Mỹ lại tiếp tục tung hai chiến hạm của Hải quân đến khu vực Eo biển Đài Loan đầy nhạy cảm về chính trị ngay trước thềm cuộc đàm phán thương mại cấp cao giữa chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump và chính quyền của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Một phát ngôn viên của Hạm đội Số 7 thuộc Lực lượng Hải quân Mỹ vừa lên tiếng xác nhận, hai tàu khu trục của Mỹ gồm tàu USS Curtis Wilbur và tàu USCGC Bertholf hôm 24/3 đã đi qua Eo biển Đài Loan. Trong tuyên bố được gửi đến CNN, phát ngôn viên của Hạm đội Số 7 đã phát biểu rằng, “việc hai chiến hạm của Mỹ đi qua Eo biển Đài Loan thể hiện cam kết của Mỹ đối với một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương mở và tự do”.
Động thái mới nhất nói trên diễn ra chỉ vài ngày trước khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin và Đại diện Thương mại của Mỹ Robert Lighthizer đến Bắc Kinh tham dự tiến trình đàm phán thương mại cấp cao đang diễn ra giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Sau đó, Phó Thủ tướng Trung Quốc Liu He sẽ dẫn đầu một phái đoàn đến Washington vào ngày 3/4 tới.
Trung Quốc đã nhanh chóng lên tiếng phản đối hành động mới nhất của Mỹ, cảnh báo rằng Mỹ không nên phá hỏng mối quan hệ song phương Mỹ-Trung.
“Trung Quốc đang giám sát chặt chẽ tình hình từ đầu đến cuối khi các chiến hạm của Mỹ đi qua Eo biển Đài Loan. Trung Quốc đã gửi văn bản phản đối mạnh mẽ đến Mỹ”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Geng Shuang cho biết tại cuộc họp báo ngày hôm qua.
Trung Quốc kêu gọi Mỹ tránh các hành động làm phương hại đến mối quan hệ song phương giữa hai nền kinh tế lớn nhất giới và ủng hộ cho hòa bình, sự ổn định ở Eo biển, ông Geng nói.
Mỹ trong thời gian qua đã tăng cường hoạt động hải quân ở Eo biển Đài Loan – một vùng biển rộng 180km nằm giữa hòn đảo Đài Loan và đại lục Trung Quốc. Hai lần tàu chiến của Mỹ đi qua Eo biển Đài Loan vào tháng 1 và tháng 2 vừa rồi đều bị Trung Quốc phản đối gay gắt.
Đài Loan luôn là một trong những vấn đề nhạy cảm hàng đầu trong quan hệ giữa hai cường quốc Mỹ-Trung. Bắc Kinh luôn phản đối gay gắt và quyết liệt việc bất kỳ nước nào tăng cường quan hệ với Đài Loan và đặc biệt trong quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan, bởi Bắc Kinh tin rằng điều đó vi phạm chính sách Một Trung Quốc.
Quan hệ Mỹ-Trung liên tục căng thẳng vì vấn đề Đài Loan. Trung Quốc rất khó chịu với mối quan hệ quân sự giữa Mỹ và Vùng lãnh thổ Đài Loan. Quan hệ quân sự Mỹ-Trung nhiều lần lên xuống thất thường và nhiều lần bị gián đoạn bởi việc Mỹ cung cấp vũ khí cho Đài Loan. Bắc Kinh liên tục kêu gọi Washington cắt đứt quan hệ quân sự với Đài Loan.
Bắc Kinh coi Đài Loan là một vùng lãnh thổ của họ. Mặc dù Washington công nhận điều này nhưng vẫn tiếp tục cung cấp vũ khí cho Đài Loan. Lần nào, Mỹ cung cấp vũ khí cho Vùng lãnh thổ Đài Loan thì lần đó họ đều vấp phải những phản ứng hết sức mạnh mẽ từ phía Trung Quốc. Năm 2010, Trung Quốc từng tạm ngưng các quan hệ quân sự với Mỹ và đe dọa dùng đòn trừng phạt kinh tế để đáp trả việc Quốc hội Mỹ thông qua hợp đồng bán vũ khí trị giá 6,4 tỉ USD cho Vùng lãnh thổ Đài Loan.
Trung Quốc và vùng lãnh thổ (VLT) Đài Loan đã bị chia cắt năm 1949, sau một cuộc nội chiến và kể từ đó đến nay Bắc Kinh luôn khẳng định mục tiêu kiên quyết thống nhất Đài Loan vào Trung Quốc. Bắc Kinh công khai ý định sẵn sàng dùng vũ lực đối với VLT Đài Loan nếu khu vực này tìm cách đòi độc lập với Trung Quốc. Vì thế, Đài Loan vẫn luôn canh cánh cái gọi là “mối đe dọa từ Trung Quốc” đối với hòn đảo này.
Kể từ khi bà Tsai Ing-wen lên cầm quyền, tình hình Eo biển Đài Loan bắt đầu leo thang căng thẳng do Nhà lãnh đạo mới của Đài Loan áp dụng lập trường cứng rắn với Trung Quốc.