Từ đầu năm 2019 đến nay, Trung Quốc đã tiến hành ít nhất hai đợt diễn tập không quân và hải quân dài ngày ở Biển Đông. Giới quan sát cho rằng Trung Quốc đang muốn gia tăng sức mạnh răn đe bằng tên lửa và hoả lực tại các thực thể chiếm đóng nhằm đối phó với các nước.
TQ tập trận không quân, hải quân ở Biển Đông. Nguồn: SCMP
Mạng Tin tức tham khảo của Trung Quốc hôm 19/01 đưa tin một lữ đoàn không quân thuộc Chiến khu miền Nam Trung Quốc ngày 05/01 đã tiến hành các chuyến bay huấn luyện tuần tra đầu tiên năm 2019 bằng máy bay chiến đấu Su 35 đến Biển Đông. Lãnh đạo Lữ đoàn này cho biết việc huấn luyện bay nhằm thực hiện chỉ thị động viên huấn luyện của Quân uỷ Trung ương Trung Quốc và tăng cường khả năng thực chiến của Lữ đoàn này khi vừa được trang bị loại máy bay chiến đấu Su 35.
Tờ Bưu điện Hoa nam buổi sáng hôm 20/02 đưa tin quân đội Trung Quốc vừa kết thúc 34 ngày tập trận bắt đầu từ hôm 16/01 với sự tham gia của các đơn vị hải quân, không quân và tên lửa trên Biển Đông và khu vực ở phía Tây Thái Bình Dương. Thông cáo của Hạm đội Nam Hải cho biết nhiều loại chiến hạm mới nhất của Trung Quốc tham gia đợt tập trận này và đã tiến hành 20 đợt tập trận khác nhau. Trong đó các lực lượng tham gia có tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường Hợp Phì, tàu chiến trang bị tên lửa dẫn đường Vận Thành, tàu tấn công đổ bộ Trường Bạch Sơn và tàu tiếp liệu Hồng Hồ. Cũng theo thông cáo này, để mô phỏng tình huống chiến tranh thực tế, đợt tập trận không có một kịch bản lên trước và cũng không có thông báo trước nào đưa ra, mọi thông tin chỉ đạo, điều khiển và các phương án xử lý sẽ được đưa ra trên cơ sở tình thế chiến đấu thực tế phát sinh trong khi tập trận. Các hoạt động huấn luyện khác bao gồm đánh trả các tàu tấn công, cứu hộ bằng không quân và tập trận bắn đạn thật.
Cũng liên quan đến hoạt động quân sự ở Biển Đông, theo các nguồn tin báo chí, gần đây quân đội Trung Quốc đang tiến hành chuyển dịch theo hướng giảm lực lượng lục quân và tăng cường sức mạnh cho lực lượng không quân và hải quân. Điều này được giới chuyên gia nhận định là sự chuyển dịch chiến lược của Trung Quốc nhằm xây dựng quân đội toàn diện từ chỗ phòng thủ bảo vệ lãnh thổ sang lực lượng có khả năng cho phép chính quyền Trung Quốc phô trương sức mạnh ở bên ngoài biên giới và bảo vệ quyền lợi của mình ở những vùng biển xa, nước ngoài. Giới chuyên gia quân sự cho rằng các cuộc tập trận vừa diễn ra rất lặng lẽ này của Trung Quốc cho thấy quân đội Trung Quốc muốn thử nghiệm hệ thống điều khiển sẽ được sử dụng khi xảy ra chiến tranh, đồng thời củng cố khả năng tự vệ bằng tên lửa của họ tại Biển Đông. Đáng chú ý, một nguồn tin giấu tên của SCMP cho biết Lực lượng tên lửa của Trung Quốc đang muốn điều động cố định các tên lửa phòng không HQ-9 và tên lửa chống hạm YJ lên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, vốn đang bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép. Đây tiếp tục là những hành động quân sự hoá nguy hiểm của Trung Quốc ở Biển Đông, đe doạ đến hoà bình ổn định khu vực và đi ngược lại với những cam kết, tuyên bố của nước này về không quân sự hoá và trái với luật pháp quốc tế hiện nay.