Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đang nỗ lực tạo ra sản phẩm lớp phủ mới nhằm bảo vệ vũ khí và cơ sở hạ tầng được lắp đặt [trái phép] trên các đảo nhân đạo ở biển Đông.
Điều kiện thời tiết khắc nghiệt ở biển Đông đang tạo ra thách thức lớn cho những tham vọng của Trung Quốc ở khu vực (Ảnh minh họa: Reuters)
Trung Quốc đau đầu vì khí tài, cơ sở vật chất bị bào mòn ghê sớm
Nhà nghiên cứu giấu tên tiết lộ với tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), “một khẩu pháo đã bị đưa ra khỏi biên chế chỉ sau 3 tháng phục vụ do gặp vấn đề rỉ sét”.
Không chỉ có vũ khí gặp rủi ro. Các radar và hệ thống phóng tên lửa, tường cảng, hạ tầng và đường băng sân bay, đường ống, thậm chí cả phần nền mà Trung Quốc sử dụng để xây dựng trái phép các đảo nhân tạo trên đó đều đứng trước nguy cơ bị hủy hoại nhanh chóng do điều kiện thời tiết khắc nghiệt trên biển Đông.
Nhằm bảo vệ những tài sản giá trị, Quân giải phóng nhân dân (PLA) đã lập kế hoạch phủ lớp bảo vệ graphene cho các khí tài và cơ sở hạ tầng. Graphene là vật liệu được các nhà nghiên cứu Đại học Manchester (Anh) phát triển từ năm 2004, với độ dày chỉ bằng 1 nguyên tử nhưng lại cứng hơn thép đến 100 lần.
Một viện nghiên cứu quân sự ở Thượng Hải đã tiến hành bài thử nghiệm cuối cùng cho lớp phủ graphene trước khi nó được đưa vào thực tế.
Nguồn tin của SCMP cho hay, lớp phủ bảo vệ của PLA được phát triển tại thành phố Ninh Ba, thủ phủ tỉnh Giang Tô, được cho là có giá thành thấp hơn nhiều so với sản phẩm cùng loại trên thị trường, chi phí chỉ khoảng 38-60 tệ/kg (5.5-8.7 USD) so với mức 300-900 tệ của các mặt hàng khác hiện nay.
Mặc dù vật liệu phủ chưa được phê duyệt để ứng dụng vào quân sự, nhà nghiên cứu khẳng định nó đã được áp dụng trong các lĩnh vực tư nhân và “hết sức hữu dụng” trong ngành công nghiệp hóa chất, khi được dùng để bảo vệ các đường ống khỏi bị ăn mòn bởi acid, áp suất hay sức nóng cao.
“Những thách thức đó còn ghê gớm hơn [điều kiện thời tiết] ở biển Đông,” nhà nghiên cứu chính phủ Trung Quốc nói với SCMP. “Dây chuyền sản xuất của chúng tôi đang hoạt động hết công suất để đáp ứng nhu cầu.”
“Các phiên bản lớp phủ tương lai sẽ được sử dụng trên chiến đấu cơ và tàu sân bay, và sẽ tăng cường khả năng tàng hình của chúng.”
Cái giá phải trả khi Trung Quốc bành trướng vô tội vạ
Hu Qigao, giáo sư Đại học công nghệ quốc phòng Trung Quốc ở tỉnh Hồ Nam, chỉ ra rằng các công trình xây dựng đảo nhân tạo [phi pháp] mà Trung Quốc tiến hành ở biển Đông trong giai đoạn 2013-2015 đã được hoàn thành một cách gấp gáp và do đó vấp phải hàng loạt vấn đề.
“Vì những lý do lịch sử, nước ta đã không nghiên cứu đầy đủ môi trường tự nhiên ở biển Đông cũng như tác động của nó đến các cấu trúc kỹ thuật trên những đảo đá. Việc thiết kế và xây dựng các dự án đảo đá được tiến hành theo lịch trình gò bó và không có được những đánh giá khoa học sâu sát, dài hạn,” ông Hu viết trong báo cáo xuất bản trên tờ Defence Technology Review.
Các nhân tố tác động được nêu gồm nhiệt độ, độ ẩm cao, sương mù, nồng độ muối trong không khí và bức xạ nhiệt lớn. Tốc độ hao mòn của các trang thiết bị và vật liệu đưa ra biển Đông khiến PLA phải ngạc nhiên – ông Hu nói.
“Các cấu trúc bê tông bắt đầu bị tan ra sau chưa đầy 3 năm, và các trang bị kim loại ngừng vận hành sau khoảng 1 năm do bị ăn mòn,” ông Hu viết trong báo cáo.
Những vấn đề trên đã gây ra lo ngại về an toàn, cũng như lo lắng về khả năng các cơ sở [trái phép] của Trung Quốc chống chịu được trước những thảm họa tự nhiên như bão và sóng thần.
“Sự ăn mòn nhanh chóng không chỉ tác động nghiêm trọng đến hoạt động bình thường của các cấu trúc kỹ thuật và cơ sở hạ tầng, mà còn gia tăng đáng kể chi phí vận hành và duy tu.”
Rỉ sét khí tài là vấn đề lớn đối với quân đội các nước. Tình trạng ăn mòn trên chiến đấu cơ, tàu chiến, tên lửa và vũ khí hạt nhân khiến Mỹ tiêu tốn khoảng 21 tỉ USD mỗi năm – SCMP dẫn báo cáo của Lầu Năm Góc hồi năm ngoái.
PLA chưa công bố những số liệu liên quan, song Viện khoa học Trung Quốc (CAS) từng nêu hồi năm 2017 rằng hiện tượng ăn mòn đã tiêu hao của Trung Quốc khoảng 300 tỉ USD vào năm 2014, tương đương 3% GDP nước này.
Zhang Lei, giáo sư từ trung tâm về ăn mòn và bảo vệ tại Đại học khoa học công nghệ Bắc Kinh, cho biết ngay cả vật liệu graphene cũng tồn tại vấn đề riêng. Graphene thuần chất là một chất dẫn điện tốt, cho nên bất kỳ vết rạn nứt nào trên bề mặt lớp phủ có thể làm gia tăng tốc độ ăn mòn vật chất do dòng điện.
Graphene cần phải được kết hợp với các vật liệu khác để làm giảm tính dẫn diện của nó, và việc tìm ra vật liệu phù hợp thì không dễ dàng – ông Zhang phân tích.
Cui Gan, giáo sư tại Đại học dầu khí Trung Quốc, nhà nghiên cứu các vật liệu bảo vệ trên nền tảng graphene, cho biết việc sản xuất hàng loạt các tấm carbon mỏng có thể gặp khó khăn bởi các tấm này khó tách rời khỏi nhau. Dù vậy, các vấn đề tương tự có thể được xử lý trong các phòng thí nghiệm vẫn đang nghiên cứu về vật liệu graphene.
“Đây là loại vật liệu của hy vọng,” Cui nói.