Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin khẳng định “vĩnh viễn biết ơn” Việt Nam về việc cứu 22 thuyền viên Philippines sau khi tàu của họ bị tàu Trung Quốc đâm chìm trên Biển Đông.
Phát biểu tại trụ sở Liên Hiệp Quốc (LHQ) ở TP.New York ngày 17.6 (giờ Mỹ, sáng qua giờ Việt Nam), Ngoại trưởng Locsin nhấn mạnh: “22 thuyền viên Philippines bị bỏ mặc trên biển cho đến khi được một tàu Việt Nam cứu. Chúng tôi vĩnh viễn biết ơn, chúng tôi mãi mãi mắc nợ đối tác chiến lược của chúng tôi – Việt Nam về hành động nhân từ và đạo đức này”. Ngoại trưởng Locsin phát biểu tại sự kiện kỷ niệm 25 năm Công ước LHQ về luật Biển (UNCLOS) có hiệu lực. Ông còn trích dẫn điều 98 của UNCLOS quy định thuyền trưởng của một tàu phải có trách nhiệm hỗ trợ bất kỳ người nào gặp nạn trên biển. “Việc cứu người gặp nạn là trách nhiệm của mọi người dân và chính phủ. Nếu bỏ rơi người gặp nạn, đặc biệt khi chính chúng ta gây tai nạn, sẽ là phạm trọng tội”, trang The Rappler dẫn lời Ngoại trưởng Philippines nói.
Kêu gọi điều tra
Trước đó, Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila hôm 14.6 xác nhận tàu cá 42212 của nước này va chạm với tàu cá Philippines Gem-Ver 1 ở Biển Đông tối 9.6 nhưng phủ nhận cáo buộc bỏ mặc 22 ngư dân lúc tàu chìm. Đại sứ quán Trung Quốc thanh minh rằng thuyền trưởng tàu 42212 không thể ứng cứu “vì sợ bị 7 – 8 tàu cá Philippines khác bao vây và chỉ rời đi sau khi thấy ngư dân được tàu Philippines khác cứu”. Đáp lại, phát ngôn viên hải quân Philippines Jonathan Zata khẳng định không có tàu Philippines nào ở khu vực lúc tàu Gem-Ver 1 chìm và chỉ có tàu cá Việt Nam giải cứu ngư dân nước này. Theo thuyền trưởng Junel Insigne của tàu Gem-Ver 1, tàu Trung Quốc “cố tình đâm tàu ông và bỏ mặc các ngư dân” trước khi họ được tàu Việt Nam cứu. Hôm qua, Đại sứ quán Trung Quốc ở Manila phát thông cáo mới về vụ việc nhưng không đề cập chi tiết “tàu 42212 bị các tàu bao vây”. Trong thông cáo, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng vẫn tuyên bố đó là “vụ va chạm bất ngờ trên biển” và “bày tỏ cảm thông với ngư dân gặp nạn”.
Mặt khác, tranh cãi đã nổ ra tại Philippines sau khi Tổng thống Rodrigo Duterte tối 17.6 nói vụ chìm tàu Gem-Ver 1 là “tai nạn hàng hải nhỏ” và kêu gọi không làm tình hình xấu đi. Hôm qua, thuyền trưởng Insigne cho hay ông cảm thấy buồn vì phát biểu của tổng thống. “Tôi buồn vì có vẻ như hành động đâm chìm tàu của chúng tôi đã bị gạt sang một bên. Điều gì sẽ xảy ra nếu nhiều người trong số chúng tôi thiệt mạng?”, ông nói với Đài ABS-CBN. Hiện phe đối lập Philippines cùng một số chính trị gia khác đang kêu gọi chính phủ có phản ứng mạnh mẽ với Trung Quốc. Cũng trong ngày 18.6, Đại sứ Mỹ tại Philippines Sung Kim cho rằng cần phải điều tra rốt ráo vụ việc và những người liên quan phải chịu trách nhiệm.
Lời kể của ngư dân Tiền Giang
Ngày 18.6, trả lời PV Thanh Niên, ông Ngô Văn Thẻng (55 tuổi, ngụ TX.Gò Công, Tiền Giang), chủ tàu cá mang số hiệu TG-90983-TS, cho biết 10 ngư dân trên tàu cá của ông vẫn đang cật lực làm việc trên tàu để chuyến đánh bắt được bội thu. Việc cứu sống 22 ngư dân Philippines là “hết sức bình thường, không có gì đáng nhắc lại”.
 Một số trong nhóm ngư dân gặp nạn được đưa vào bờ từ tàu tuần duyên Philippines
Ảnh: Hải quân Philippines
|
“Những người sống bằng nghề đánh bắt trên biển như chúng tôi luôn giữ ý thức hỗ trợ, giúp đỡ nhau lúc khó khăn, hoạn nạn. Thêm nữa, khi mình thấy người khác trong cơn thập tử nhất sinh mà bản thân mình có thể cứu giúp thì tôi nghĩ ai cũng làm thôi. Mạng người mà”, thuyền trưởng Nguyễn Thanh Tâm (35 tuổi, ngụ TX.Gò Công) nói qua bộ đàm.
Theo lời kể của thuyền trưởng Tâm, vào khuya 9.6, tàu cá TG-90983-TS thả neo để các ngư dân nghỉ ngơi. “Trong đêm tối, bỗng nghe có vật gì đó va vào tàu. Anh em rọi đèn pin xuống thì thấy 2 chiếc ghe nhỏ cập vào, trên ghe có 2 người nước ngoài mình mẩy ướt sũng, ra hiệu cứu giúp. Thoạt đầu chúng tôi tưởng cướp biển nên hơi hoang mang, nhưng qua thăm dò thì thấy không phải cướp biển nên quăng xuống cho họ cái đèn pin và dây để hỗ trợ họ lên tàu”.
Trên tàu, 2 người nước ngoài liên tục ra dấu rằng tàu của họ bị nạn và còn nhiều người khác đang trôi nổi giữa biển khơi, sóng dữ. “Tôi hiểu được và lập tức điều khiển tàu di chuyển theo hướng mà họ chỉ dẫn. Di chuyển được khoảng 5 hải lý thì đến khu vực 20 người gặp nạn còn lại đang chờ cứu. Chỉ khoảng 5 hải lý thôi nhưng do trời tối rất khó quan sát nên đã phải mất khoảng một giờ mới đến khu vực đó. 20 người gặp nạn khi ấy đang mặc áo phao, cố gắng bám vào các thùng nhựa, mảnh gỗ vụn từ con tàu đắm và họ được chúng tôi đưa lên tàu an toàn”, anh Tâm kể.
Sau đó, 10 ngư dân Tiền Giang đã đưa các ngư dân gặp nạn mượn quần áo để thay cho đỡ lạnh và nấu mì tôm, đưa bánh cho họ ăn chống đói. Đến khoảng 5 giờ sáng hôm sau, thấy 22 ngư dân gặp nạn đều đã ổn định sức khỏe, thuyền trưởng Tâm điều khiển tàu cá quay lại vị trí xuất phát để thả mẻ lưới đầu tiên trong ngày. Lúc này, ngư dân Philippines ra dấu mượn bộ đàm để liên lạc với một tàu cá Philippines khác. Đến khoảng 14 giờ cùng ngày, toàn bộ 22 ngư dân gặp nạn được một tàu Philippines đến đón đi.
“Khi gặp, họ nói chuyện với nhau rất lâu. Trước khi nhổ neo đi, một người bên chiếc tàu Philippines mới tới biết nói tiếng Việt nói với tôi rằng những ngư dân gặp nạn đã nhìn thấy ánh đèn phát ra từ tàu cá mà tôi điều khiển rồi họ dùng ghe nhỏ bơi hơn 4 tiếng đồng hồ mới cập được vào tàu của tôi”, thuyền trưởng Tâm nhớ lại.
Gia đình ông Ngô Văn Thẻng có truyền thống hành nghề đánh bắt trên biển đã hơn 30 năm qua. Hiện gia đình ông có 7 tàu cá đánh xa bờ. Đây là chuyến vươn khơi lần thứ hai trong năm của đoàn tàu ông Thẻng. Tính đến ngày 18.6, tàu cá TG-90983-TS đã ra khơi được hơn 30 ngày và hải trình còn gần 40 ngày nữa mới cập bến.