nhận, Trung Quốc đang tiến hành chế tạo chiếc tàu sân bay thứ 3 của nước này- Type 003. Đây là một tàu sân bay chạy bằng năng lượng thông thường với lượng choán nước đầy tải 80.000 tấn và được trang bị máy phóng điện từ. Dự kiến, Type 003 sẽ ra mắt sớm nhất vào năm 2021 và sẽ hoạt động 2 năm sau đó.
Cùng với CV-16 Liêu Ninh đang hoạt động và tàu Type 002 chưa được đặt tên đưa vào vận hành năm 2019, PLAN có thể sẽ trang bị thêm 3 tàu sân bay nữa, sớm nhất là vào năm 2023. Tuy nhiên, hiện chưa rõ Trung Quốc sẽ tiến hành các bước tiếp theo như thế nào sau khi Type 003 được hạ thủy.
Có tin đồn cho rằng, nhà máy đóng tàu Đại Liên (nơi đóng Type 002) có thể sẽ chế tạo một tàu sân bay khác tương tự như Type 003, tiếp đó là một tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân, sản xuất tại Đại Liên hoặc Giang Nam. Cũng có thể Type 003 sẽ được chế tạo ngay sau chiếc tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân xuất xưởng.
Dù theo kịch bản nào đi chăng nữa thì nhiều khả năng PLAN sẽ sở hữu 4 tàu sân bay vào năm 2030, gồm CV-16, Type 002 và Type 003, với chiếc thứ 4 là mẫu Type 003 thứ hai hoặc có thể là tàu sân bay chạy bằng hạt nhân.
Tùy thuộc vào sự tự tin của PLAN vào các công nghệ chủ chốt cũng như kinh nghiệm vận hành tàu sân bay của chính họ, rất có thể PLAN sẽ đặt thêm nhiều đơn hàng hơn nhưng tối đa đến 2030 lực lượng này cũng sẽ chỉ có 5-6 chiếc là cùng.
Tàu đổ bộ
Tính đến đầu năm 2019, Trung Quốc đã có 6 tàu đổ bộ (LPD) 25.000 tấn đang hoạt động, trong khi chiếc thứ 7 vẫn đang được hoàn thiện và chiếc thứ 8 đang được đóng mới. Các biến thể tàu đổ bộ chở trực thăng (LHD) lớp Type 075 được mong đợi từ lâu dự kiến sẽ ra mắt sớm nhất là vào cuối năm 2019 với số lượng nhiều nhất là 3 chiếc.
Type 075 được cho là có lượng giãn nước đầy tải khoảng 36.000 tấn, nhỏ hơn so với các tàu LHD lớp Waspand America của Hải quân Mỹ nhưng lớn hơn hầu hết các lớp tàu tương tự khác trên thế giới.
Nhiều thông tin gần đây cho thấy, một biến thể Type 075 cỡ lớn hơn có thể sẽ được PLAN đóng mới sau 3 chiếc Type 075 đầu tiên, với lượng giãn nước trên 40.000 tấn. Tất cả các tàu tấn công đổ bộ cỡ lớn của Trung Quốc đều được đóng tại nhà máy đóng tàu Hudong Zhonghua và dự kiến sẽ không có gì thay đổi trong tương lai gần.
Rất khó dự đoán về quy mô hạm đội tàu LPD và LHD của PLAN trong tương lai vì công tác mua sắm các tàu lớp Type 071 có phần không theo quy luật.
Nếu giả sử tàu LPD lớp Type 075 lớn hơn mất nhiều thời gian đóng hơn (khoảng 1,5 năm chẳng hạn) và giả sử năng lực sản xuất không được mở rộng, thì đến năm 2030 PLAN sẽ có một đội tàu liên hợp (LPD và LHD) gồm 8 chiếc LPD lớp Type 071 và 7 chiếc LHD lớp Type 075.
Tuy nhiên, nếu có thêm các đơn đặt hàng khác được bổ sung thì PLAN có thể sở hữu tới 12 chiếc LPD và từ 5-6 chiếc LHD vào năm 2030. Nhưng ngay cả khi nếu PLAN chỉ đạt được con số ước tính thấp nhất thì tổng số lượng tàu đổ bộ của họ cũng sẽ đứng thứ hai thế giới sau Hải quân Mỹ.
Tóm lại, ở thời điểm hiện nay có thể dự báo rằng đến năm 2030, PLAN có thể sẽ sở hữu các chủng loại tàu với số lượng cụ thể như sau:
– 16-20 tàu khu trục Type 055/A (loại 12.000 tấn);
– 36-40 tàu khu trục Type 052D/E (loại 7.000 tấn);
– 40-50 khinh hạm Type 054A/B (4.000 – 5.000 tấn)
– Khoảng 60 tàu ngầm SSK;
– Trên 16 tàu ngầm SSN (gồm cả 6-8 chiếc SSN hiện nay);
– Từ 8 tàu SSBN trở lên (gồm cả 4-5 tàu SSBN hiện nay);
– Ít nhất 4 tàu sân bay;
– Ít nhất 8 tàu LPD Type 071 (25.000 tấn)
– Ít nhất 3 tàu LHD Type075 (36.000 tấn)
Trong danh sách kể trên, các tàu khinh hạm, SSN, SSBN và tàu sân bay vẫn khó đoán định nhất.