Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Ba (11/6) đã bảo vệ việc sử dụng thuế quan làm một phần chiến lược thương mại của ông. Trong khi đó, Trung Quốc thề đáp trả cứng rắn nếu Mỹ tiếp tục leo thang căng thẳng thương mại trong bối cảnh các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra.
“Thuế quan là công cụ đàm phán tuyệt vời,” ông Trump tweet hôm thứ Ba (11/6), một ngày sau khi nói rằng ông đã sẵn sàng áp vòng thuế trừng phạt khác lên Trung Quốc.
Hôm thứ Hai (10/6), Tổng thống Trump nói ông sẽ tăng thuế lên hàng nhập khẩu Trung Quốc thêm nữa nếu ông không thể đạt được tiến triển trong các cuộc đàm phán thương mại với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại thượng đỉnh G-20 vào cuối tháng này.
Ông Trump đã từng nhiều lần nói rằng ông sẵn sàng gặp ông Tập tại thượng đỉnh G-20, ở Osaka, Nhật Bản vào cuối tháng Sáu, nhưng Trung Quốc chưa xác nhận về cuộc gặp này.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng mới đây đã nhắc lại rằng sẽ không bị kéo vào việc xác nhận một cuộc họp Tập – Trump tại G-20. Ông Cảnh cho biết sẽ thông tin về cuộc gặp này một khi Bộ Ngoại giao sẵn sàng.
“Trung Quốc không muốn đấu thương chiến, nhưng chúng tôi không sợ đấu thương chiến,” ông Cảnh nói và khẳng định rằng cánh cửa của Trung Quốc vẫn mở cho đàm phán dựa trên sự bình đẳng.
“Nếu Mỹ chỉ muốn leo thang mâu thuẫn thương mại, chúng tôi sẽ kiên quyết đáp trả và chiến đấu tới cùng,” ông Cảnh nhấn mạnh.
Tuần trước, ông Trump đã nói rằng sau cuộc gặp với ông Tập tại G-20, ông sẽ quyết định có hay không việc hiện thực hóa lời đe dạo áp thuế lên thêm ít nhất 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc.
Ông Trump đang có lợi thế đàm phán khi chiến thuật đe dọa đánh thuế của ông đã thành công với Mexico. Mỹ và Mexico đã ký thỏa thuận biên giới sau khi ông Trump dọa áp thuế theo lộ trình từ 5% đến 25% lên hàng hóa Mexico nếu nước láng giềng phía nam nước Mỹ này không quyết liệt trong việc ngăn chặn dòng người di cư Trung Mỹ vào Mexico, hướng tới biên giới miền nam nước Mỹ.
Trao đổi với báo giới hôm thứ Ba (11/6) về triển vọng trong cuộc gặp Trump-Tập sắp tới, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross cho rằng cuộc hội đàm đó sẽ “không phải là nơi bất cứ ai thực hiện một thỏa thuận cuối cùng.”
“Tại G-20, nhiều nhất nó sẽ là một số thỏa thuận mềm về lộ trình phía trước, nhưng chắc chắn đó sẽ không phải là một thỏa thuận cuối cùng,” ông Ross nói với kênh CNBC.
Cũng trong một cuộc trả lời phỏng vấn kênh CNBC, Cố vấn Kinh tế Larry Kudlow có phát ngôn tương tự Bộ trưởng Ross. Ông Kudlow nói ông hy vọng hai nhà lãnh đạo Mỹ, Trung sẽ gặp nhau tại thượng đỉnh G-20 và sẽ cứu vớt các cuộc đàm phán thương mại song phương Mỹ – Trung.
Ông Kudlow cho biết hai bên đã “ở vào điểm 90%” của “một thỏa thuận tuyệt vời” trước khi các cuộc đàm phán đổ vỡ một tháng trước.
“Chúng tôi muốn quay lại nơi chúng tôi đang có vào một tháng trước, thời điểm chúng tôi có một nền tảng rất tốt, ông Kudlow nói.
Mỹ đang tìm kiếm những thay đổi sâu rộng từ Trung Quốc, trong đó có việc chấm dứt chuyển giao công nghệ cưỡng bức, đánh cắp bí mật thương mại Mỹ. Washington cũng muốn Bắc Kinh dừng trợ cấp cho các doanh nghiệp nhà nước và mở cửa thị trường Trung Quốc hơn nữa cho các công ty Mỹ.
Vào ngày 10/5, ông Trump đã tăng thuế lên 25% từ 10% đối với 200 tỷ USD hàng Trung Quốc và bắt đầu các bước đầu tiên trong tiến trình đánh thuế lên 300 tỷ USD hàng hóa nhập từ Trung Quốc còn lại. Bắc Kinh lập tức trả đũa bằng việc đánh thuế lên thêm 60 tỷ USD hàng hóa Mỹ.
Chính quyền Trump cũng đã khiến Trung Quốc tức giận khi liệt Tập đoàn Công nghệ Huawei vào danh sách đen và cấm lập tức các công ty Mỹ làm ăn kinh doanh với công ty Trung Quốc – nhà sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới.
Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong hôm thứ Sáu (31/5) đã cho biết, “Chính phủ Trung Quốc quyết định sẽ xây dựng hệ thống ‘danh sách thực thể không đáng tin cậy’, liệt những đại điện pháp nhân, tổ chức hoặc các nhân dựa trên mục đích phi thương mại thực thi phong tỏa, cắt nguồn cung hoặc biện pháp mang tính kỳ thị đối với thực thể Trung Quốc, tạo thành những tổn hại thực chất đối với doanh nghiệp Trung Quốc hoặc ngành nghề liên quan, tạo thành mối đe dọa hoặc mối đe dọa tiềm ẩn đối với an ninh quốc gia Trung Quốc.”
Bộ Thương mại Trung Quốc không nói rõ bất kỳ công ty hoặc quốc gia nào, nhưng những lời đe dọa này có thể làm tăng thêm tình hình căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc.